2013 Reyhanlı bombalı saldırıları

2013 yılında Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde düzenlenen bombalı saldırılar

2013 Reyhanlı bombalı saldırıları, 11 Mayıs 2013'te Reyhanlı, Hatay'da düzenlenen iki ayrı bombalı saldırı. Saldırıda 53 kişi ölmüş,[11][12] 146 kişi yaralanmıştır.[13][14] Bombalı araçlarla düzenlenen bu saldırı, 2015 Ankara saldırısından sonra Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en kanlı ikinci saldırı olarak kayıtlara geçti.[15]

2013 Reyhanlı bombalı saldırıları
Harita
BölgeReyhanlı, Hatay
Koordinatlar36°16′09″N 36°34′02″E / 36.269167°K 36.567222°D / 36.269167; 36.567222
Tarih11 Mayıs 2013
13:55[1] (TSİ)
Saldırı türü
Bombalı saldırı
SilahlarBombalı otomobil[2]
Ölü52[3]
Yaralı25'i ağır 146[4]
İşleyenlerSuriye Rejimine Bağlı El-Muhaberat örgütü adına Nasır Eskiocak, Aykan Hamurcu, Hasan Kabakulak, Yusuf Nazik, Mehmet Genç, Yusuf Büyükkasım, Ahmet Mansuroğlu, Doğan Özdemir, Süleyman Evet, Ergin Ördek, Fikret Nazik ve Mehmet Kılıç[5][6]
ŞüphelilerEl Nusra[7]
Irak ve Şam İslam Devleti
El-Kaide Unsurları
Nasır Eskiocak liderliğinde Baas Partisi hükûmeti yanlısı El Muhaberat bağlantılı bir silahlı grup[8][9]
Suriye Direnişi[10]

Saldırıyla ilgili olarak 32 şüpheli gözaltına alınmış bunlardan 20'si tutuklanmıştır.[16] Soruşturmadaki tüm şüpheliler Türk vatandaşıdır ve soruşturmada saldırının arkasında Nasır Eskiocak liderliğinde Esad Rejimi'ne bağlı Suriye gizli servisi El Muhaberat bağlantılı bir silahlı grup olduğu iddiası üzerinde durulmaktadır. Soruşturmanın 1 numaralı zanlısı Nasır Eskiocak emniyet ifadesinde saldırıyı yaptıklarını itiraf etmiş, saldırı emrini Yusuf Nazik'ten aldığını ifade etmiştir.[8][17][18][19] Eskiocak, patlamadan önce polislerin kendisini takip ettiğini, fakat polislerden kaçtığını belirtmiştir.[18] Savcılık iddianamesine göre saldırıdan önce Yusuf Nazik'in de yeri Türk güvenlik güçlerince tespit edilip, takip altına alınmıştır.[20] Bununla beraber, iddianameye göre saldırıdan 3 gün önce Türkiye'de bir bombalı saldırı yapılacağına dair polise ihbar geldi.[20] Saldırıdan 5 sene sonra, MİT'in Suriye'de gerçekleştirdiği operasyon sonucu saldırının planlayıcısı olduğu öne sürülen Yusuf Nazik yakalanıp Türkiye'ye getirildi ve 53 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.[21][22]

Olayın bir diğer şüphelisi ise El Kaide'ye bağlı El Nusra örgütüdür. Olaydan önce "El Nusra Cephesi’nde faaliyet gösteren şahıslarca bomba yüklü araçların Türkiye’ye yönelik saldırıda kullanılacağı, son gelişmeler ışığında olayın sınır bölgelerimize ve dolayısıyla ülkemize yönelebileceği değerlendirilmektedir" ifadeleri Hatay İl Jandarma Komutanlığı tarafından hazırlanan "gizli" ve "ivedi" damgalı uyarı yazısında yer almıştı.[7] Bununla beraber, savcılık iddianamesinde, patlamadan bir gün önce MİT'in saldırıda kullanılan her iki aracın plakasının Hatay İl Emniyet Müdürlüğü’ne bildirdiği, ancak bu ihbarın bölgedeki güvenlik güçlerinde ihmal edildiği belirtildi.[23] Bunun üzerine Hatay Cumhuriyet Başsavcılığı dönemin Hatay İl Emniyet Müdürü Ragıp Kılıç, Terörle Mücadele (TEM) Şube Müdürü Nevzat Eşit ve yardımcısı Eyüp Karaçoban ile Reyhanlı İlçe Emniyet Müdürü Murat Bek hakkında görevlerini kötüye kullandıkları iddiasıyla 3 yıla kadar hapis istemiyle iddianame hazırlanıp yargılanmalarına başlandı.[23]

