Almanya hükümdarları listesi

Almanya hükümdarları listesi, 843'te Frank İmparatorluğunun bölünmesinden (ayrı bir Doğu Frank Krallığı yaratıldı) 1918'de Alman İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar Orta Avrupa'da bulunan Alman topraklarında hüküm süren hükümdarların bir listesidir. 1806'da Alman Ulusunun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra çeşitli Alman konfederasyonlarının başkanlarını ve 1867-1871 yılları arasındaki ilk federal devleti Kuzey Almanya Konfederasyonu'nun başkanını da içerir.

Unvanlar üzerine notlar değiştir

Almanya Krallığı, 843'te Verdun Antlaşması ile bölünmüş Frank krallığının doğu kesimi olarak başladı. Böylece doğu kesiminin hükümdarları kendilerini Frankların Kralı rex Francorum ve daha sonra sadece rex olarak adlandırdılar. Alman vatandaşlarının bir çeşit ortaya çıkışını gösteren "Almanlar" olarak atıf, Papa'nın, düşman IV. Heinrich'i bir yabancı olarak göstermek için Tötonlar'ın Kralı rex teutonicorum olarak adlandırdığı on ikinci yüzyıla kadar ortaya çıkmaz. Krallar, imparator olmadan önce evrensel hükümdarlıklarını vurgulamak için Roma'nın Kralı rex Romanorum unvanını kullanarak sürekli gösterdiler. Bu unvan 1806'da İmparatorluğun sonuna kadar kaldı, ancak 1508 seçilmiş İmparator unvanlarına "Almanya'nın kralı" unvanını ekledi. (Not: Bu ve ilgili kayıtlarda, anlaşılırlık için krallara Almanya Kralı denilmiştir)
Almanya Krallığı hiçbir zaman kalıtsal değildi; daha ziyade, soy, kralların ardıllığını belirleyen faktörlerden sadece bir tanesiydi. Kral, Frank geleneğinin davamı, krallığın önde gelen soyluları tarafından resmen seçilirdi. Yavaş yavaş seçmen prens elector denilen bir grup prensin ayrıcalığı haline geldi ve 1356'da resmi olarak seçim işlemleri karara bağladı.^[1]
Orta Çağ'da, Papa tarafından taçlandırılıncaya kadar kral "İmparator" (982'den beri unvanın tam adı Imperator Augustus Romanorum, Romalıların Kutsal İmparatoru idi) unvanını almadı. İtalya'ya gittiklerinde, genellikle Lombardiya Demir Tacı ile giydirilir ve ardından İtalya Kralı rex Italiae unvanı alırlardı. Bundan sonra Roma'ya gidip, Papa tarafından imparator olarak taçlandırılırlardı.
I. Maximilian "Seçilmiş İmparator" unvanını taşıyan ilk kral oldu. 1508 yılında Roma'ya gidip ve papa tarafından taçlandırılma teşebbüsünün başarısızlıktan sonra Papa'nın izni ile kendisini "Seçilmiş İmparator" olarak ilan etti. Halefi V. Karl 1520'de Papa tarafından taclandırılana kadar 1520'de taç giyme töreninden sonra bu unvanı aldı. I. Ferdinand'tan itibaren tüm imparatorlar "Seçilmiş İmparator" olarak seçildi, ancak normal olarak imparator olarak anılıyorlardı. Aynı zamanda, imparatorların seçilmiş halefleri, seleflerinin yaşamları boyunca elector kolejince seçildiyse, Romalıların kralı unvanını alırlardı.

İmparatorlar Bold, rakip krallar, anti-krallar ve genç ortak hükümdarlar ise İtalik olarak listelenmiştir.

