Ağaiani Muharebesi
Ağaiani Muharebesi, Kaheti krallığının soyluları ile Safevi imparatorluğunun orduları arasında 1625'te meydana gelen savaş.[1]
| Ağaiani Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kartli-Kaheti isyanı (1625) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Kartli Krallığı  Kaheti Krallığı | Safevîler | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Namalum | Karaçakay Han | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 400 | Çok az | ||||||||
Savaşın arka planı değiştir
1606'da Kartli soylularının ve Teymuraz'ın annesi Keteva'nın isteği üzerine I. Abbas, her ikisi de görünüşte yumuşak huylu gençler olan II. Luarsab ve I. Teimuraz'ı Safevi vasalı olan Kartli ve Kaheti krallıklarının yöneticileri olarak atadı.[1] Ancak 1612'de Teymuraz ve Luarsab, Karabağ valisi de dahil olmak üzere Safevi soylularını idam ettiğinde Gürcistan ile Şah arasındaki ilişkiler koptu.[1] 1613'te Şah onları Mazandaran'daki bir av törenine davet ettiğinde, tutuklanma ya da idam edilme korkusuyla gitmediler.[2][3] 1614 baharında savaş başladı.
Safevi orduları Mart 1614'te iki bölgeyi işgal etti ve iki müttefik kral, bir Osmanlı vasalı olan İmereti'ye sığındı.[1] Safevi sarayı tarihçisi İskender Bey Münşi'ye göre I. Abbas, en güvendiği iki tebaası ve hizmetkarının ihanetine kızmıştı.[2] 30.000 Kaheti köylüsünü Safevi imparatorluğuna sürgüne gönderdi ve Kral II. İskender'in torunu İsa Han'ı Kartli tahtına atadı. İsa Han, İsfahan'daki sarayda Müslüman olarak büyümüştü ve Şah'a sadık olduğu düşünülüyordu.[1][2]
Abbas, kendisine kaçak kralları vermediği takdirde İmereti'yi yakmakla tehdit etti, İmereti, Meghrelia ve Guria hükümdarları bu talebi birlikte reddettiler. Ancak Luarsab gönüllü olarak Şah'a teslim oldu. Abbas ona başta iyi davrandı, ancak Luarsab ve Teymuraz'ın Osmanlılarla ittifak kurduğunu öğrenince Luarsab'dan İslam'ı kabul etmesini istedi, reddeden II. Luarsab tutuklandı.[1]
Teymuraz, 1615'te Osmanlı-Safevi düşmanlığının yeniden canlanmasından yararlanarak doğu Gürcistan'a döndü ve orada Safevi ordusunu bozguna uğrattı. Ancak Osmanlı ordusunun Safevilere karşı seferi ertelemesi üzerine Abbas, Teymuraz üzerine bir ordu gönderdi. Tiflis'te direniş gösterilmesine rağmen, doğu Gürcistan'ın tamamı yeniden Safevilere boyun eğdirildi.
Şah Abbas, büyük cezai önlemlerin ardından Gürcistan'daki otoritesini yeniden sağlamayı başardı, ancak Giorgi Saakadze ve Kral I. Teimuraz, 1625 ve 1626'da bölgedeki Safevi kontrolünü azaltmada daha etkili olan yeni isyanlar başlattı.[1]
Savaş değiştir
1625 baharının başlarında Şah Abbas, Karaçakay Han komutasında büyük bir orduyu Gürcistan'a gönderdi. Bu ordunun görevi, Kahetililerin direnişini tamamen ortadan kaldırmak ve hayatta kalabilenleri imparatorluğun orta bölgelerine göndermekti. Safevi ordusu Ağaiani köyü yakınlarında kamp kurdu ve komutan Karaçakay Han, onu ödüllendirmek için Kaheti soylularını (Tavadi ve Aznaurileri) çağırdı. Ancak ödülünü almak için çadıra giren soylular katledildi. Yaklaşık 400 kişinin katledilmesinden sonra Safevi komutanının gerçek niyeti ortaya çıktı. Bazı soylular kamptan kaçmayı başardılar ve Safevilere karşı savaşlarını sürdürmek için isyancılara katıldılar.[4]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f g Rayfield, Donald (2012). Edge of Empires. Londra: Reaktion Books Ltd. ISBN 978-1-78023-030-6.
- ^ a b c Mitchell 2011, s. 69
- ^ Savory 1980, ss. 183–184
- ^ Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, II cild, s. 47