Saldırı değiştir

Saldırı, 11 Mayıs 2013 tarihinde, Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde, belediye önünde ilk bombalı aracın patlayıcı infilak etmesi sonucu saat 13:37'de patlatılmasıyla gerçekleşmiştir. ikinci Patlama saat 13:40'de PTT binası yakınında bombalı aracın patlaması sonucunda belediye binası önü ve PTT binası çevresindeki siviller ölmüş ve yaralanmıştır.

Saldırıdan haftalar önce 23 Nisan 2013 tarihinde Millî İstihbarat Teşkilatı, Suriye’nin Rakka kentinde 3 otomobile bomba yüklendiğini ve şüphelilerin Türkiye’ye saldırı planladığını, bombacıların Gaziantep, Hatay ve Şanlıurfa’da üç ayrı sınır kapısını kullanabileceğini[24] söylemiştir. Basında yer alan bir habere göre, ilçe genelindeki 73 MOBESE kamerasının tamamı saldırıdan birkaç gün önce arızalandı ve kayıt yapmadı.[25]

Soruşturma ve saldırının sorumluluğu değiştir

15 Mayıs 2013'te Adana Adliyesi'nde sorgulanan 8 şüpheliden 4'ü tutuklandı.[26]

18 Mayıs 2013'te saldırısında kullanılan araçları satın aldığı iddia edilen M.G., Samandağ'ın 5 km kuzeyindeki denize hâkim yamaçlarda bulunan Titus Tüneli ve Beşikli Mağarası bölgesinde 5 gün saklandıktan Lazkiye'ye kaçmak isterken yakalandı.[27]

21 Mayıs'ta Adana Adliyesi'ne sevk edilen 6 şüpheliden 5'i tutuklandı. Tutuklama kararı verilen şüphelilerin F.N, S.E, Y.B, N.K. ile M.G. oldukları öğrenildi.[28]

11 Haziran 2013'te saldırının başşüphelisi olarak aranan Nasır Eskiocak Hatay'ın Yayladağ İlçesi'nin Güveçci köyü bölgesinde 3. Hudut Taburu ve Hatay Polisi'nin yaptığı operasyonda yakalandı.[29]

14 Haziran'da 1 numaralı zanlı Nasır Eskiocak dahil 4 zanlı tutuklandı.[30]

29 Haziran'da saldırıda bombaları patlatmakla suçlanan Doğan Öztürk tutuklandı.[31]

23 Ağustos'ta adliyeye sevk edilen 7 zanlıdan 3'ü tutuklandı.[32]

Soruşturmada saldırıyla ilgili olarak toplam 32 şüpheli gözaltına alındı, bunlardan 20'si tutuklandı.[32]

22 Mayıs 2013 günü sosyalist görüşlü hacker grubu Redhack, Reyhanlı saldırısıyla ilgili askeri yazışmaları yayınladı ve saldırının arkasında El Nusra Cephesi'nin olduğunu iddia etti.[33][34] "Gizli" ve "ivedi" damgalı uyarı yazısında, El Nusra Cephesi'nin bomba yüklü araçlarla Türkiye'de eylem yapacağı iddiaları yer alıyordu. İçişleri Bakanlığı bir açıklama yayınlayarak belgelerin Reyhanlı ilçesinde 11 Mayıs'ta meydana gelen patlamayla hiçbir ilgisinin olmadığını, "başka bir terör örgütü tarafından planlanan farklı bir terör eylemine ilişkin hazırlıkları kapsadığını" belirtti.[35] Belgeler saldırıdan 1 ay önce Emniyet, Jandarma ve MİT arasında geçen yazışmaları konu alıyordu. Belgeleri sızdırdığı iddia edilen Er Utku Kalı tutuklandı ve savcılık tarafından 25 yıl hapsi istendi. 11 Kasım 2013 günü görülen mahkeme sonrasında Utku Kalı özgürlüğüne kavuştu. Tutuksuz yargılanma kararı verildi.[36] Haziran'da Nusra Cephesi başmüftüsü Şeyh Ebu Merya el Kahtani imzasıyla yayınlanan bir açıklamada, Reyhanlı saldırısını gerçekleştirdikleri yönündeki iddiaları yalanlandı.[37]