Doğu Frank Kralları (Almanya), 843–962 değiştir

Karolenj Hanedanı değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
Alman Louis	Karolenj	11 Ağustos 843	—	23 Ağustos 876	İmparator I. Ludwig'in oğlu ve Şarlman'ın torunu
Genç Louis (Ludwig III der Jüngere)	Karolenj	28 Ağustos 876	—	20 Ocak 882	Alman Louis'in oğlu; Doğu Frank Krallığı, Saksonya; 880'den itibaren, ayrıca Bavyera'ya hükmetmiştir
Karlmann (Karlmann)	Karolenj	28 Ağustos 876	—	22 Mart 880	Alman Louis'in oğlu; Bavyera'ya hükmetmiştir; 877'den itibaren, ayrıca İtalya Kralı
Şişman Karl (Karl III der Dicke)	Karolenj	28 Ağustos 876	12 Şubat 881	11 Kasım 887	Alman Louis'in oğlu; Alemannia, Rhaetia, 882'den itibaren bütün Doğu Krallığı'na hükmetmiştir; 879'dan itibaren, ayrıca İtalya Kralı
Arnulf (Arnulf von Kärnten)	Karolenj	30 Kasım 887	25 Nisan 896	8 Aralık 899	Karlmann'ın oğlu
Çocuk Ludwig (Ludwig IV das Kind)	Karolenj	21 Ocak 900	—	20/24 Eylül 911	Arnulf'un oğlu

Konradinler Hanedanı değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
I. Konrad (Konrad I)	Konradinler	10 Kasım 911	—	23 Aralık 918

Otto Hanedanı değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
Avcı Heinrich (Heinrich I der Vogler)	Liudolfing	23 Nisan 919	—	2 Temmuz 936
Kötü Arnulf (Arnulf der Böse, Herzog von Bayern)	Luitpolding (Bavyera)	919	—	921	I. Heinrich'e rakip kral

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu içinde, 962–1806 değiştir

Kutsal Roma İmparatorluğu döneminde kullanılan "Romalıların Kralı" unvanı, Almanya Kralı'na eşdeğer kabul edilir. Bir kral Alman seçmen prensler elector tarafından seçildi ve imparator olarak papa tarafından taçlandırılmak için Roma'ya geçtiler.

Ottonian Hanedanı (devam) değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
I. Otto (Otto I der Große)	Ottonian	7 Ağustos 936	2 Şubat 962	7 Mayıs 973	I. Heinrich'in oğlu; I. Lothar'dan beri Aachen Katedrali'nde tac giyen ilk kral; Tanrı Kralın yardımıyla Otto olarak tac giymiştir;^[2] 961'de Kutsal Roma imparatoru olarak tac giydi.
II. Otto (Otto II)	Ottonian	26 Mayıs 961	25 Aralık 967	7 Aralık 983	I. Otto'nun oğlu; Tanrı Kralın yardımıyla Otto^[2] babasının yönetiminde 961–973; ayrıca babası hayattayken Kutsal Roma imparatoru olarak tac giydi.
III. Otto (Otto III)	Ottonian	25 Aralık 983	21 Mayıs 996	21 Ocak 1002	II. Otto'nun oğlu; Tanrı Kralın yardımıyla Otto^[2]
II. Heinrich (Heinrich II der Heilige)	Ottonian	7 Haziran 1002	26 Nisan 1014	13 Temmuz 1024	I. Heinrich'in torunu

Salian Hanedanı değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
II. Konrad (Konrad II)	Salian (Frankish)	8 Eylül 1024	26 Mart 1027	4 Haziran 1039	I. Otto'nun büyük büyük torunu
III. Heinrich (Heinrich III)	Salian	14 Nisan 1028	25 Aralık 1046	5 Ekim 1056	II. Konrad'ın oğlu; babasının yönetiminde (Almanya?) Kral(ı),^[2] 1028–1039
IV. Heinrich (Heinrich IV)	Salian	17 Temmuz 1054	21 Mart 1084	31 Aralık 1105	III. Heinrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1054–1056
Rudolf von Rheinfelden (Rudolf von Rheinfelden)	Rheinfeld	15 Mart 1077	—	15 Ekim 1080	IV. Heinrich'e rakip kral
Hermann von Luxemburg (Hermann von Luxemburg, Graf von Salm)	Salm	6 Ağustos 1081	—	28 Eylül 1088	IV. Heinrich'e rakip kral
Conrad (Konrad)	Salian	30 Mayıs 1087	—	27 Temmuz 1101	IV. Heinrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1087–1098, İtalya Kralı, 1093–1098, 1095–1101 isyanda.
V. Heinrich (Heinrich V)	Salian	6 Ocak 1099	13 Nisan 1111	23 Mayıs 1125	Son of Henry IV; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1099–1105, babasını tahtı terk etmeye zorladı

