Akrilik asit

Akrilik asit (IUPAC: propenoik asit), CH₂=CHCOOH formülüne sahip bir organik bileşik'dir. Doğrudan bir karboksilik asit terminaline bağlı bir vinil grubundan oluşan en basit doymamış karboksilik asit‘tir. Bu renksiz sıvının özel bir ekşi kokusu vardır. Su, alkoller, eterler ve kloroform ile karışabilir. Yılda bir milyon tondan fazla üretilir.

Akrilik asit molekülü (C₃H₄O₂)

Akrilik asit molekülü (C₃H₄O₂)

Akrilik asitler oda sıcaklığında ve basıncında sıvı olarak bulunan renksiz ve keskin kokulu asitlerdir. Esterleşme için kullanılan (%94'lük) ve suda çözünebilen reçine yapımında kullanılan (%98-%99,5'lik) olmak üzere ticari olarak kullanılabilir 2 derecesi vardır.

Işık, ısı ya da metale maruz bırakıldığında kolayca polimerleşir. Polimerleşme için her zaman bir x indikatörü bulunmalıdır.

Üretim

Akrilik asit, etilen ve benzin üretiminin bir yan ürünü olan propilen'in oksidasyonu ile üretilir:

2 CH₂=CHCH₃ + 3 O₂ → 2 CH₂=CHCO₂H + 2 H₂O

Eski yöntemler

Akrilik asit ve esterleri ticari olarak uzun süredir değerli olduğundan başka birçok yöntem geliştirilmiştir. Çoğu yöntem ekonomik veya çevresel nedenlerle terk edilmiştir. Asetilenin hidrokarboksilasyonu eski bir yöntem olan ("Reppe kimyası") idi:

Bu yöntem nikel karbonil, yüksek basınçlı karbon monoksit ve propilene kıyasla nispeten pahalı olan asetilen gerektirir.

Akrilik asit bir zamanlar amoksidasyon yoluyla propenden türetilen bir malzeme olan akrilonitrilin hidrolizi ile üretiliyordu ancak bu yöntem, atık amonyum yan ürünlerini de birlikte ürettiği için bırakıldı. Akrilik asitin artık terk edilmiş diğer öncüleri arasında etenon ve etilen siyanohidrin yer alır.

Ayrıca bakınız

• Polimer
• Akrilik
• Akrilik bileşikler