30 Eylül 2013'te internette Irak ve Şam İslam Devleti'ne ait olduğu iddia edilen bir açıklamada Reyhanlı saldırısı üstlenildi ve Türkiye'ye yeni saldırılar düzenleme tehdidinde bulunuldu. IŞİD'e ait olduğu iddia edilen bildiride Türkiye hükûmetinden Suriye sınırındaki, örgütün Azez kasabasını ele geçirmesinin ardından kapatılan Bab-El Hava ve Bab-El Selame sınır kapılarının açılması istendi.[38] İçişleri Bakanı Muammer Güler bir açıklama yaparak Reyhanlı saldırısını faili mechul olay olmadığını olayı El Kaide'nin üstlendiği yönündeki haber Suriye'de rejim yanlısı bir internet sitesinin iddiasıyla ortaya çıktığını El Kaide'ye müzahir olan birçok internet sitesi haberin doğru olmadığına ilişkin haber yayınladığını kaydetti.[39] Sana Es Sevra internet sitesi bildirinin gerçek kaynağının Iraklı Şii gazete ve haber siteleri olduğunu saldırıyı IŞİD'in üstlenmediğini iddia etti.[40]

Suriye'ye kaçmaya çalışırken Hatay'ın Yayladağı ilçesinin Güveççi köyü yakınlarında yakalanan soruşturmanın 1 numaralı şüphelisi Nasır Eskiocak'ın emniyetteki ifadesinde, saldırıdan yaklaşık 2 ay önce Y.N. ile Suriye'ye giderek Konya ve Ankara'da bombalı eylem planladığını söyledi.[8] Bu çerçevede önce Konya'da, sonrasında da Ankara'daki Kocatepe Camii civarında fotoğraf çektikleri ve keşif yaptıklarını ifade etti. Ardından Hatay'a gidip, yanındaki Y.N. ile beraber Suriyeli Hacı isimli kişiden aldıkları para ile araba alıp, kaportacıda bu araçlara gizli bölmeler yaptırdığını belirtti.[8] Eskiocak, Ankara ve Konya'da saldırı hazırlıkları yaptığı sırada, Nisan 2013 sonunda Samandağ'dan deniz yoluyla Suriye'ye giderek Lazkiye'de Y.N, E.A. ve Hacı isimli Suriyeli ile görüşme yaptıklarını ifade etti.[8] Eskiocak ifadesinde Y.N'nin kendisine "saldırıların Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde gerçekleştirilmesinin istendiğini" belirtti. Eskiocak görüşme sonrasında gittiği Reyhanlı ilçesinde patlama yerlerinde inceleme yaptığını söyledi. Saldırılardan 2 gün önce takip edildiğimi fark edince 10 Mayıs günü C.S. ile Lazkiye'ye gittiğini kaydeden Nasır Eskiocak burada Y.N, E.A. ve Hacı isimli Suriyeli ile tekrar görüşme yaptığını, saldırıyı ertelemek isteyince Hacı isimli Suriyelinin "2-3 gün içinde eylemi yapmam gerektiğini ve fazla zamanlarının olmadığını" belirttiğini söyledi. Eskiocak Suriye'deki görüşmenin ardında deniz yoluyla Samandağ'a geldiğini ve Harbiye'de araçları aldıklarını; sonrasında bombalı arabaların D.Ö. ve arkadaşı tarafından Reyhanlı'ya götürüldüğünü ifade etti.[8] Eksiocak ifadesinde saldırı için anlaştığı Hacı isimli Suriyeli için ifadesinde "Hacı'nın zengin biri olduğunu Y.N'den öğrendim. Daha önce de Y.N. ile Suriye'deyken Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın amcasının oğlu Halil Esad'ın yanına gittik ancak kendisiyle görüşmedim ancak Y.N. Halil Esad'ın yanına sürekli gidiyordu. Bir keresinde de Beşşar Esad ile görüşmüştü. Bu görüşmenin amacı da daha önce Reyhanlı sınırına muhaliflerden kaçarak gelen Esad yanlısı askerleri buradan alarak Yayladağı ve Samandağ ilçesinden Lazkiye'ye gitmelerine yardımcı olmaktı." dedi.[8] Eskiocak saldırı günü alınan yoğun güvenlik önlemleri sebebiyle Suriye'ye kaçamadığını, geceyi A.E'nin evinde geçirdiğini kaydetti. Nasır Eskiocak Haziran ayında Suriye'ye kaçarken Güveççi köyü sınırında yakalanmıştı.[8]