Supplinburger Hanedanı değiştir

Resim	İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
	III. Lothar (Lothar II)	Supplinburger	30 Ağustos 1125	4 Haziran 1133	4 Aralık 1137	Almanya için II. Lothar ancak İtalya için III. Lothar

Hohenstaufen ve Welf değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
Conrad III (Konrad III)	Hohenstaufen	7 Mart 1138	—	15 Şubat 1152	IV. Heinrich'in anne tarafından torunu; daha önce III. Lothar'a rakip kral 1127–1135
Henry Berengar (Heinrich (VI))	Hohenstaufen	30 Mart 1147	—	Ağustos? 1150	III. Konrad'ın oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1147–1150
I. Friedrich (Friedrich I Barbarossa)	Hohenstaufen	4 Mart 1152	18 Haziran 1155	10 Haziran 1190	III. Konrad'ın yeğeni
VI. Heinrich (Heinrich VI)	Hohenstaufen	15 Ağustos 1169	14 Nisan 1191	28 Eylül 1197	I. Friedrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1169–1190
II. Friedrich (Friedrich II)	Hohenstaufen	1197	—	1197	VI. Heinrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1196
Philipp von Schwaben (Philipp von Schwaben)	Hohenstaufen	6 Mart 1198	—	21 Ağustos 1208	I. Friedrich'in oğlu; IV. Otto'ya rakip kral
IV. Otto (Otto IV von Braunschweig)	Welf	29 Mart 1198	4 Ekim 1209	5 Temmuz 1215	Philipp von Schwaben'e rakip kral; sonra II. Friedrich tarafından muhalefet edilmiş; tahttan indirilmesi, 1215; ölümü 19 Mayıs 1218
II. Friedrich (Friedrich II)	Hohenstaufen	5 Aralık 1212	22 Kasım 1220	26 Aralık 1250	VI. Heinrich'in oğlu; IV. Otto'ya 5 Temmuz 1215'e kadar rakip kral
Henry (Heinrich (VII))	Hohenstaufen	23 Nisan 1220	—	15 Ağustos 1235	II. Friedrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1220–1235
IV. Konrad (Konrad IV)	Hohenstaufen	Mayıs 1237	—	1 Mayıs 1254	II. Friedrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1237–1250

Interregnum değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
Heinrich Raspe (Heinrich Raspe)	Türingiya	22 Mayıs 1246	—	16 Şubat 1247	II. Friedrich'e rakip kral ve IV. Heinrich'in büyük-büyük-büyük torunu
Wilhelm von Holland (Wilhelm von Holland)	Hollanda	3 Ekim 1247	—	28 Ocak 1256	II. Friedrich ve IV. Konrad'a rakip kral, 1247–1254
Richard von Cornwall (Richard von Cornwall)	Plantagenet	13 Ocak 1257	—	2 Nisan 1272	II. Friedrich'in kayınbiraderi; Kastilyalı Alfonso'ya rakip kral; elinde gerçek bir güç tutmamıştır.
Kastilyalı Alfonso (Alfons von Kastilien)	House of Burgundy	1 Nisan 1257	—	1275	Philipp von Schwaben'in torunu; Richard von Cornwall'e rakip kral; elinde bir güç tutmamıştır; sonra I. Rudolf tarafından muhalefet edilmiş; iddialarında geri çekilmisi, 1275; ölümü 1284