Tepkiler değiştir

Yurt içi değiştir

Saldırının ardından bölgede yaşayan Suriyeli sığınmacıların yaşadığı kampa saldırmak isteyen bir grup, polis müdahalesiyle engellenmiştir. Saldırının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan Demokratik açılımı belirterek "Bu süreç hassas bir süreç. Özellikle çözüm süreci diye ülkemizde yeni bir dönemi başlattık ve bu yeni dönemi hazmedeyemenler, ülkemizdeki bu özgürlük havasının teneffüs edilmesine ne yazık ki olumlu bakamayanlar, bu tür eylemler içerisine girebilir",[41] dönemin Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu "Kim herhangi bir kaosu Türkiye'ye yansıtmak isterse bunun karşılığını görür" demiştir.[42] Yine Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ilgili saldırı için "Provokasyonlara karşı uyanık ve dikkatli olunması" açıklamasında bulunmuştur.[43]

Reyhanlı Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talebi ile yayın yasağı getirildi. Reyhanlı Sulh Ceza Mahkemesi, kararında şu ifadelere yer verdi: “Reyhanlı Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin kabulü ile, Reyhanlı ilçesinde meydana gelen ve pek çok kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden olan patlamayla ilgili söz konusu soruşturmaya ilişkin dosya ve soruşturma kapsamı içinde kalan olay yerinde ve olayda ölen ve yaralananlara ilişkin, olay içeriğine ilişkin her türlü sesli, görüntülü ve yazılı ve görsel medyadaki yayınlar ile internet ortamındaki bu kapsamdaki bilgilerin CMK madde 153 ve diğer maddeleri gereğince yayınlanmasının ve gösterilmesinin yasaklanmasına karar verildi.”[44]

16 Mayıs 2013'te Hatay 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından yayın yasağı kaldırıldı.[45]

Uluslararası değiştir

Dünya ülkeleri ve çeşitli kuruluşlar sivillere karşı düzenlenen ilgili bombalı saldırıyı kınayarak, mesajlar yayınlamıştırlar. Saldırıyı kınayan başlıca ülkeler ve topluluklar:

  •   ABD – Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı John Kerry adına bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD'nin Türkiye'de meydana gelen bombalı saldırıları kınadığını ve müttefiki Türkiye'nin yanında olduğu bildirildi. Ayrıca, Bakan adına, "Türkiye Dışişleri Bakanı benim için en önemli muhataplardan biri olduğu bu son üç aydaki görüşmelerimizin neticesinde ortadadır. Ümidimiz, yaralıların bir an önce iyileşmesi ve olayda hayatını kaybedenlerin ailelerine de başsağlığı dileriz." ifadeleri yer aldı.[46]
  •   Almanya – Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle yaptığı yazılı açıklamada, "Türkiye'deki saldırıları kınıyorum. Ailelerle birlikte yas tutuyoruz. Yaralananlara acil şifalar diliyoruz. Bu zor saatlerde Türkiye'nin yanındayız." dedi.[47]
  •   Azerbaycan – Dışişleri Bakanlığı, Reyhanlı ilçesindeki çifte saldırıyı sert şekilde kınadı. Bakanlığın Basın Sözcüsü Elman Abdullayev, "Biz terörün bütün çeşitlerine karşıyız ve terör faaliyetlerini kınıyoruz. Kardeş ülke Türkiye'deki terör olayları bizi derinden etkiledi. Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki patlamaları şiddetle kınıyoruz. Terörden çok çekmiş bir ülke olarak, kardeş ülkenin acısını paylaşıyoruz. Ve saldırı sonrası hayatını kaybedenlerin ailesine başsağlığı mesajlarımızı iletiyoruz" ifadelerini kullandı.[48]
  •   Belçika – Belçika Dışişleri Bakanı Didier Reynders, saldırılara ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, Alçakça saldırı haberinin şok edici olduğunu belirterek masum sivillere yönelik bu eylemin kabul edilemeyeceğini vurguladı. Reynders, ölenlerin yakınlarının ve yaralıların acısını paylaştığını ve Türkiye halkı ve hükûmetiyle tam dayanışma içinde olduğunu belirtti.[49]
  •   Birleşik Krallık – İngiltere, Dışişleri Bakanı William Hague, resmî Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Reyhanlı'daki patlamalar korkunç. Düşüncelerimiz kurbanların aileleri ve arkadaşlarıyla birlikte. Türkiye halkının yanındayız" ifadelerini kullandı.[50]
  •   Brezilya – Brezilya Dışişleri Bakanlığı, Brezilya Hükûmeti adına yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:" 11 Mayıs 2013 Cumartesi günü Türkiye'nin Reyhanlı ilçesinde meydana gelen birçok masum sivil insanın ölümüne ve yaralanmasına sebep olan saldırıları kınamaktadır. Brezilya hükûmeti kurbanların yakınlarına ve Türk Hükümeti ile dayanışma içerisinde olduğunu belirtir ve terör'ün tüm eylemlerini kınadığını yineler".[51]
  •   Çin – Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hong Lei, başkent Pekin’de düzenlediği olağan basın toplantısında; Çin'in sivillere yönelik her türlü şiddet eylemine karşı çıktıklarını ve kınadıklarını belirtti. Ayrıca, Türk Hükümeti'ne, halkına ve ölenlerin yakınlarına başsağlığı dileklerinde bulundu.[52]
  •   Fransa – Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande Türkiye'nin güneyini vuran saldırıları güçlü ifadelerle kınadığını açıkladı. Élysée Sarayı'ndan yapılan açıklamada, "Bu trajik saldırıda Cumhurbaşkanı Hollende Fransa adına, Türk halkı ve hükûmeti ile dayanışma içerisindedir" denilmiştir.[53]
  •   İran – İran'ın Türkiye Büyükelçiliği, Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde meydan gelen patlamaların “vahşi bir terör cinayeti” olduğunu, İran Dışişleri Bakanlığı Asya ve Pasifikten Sorumlu Bakan Yardımcısı Seyed Abbas Araghchi ise “Sivil insanları hedef alan böyle bir cinayet dünyanın neresinde olursa olsun kınanmaya mahkûmdur. Terörizm ile mücadele, tüm ülkelerin ortak görevidir. Olayda hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılara acil şifalar diliyoruz” dedi.[54]
  •   İspanya – İspanyol Hükûmeti, Türkiye'nin Suriye sınırı yakınlarındaki Reyhanlı ilçesinde düzenlenen ve onlarca kişinin hayatını kaybetmesine, yüzlerce kişinin ise yaralanmasına sebep olan saldırıları kınadı.[55]
  •   İtalya – İtalya Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e gönderdiği taziye mesajında; "Türkiye'nin Hatay ilinde meydana gelen, sivillerin ölmesine ve yıkıma neden olan bu barbar saldırıyı duyduğumda derin bir şok ve üzüntü duydum. Tüm İtalyanlar adına, ben kurbanların yakınlarına ve tüm insanlara geçmiş olsun dileklerimi ifade etmek istiyorum." denildi.[56]