Habsburg ve Nassau değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
I. Rudolf (Rudolf I von Habsburg)	Habsburg	29 September 1273	—	15 Temmuz 1291	Habsburgların ilki
Adolf von Nassau (Adolf von Nassau)	Nassau	5 Mayıs 1292	—	23 Haziran 1298	Bazı tarihçilere göre, Adolf'un seçimi öncesinde Teck Dükü Konrad, kısa süreli krallığa geçti.
Ruprecht von der Pfalz (Ruprecht von der Pfalz, Wittelsbacher)	Wittelsbach	21 Ağustos 1400	—	18 Mayıs 1410	IV. Ludwig büyük-büyükyeğeni
Sigismund (Sigismund von Luxemburg)	Lüksemburg	20 Eylül 1410 /21 July 1411	3 Mayıs 1433	9 Aralık 1437	IV. Karl'ın oğlu
Jobst of Moravia (Jobst von Mähren, Luxemburger)	Lüksemburg	1 Ekim 1410	—	8 Ocak 1411	IV. Karl'ın yeğeni; Sigismund'a rakip kral

Habsburg değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
II. Albrecht (Albrecht II)	Habsburg	18 Mart 1438	—	27 Ekim 1439	I. Albrecht'in 4. kuşaktan; Sigismund'un damadı
III. Friedrich (Friedrich III)	Habsburg	2 Şubat 1440	16 Mart 1452	19 Ağustos 1493	I. Albrecht'in 4. kuşaktan; II. Albrecht'in ikinci derece kuzeni
I. Maximilian (Maximilian I)	Habsburg	16 Şubat 1486	4 Şubat 1508 İmparator	12 Ocak 1519	III. Friedrich'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1486–1493; 1508'de papanın onayı ile "Seçilmiş İmparator" unvanını üstlendi
V. Karl (Karl V)	Habsburg	28 Haziran 1519	28 Haziran 1519 İmparator	3 Ağustos 1556	I. Maximilian'in torunu; ölüm 21 Eylül 1558
I. Ferdinand (Ferdinand I)	Habsburg	5 Ocak 1531	14 Mart 1558 İmparator	25 Temmuz 1564	I. Maximilian'in torunu; V. Karl'ın kardeşi; kardeşi V. Karl'ın yönetiminde Almanya Kralı 1531–1556; Aachen Katedrali'nde tac giyen son kral. İmparator
II. Maximilian (Maximilian II)	Habsburg	22 Kasım 1562	25 Temmuz 1564 İmparator	12 Ekim 1576	Son of Ferdinand I; babasının yönetiminde Almanya Kralı 1562–1564
II. Rudolf (Rudolf II)	Habsburg	27 Ekim 1575	2 Kasım 1576 İmparator	20 Ocak 1612	II. Maximilian'in oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1575–1576
Matthias (Matthias)	Habsburg	13 Haziran 1612	13 Haziran 1612 İmparator	20 Mart 1619	II. Maximilian'in oğlu
II. Ferdinand (Ferdinand II)	Habsburg	28 Ağustos 1619	28 Ağustos 1619 İmparator	15 Şubat 1637	I. Ferdinand'ın torunu
III. Ferdinand (Ferdinand III)	Habsburg	22 Aralık 1636	15 Şubat 1637 İmparator	2 Nisan 1657	II. Ferdinand'ın oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1636–1637
Ferdinand IV (Ferdinand IV)	Habsburg	31 Mayıs 1653	—	9 Temmuz 1654	III. Ferdinand'ın oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı
I. Leopold (Leopold I)	Habsburg	18 Temmuz 1658	18 Temmuz 1658 İmparator	5 Mayıs 1705	III. Ferdinand'ın oğlu
I. Joseph (Joseph I)	Habsburg	23 Ocak 1690	5 Mayıs 1705 İmparator	17 Nisan 1711	I. Leopold'ın oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1690–1705
VI. Karl (Karl VI)	Habsburg	27 Ekim 1711	27 Ekim 1711 İmparator	20 Ekim 1740	I. Leopold'ın oğlu

Wittelsbach değiştir

Resim	İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
	VII. Karl (Karl VII)	Wittelsbach	14 Ocak 1742	14 Ocak 1742 İmparator	20 Ocak 1745	II. Ferdinand'ın büyük-büyük-torunu; I. Joseph'in kızı Maria Amalia'nın kocası