  •   Japonya – Dışişleri'nin web sitesinden yapılan açıklamada :" Türkiye'nin Hatay ilinin Reyhanlı ilçesindeki terörist saldırıları nedeniyle Japonya derin bir şok geçirmiştir. Japonya amacı ne olursa olsun bu haksız ve kabul edilemez terörizmi kesin olarak kınamaktadır. Japonya Hükümeti, Japon halkı adına kurbanların yasını tutuyor ve yaslı ailelere başsağlığı diliyor." denildi.[57]
  •   Katar – Dışişleri Bakanlığının resmî sitesinden yapılan açıklamada; "Katar, Türkiye'nin Reyhanlı ilçesinde meydana gelen ve 40'tan fazla insanın ölümüne ve yüzlercesinin yaralanmasına sebebiyet veren bu terörist saldırını şiddetle ve nefretle kınamaktadır. Katar Hükümeti kurbanların ailelerine başsağlığı ve sempatisini sunar ve de yaralılara acil şifalar diler". ifadeleri belirtildi.[58]
  •   Kazakistan – Dışişleri Bakanı Erlan Idrissov mevkidaşı Ahmet Davutoğlu'na gönderdiği taziye mesajında, "Türkiye'nin Reyhanlı kasabasında meydana gelen ve 40 kişiden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olan bombalama eylemlerinden dolayı derin üzüntü duydum. Ben bu terör eylemi sonucunda vefat edenlerin ailelerine ve yakınlarına taziyelerimi sunuyorum" açıklamasını yaptı.[59]
  •   Kuzey Kıbrıs – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı İrsen Küçük Reyhanlı'daki patlamalara ilişkin, "Böylesi menfur olaylarla Anavatan Türkiye'deki huzur ve güven ortamını bozmaya, Türk halkını provoke etmeye kimsenin gücünün yetmeyeceğini vurgulamak isterim" ifadelerini kullandı.[60]
  •   Mısır – Dışişleri Bakanı Muhammed Amr yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin Reyhanlı ilçesinde meydana gelen ve onlarca insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olan bombalı terör saldırılarını şiddetle kınadığını bildirdi. Ayrıca Bakan Amr, saldırı sonrası Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlunu arayarak Mısır hükûmeti ve halkının halkının başsağlığı dileklerini iletmiştir.[61]
  •   Pakistan – Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Pakistan Cumhurbaşbakanı Asıf Ali Zerdari bir taziye mesajı gönderdi. Mesajda: "Sınır kasabası Reyhanlıda dün meydana gelen terör saldırısı sonucunda birçok masum Türk halkının yaşamını yitirmesinden dolayı acılarınızı paylaşmaktayız. Bu zor günlerde, Türk Hükümeti ve halkı ile dayanışama içerisinde olduğumuzu bildirmek isteriz. Kardeş Türkiye ve Pakistan halkları terörün her türlü faaliyetlerini birlikte bertaraf edeceğine inancımız tamdır." ifadesi yer aldı.[62]
  •   Suudi Arabistan – Başbakan Birinci Yardımcısı Veliaht Prens Selman bin Abdülaziz, Türkiye'nin güneyinde yer alan Reyhanlı'yı hedef alan ve masum insanların ölümüne ve yaralanmasına neden olan bombalı saldırıyı kınadıklarını söyledi.[63]
  •   Ukrayna – AGİT Başkanı ve Ukrayna Dışişleri Bakanı yaptığı yazılı açıklamada, "Türk kasabası Reyhanlıda bomba yüklü araçlarala yapılan saldırıları şiddetle kınıyoruz. Hiçbir şey bu kadar sivil insanın öldüğü bir terör eylemini haklı gösteremez. Bu hususta Türk halkı ve Türk Hükümeti ile dayanışma içerisinde olduğumuzu ifade etmek isteriz." denildi.[64]
  •   Yunanistan – Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Biz Türkiye'nin Reyhanlı kasabasında meydana gelen ve onlarca insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olan bu menfur terör saldırıya nefretimizi ve açık kınamamızı ifade etmek isteriz. Terörle mücadelede Türkiye hükûmeti ile dayanışma içerisinde olduğumuzu belirtmek isteriz" açıklaması yapıldı. Ayrıca; Bakan Dimitris Avramopulos mevkidaşı Ahmet Davutoğlunu arayarak başsağlığı dileklerini iletti.[65][66] Uluslararası örgütler
  •   Arap Birliği – Genel Sekreter Nebil el Arabi Türkiye - Suriye sınır şehrinde meydana gelen saldırıları kınadı. Arabi, yaptığı yazılı açıklamada, "Masum insanları hedef alan terör eylemlerini kınıyoruz" ifadelerine yer verdi. Açıklamada, bu tür saldırıların uluslararası toplum tarafından da kınanması gerektiği belirtildi.[67]