Habsburg-Lorraine değiştir

İsim	Hanedan	Kral	İmparator	Bitiş	Notlar
I. Franz (Franz I)	Lorraine	13 Eylül 1745	13 Eylül 1745 İmparator	18 Ağustos 1765	III. Ferdinand'ın büyük-torunu; VI. Karl'ın kızı Maria Theresia'nın kocası
II. Joseph (Joseph II)	Habsburg-Lorraine	27 Mart 1764	18 Ağustos 1765 İmparator	20 Şubat 1790	I. Franz ve Maria Theresia'nın oğlu; babasının yönetiminde Almanya Kralı, 1764–1765
II. Leopold (Leopold II)	Habsburg-Lorraine	30 Eylül 1790	30 Eylül 1790 İmparator	1 Mart 1792	I. Franz ve Maria Theresia'nın oğlu
II. Franz (Franz II)	Habsburg-Lorraine	7 Temmuz 1792	7 Temmuz 1792 İmparatoror	6 Ağustos 1806	II. Leopold'un oğlu; Kutsal Roma imparator dağıldı; ayrıca Avusturya İmparatoru 1804–1835; Alman Konfederasyonu başkanı (1815-1835), ölüm 1835

Ren Konfederasyonu, 1806–1813 değiştir

İsim	Unvan	Hanedan	Başlangıç	Bitiş
Napolyon Bonapart Fransa İmparatoru İtalya Kralı	Ren Konfederasyonu Koruyucusu	Bonapart	12 Temmuz 1806	19 Ekim 1813
Karl Theodor Anton Maria von Dalberg, Regensburg Prens-Archbishop Frankfurt Büyük Dükası	Ren Konfederasyonu Baş Prensi		25 Temmuz 1806	26 Ekim 1813
Eugène de Beauharnais, Frankfurt Büyük Dükası	Ren Konfederasyonu Baş Prensi	Beauharnais	26 Ekim 1813	Aralık 1813

Alman Konfederasyonu, 1815–1866 değiştir

İsim	Unvan	Hanedan	Başlangıç	Bitiş
I. Franz, Avusturya İmparatoru (Franz I, Kaiser von Österreich)	Başkanlık kuvvetin başı (Präsidialmacht) Austria^[3]	Habsburg-Lorraine	20 Haziran 1815	2 Mart 1835
I. Ferdinand, Avusturya İmparatoru (Ferdinand I, Kaiser von Österreich)	Başkanlık kuvvetin başı (Präsidialmacht) Austria^[3]	Habsburg-Lorraine	2 Mart 1835	12 Temmuz 1848
Archduke John of Austria (Erzherzog Johann von Österreich)	Devrimci Alman İmparatorluğu'nun Imperial Vicar'ı (Reichsverweser)^[4]	Habsburg-Lorraine	12 Temmuz 1848	20 Aralık 1849
IV. Friedrich Wilhelm, Prusya Kralı (Friedrich Wilhelm IV, König von Preußen)	Almanların İmparatoru seçilmiş	Hohenzollern	Frankfurt Meclisi tarafından 28 Mart 1849 tarihinde Almanların İmparatoru seçildi, fakat tacı 28 Nisan 1849 tarihind reddetti.^[5]
	Erfurt Birliği^[6] Birliğin Presidiumu (Unionsvorstand)	Hohenzollern	26 Mayıs 1849	29 Kasım 1850
Franz Joseph, Avusturya İmparatoru (Franz Joseph I, Kaiser von Österreich)	Başkanlık kuvvetin başı (Präsidialmacht) Avusturya	Habsburg-Lorraine	1 Mayıs 1850	24 Ağustos 1866

Kuzey Alman Konfederasyonu, 1867–1871 değiştir

İsim	Portre	Unvan	Hanedan	Başlangıç	Bitiş
I. Wilhelm, Prusya Kralı (Wilhelm I, König von Preußen)		Kuzey Alman Konfederasyonu'nun Bundespräsidium'u taşıyan	Hohenzollern	1 Temmuz 1867	1 Ocak 1871^[7]

Alman İmparatorluğu, 1871–1918 değiştir

İsim	Unvan	Hanedan	Başlangıç	Bitiş
I. Wilhelm, Alman İmparatoru (Wilhelm I, Deutscher Kaiser)	Alman İmparatoru	Hohenzollern	1 Ocak 1871^[7]	9 Mart 1888
III. Friedrich, Alman İmparatoru (Friedrich III, Deutscher Kaiser)	Alman İmparatoru	Hohenzollern	9 Mart 1888	15 Haziran 1888
II. Wilhelm, Alman İmparatoru (Wilhelm II, Deutscher Kaiser)	Alman İmparatoru	Hohenzollern	15 Haziran 1888	9/28 Kasım 1918^[8]

Kaynakça değiştir

^ "Germany - Britannica Educational Publishing". 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
^ ^a ^b ^c ^d Medieval Europeans: studies in ethnic identity and national perspectives in medieval Europe By Alfred P. Smyth, Palgrave Macmillan (1998), p. 64
^ ^a ^b Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Vol. I: Reform und Restauration 1789 bis 1830. 2nd edition, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart [et.al.] 1967, p. 589.
^ Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Vol. I: Reform und Restauration 1789 bis 1830. 2nd edition, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart [et.al.] 1967, p. 625–627, 808.
^ Manfred Botzenhart: Deutscher Parlamentarismus in der Revolutionszeit 1848–1850. Droste Verlag, Düsseldorf 1977, pp. 697/698.
^ Anlage II: Additional-Akte zu dem Entwurf der Verfassung des Deutschen Reichs. In: Thüringer Landtag Erfurt (ed.): 150 Jahre Erfurter Unionsparlament (1850–2000) (= Schriften zur Geschichte des Parlamentarismus in Thüringen. H. 15) Wartburg Verlag, Weimar 2000, 3-86160-515-5, S. 27–44, here pp. 185–187.
^ ^a ^b Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Band III: Bismarck und das Reich. 3. Auflage, W. Kohlhammer, Stuttgart 1988, S. 750/751.
^ Tahttan indirilmesi 9 Kasım günü Şansölye tarafından ilan edildi ve İmparator Hollanda'ya sürgüne gitti. 28 Kasım'a kadar resmen tahttan inmedi.

Dış bağlantılar değiştir

Wikimedia Commons'ta Monarchs of Germany ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[1] "Germany - Britannica Educational Publishing". 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.

[Smyth-2] Medieval Europeans: studies in ethnic identity and national perspectives in medieval Europe By Alfred P. Smyth, Palgrave Macmillan (1998), p. 64

[Ernst_Rudolf_Huber_1830._p._589-3] Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Vol. I: Reform und Restauration 1789 bis 1830. 2nd edition, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart [et.al.] 1967, p. 589.

[4] Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Vol. I: Reform und Restauration 1789 bis 1830. 2nd edition, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart [et.al.] 1967, p. 625–627, 808.

[5] Manfred Botzenhart: Deutscher Parlamentarismus in der Revolutionszeit 1848–1850. Droste Verlag, Düsseldorf 1977, pp. 697/698.

[6] Anlage II: Additional-Akte zu dem Entwurf der Verfassung des Deutschen Reichs. In: Thüringer Landtag Erfurt (ed.): 150 Jahre Erfurter Unionsparlament (1850–2000) (= Schriften zur Geschichte des Parlamentarismus in Thüringen. H. 15) Wartburg Verlag, Weimar 2000, 3-86160-515-5, S. 27–44, here pp. 185–187.

[Ernst_Rudolf_Huber_1789-7] Ernst Rudolf Huber: Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789. Band III: Bismarck und das Reich. 3. Auflage, W. Kohlhammer, Stuttgart 1988, S. 750/751.

[8] Tahttan indirilmesi 9 Kasım günü Şansölye tarafından ilan edildi ve İmparator Hollanda'ya sürgüne gitti. 28 Kasım'a kadar resmen tahttan inmedi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]