  •   Avrupa Birliği – Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Avrupa Parlamentosu adına Türkiye'de meydana gelen çifte bombalı saldırıları kınadı. Yapılan açıklamada: "Biz Türkiye sınırında meydana gelen bu elim hadiseden dolayı, müttefikimiz, partnerimiz ve Avrupa Birliği adayı olan Türkiye'nin yanında yer almaktayız." denildi.[68]
  •   Birleşmiş Milletler – Genel Sekreter Ban Ki-moon'un makamından yapılan açıklamada; "Genel Sekreter, 40'tan fazla insanın öldüğü ve 100 kadar da yaralının olduğu bomba yüklü arabalarla Reyhanlı ilçesine yapılan saldırıyı 'şiddetle kınamaktadır' ifadeleri kullanıldı. Genel Sekreter başta olayda yakınlarını kaybedenlere sabır, yaralılara acil şifa dilerken Türkiye Cumhuriyeti hükûmeti ve halkına da başsağlığı diledi.[69]
  •   NATO – NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki saldırıları kınadı. Rasmussen, yazılı açıklamasında, "Çok sayıda kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden olan saldırıları kınıyorum. Bu alçakça eylemler sivillerin hayatına bütünüyle saygısızlığı göstermektedir" ifadelerini kullandı. Buna istinaden, Genel Sekreter Türk halkı ve hükûmeti ile hükûmeti ile dayanışma içerisinde olduklarını ifade etti.[70][71]
  • İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde gerçekleşen saldırıyı şiddetle kınadı. Teşkilattan yapılan açıklamada, İhsanoğlu saldırıyı şiddetle kınayarak, olayda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı, yaralananlara da acil şifalar diledi.[72]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Cihan Haber Ajansı (11 Mayıs 2013). "Reyhanlı'da Patlama". SonDakika.com. Hatay. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  2. ^ Meltem Özgenç (11 Mayıs 2013). "Reyhanlı'da ölü sayısı 40'ı aştı". Hürriyet.com.tr. 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  3. ^ "Reyhanlı'da ölü sayısı 52 oldu". Radikal. 27 Mayıs 2013. 17 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013. 
  4. ^ "Reyhanlı'da yaşamını yitiren 33 kişinin kimliği belli oldu". Cover times. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2013. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  7. ^ a b http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25444552/[ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ a b c d e f g h "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2013. 
  10. ^ "Saldırı emrini Apo'nun yakın arkadaşı mı verdi?". Sözcü. 11 Mayıs 2013. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2017. 
  11. ^ "Reyhanlı'daki hain saldırının acısı 8 yıldır dinmiyor". www.aa.com.tr. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  12. ^ "11 Mayıs 2013 Hatay Reyhanlı patlaması! Reyhanlı'daki patlamayı kim yaptı, ölenlerin isimleri ne? 11 Mayıs 2013 Reyhanlı bombalı saldırısı!". Gazete Vatan. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  13. ^ Terör saldırıları hedef toplumda en yüksek ruhsal etkiyi oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen eylem biçimleridir. 11 Mayıs 2013'te Reyhanlı, Hatay'da düzenlenen iki ayrı bombalı terör saldırısı sonucunda 52(?) kişi ölmüş, 146 kişi yaralanmıştır https://alpha-psychiatry.com/Content/files/sayilar/85/203-208.pdf 17 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ "9 soruda Reyhanlı katliamı - Diken". www.diken.com.tr (İngilizce). 11 Mayıs 2014. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  15. ^ "Cumhuriyet tarihinin en kanlı saldırısı oldu". Akşam.com.tr. 11 Mayıs 2013. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  16. ^ DHA. "Reyhanlı'daki patlamada gözaltına alınan 3 kişi tutuklandı". Hürriyet. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  18. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  20. ^ a b "Reyhanlı saldırısı için vahim iddialar". Hatay'ın Reyhanlı İlçesi'nde 11 Mayıs 21013'te 52 kişinin ölümü, 155 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan bomba yüklü araçlarla yapılan saldırının üzerinden tam 2 yıl geçti. Açılan dava Ankara'ya nakledilirken, iddianamedeki ilginç detaylar da bir bir ortaya çıktı. Cumhuriyet. 11 Mayıs 2015. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  21. ^ "MİT'ten çok kritik operasyon". Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde, 2013 yılında, 53 kişinin hayatını kaybettiği bombalı saldırıda, failleri yönlendirdiği iddia edilen ve Suriye istihbaratıyla irtibatı sağladığı ileri sürülen Yusuf Nazik (34), Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından Suriye'nin Lazkiye kentinde yakalanarak, Türkiye'ye getirildi. OdaTv. 12 Eylül 2018. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  22. ^ "Reyhanlı saldırısının planlayıcısına 53 kez müebbet hapis". Reyhanlı saldırısının planlayıcısı Yusuf Nazik 53 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Sözcü. 13 Mayıs 2019. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  23. ^ a b "Reyhanlı katliamında büyük skandal!". 52 kişinin ölümüyle sonuçlanan Reyhanlı saldırısındaki ihbar skandalı savcılık iddianamesinde yer aldı. İşte kan donduran ihmal... Sözcü. 16 Ekim 2015. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  24. ^ Fevzi Kızılkoyun (12 Mayıs 2013). "MİT uyarmış". Hürriyet.com.tr. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  25. ^ "Patlama günü Reyhanlı'da tüm MOBESE'ler arızalıydı". Radikal. 14 Mayıs 2013. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2013. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  29. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  32. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  33. ^ Redhack, askeri yazışmaları yayınladı. 16 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Redhack, Yayın: 22-5-2013
  34. ^ [1][ölü/kırık bağlantı], T24, Yayın: 23-7-2013
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2013. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  39. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  41. ^ Başbakan'dan flaş açıklama 7 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah, Yayın: 11-5-2013
  42. ^ "Davutoğlu: Kaosu yansıtan karşılığını görür". NTVMSNBC.com. 11 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  43. ^ Anadolu Ajansı (12 Mayıs 2013). "Başbakan Erdoğan'dan Reyhanlı açıklaması". Hürriyet.com.tr. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  44. ^ Yayın yasağı geldi 7 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vatan (gazete), Yayın: 11-5-2013
  45. ^ Yayın yasağı kaldırıldı 11 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet (gazete), Yayın: 11-5-2013
  46. ^ "Bombings in Turkey *(İngilizce) – Türkiye'deki bombalı saldırılar". ABD Dışişleri Bakanlığı. 11 Mayıs 2013. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  47. ^ "Almanya Dışişleri Bakanı, Reynalı'daki Saldırıları Kınadı". Haberler.com. 11 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  48. ^ "Baku condemns terrorist attack in Turkey (İngilizce) – Bakü, Türkiye'de meydana gelen terörist saldırıları kınadı". www.news.az. 11 Mayıs 2013. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  49. ^ "Le Ministre Reynders condamne l'attentat à Reyhanli et exprime ses condoléances (Fransızca) / Bakan Reynders saldırıları kınadı ve Reyhanlı halkına başsağlığı diledi". Belçika Krallığı Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  50. ^ "İngiltere: Türkiye'nin yanındayız". Yeni Şafak. 11 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  51. ^ "Atentados na Turquia (Portekizce) - Türkiye'deki bombalamalar". Brezilya Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  52. ^ "Çin Reyhanlı saldırısını kınadı". Doğan Haber Ajansı (DHA). 13 Mayıs 2013. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  53. ^ "Attentats en Turquie (Fransızca) - Türkiye'deki saldırılar". Fransa Cumhurbaşkanlığı. 11 Mayıs 2013. 2 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  54. ^ "ABD ve İran'dan Reyhanlı açıklaması". Hürriyet.com.tr. 11 Mayıs 2013. 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  55. ^ "İspanya, Reyhanlı saldırısını kınadı". Zaman. 13 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  56. ^ "Messaggio del Presidente Napolitano al Presidente della Turchia, Gul a seguito degli attentati nella provincia di Hatay (İtalyanca) - Cumhurbaşkanı Napolitano'nun Hatay ilindeki saldırı sonrası Abdullah Gül' mesajı". İtalya Cumhurbaşkanlığı. 12 Mayıs 2013. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  57. ^ "Statement by the Minister for Foreign Affairs of Japan, on the Bombing in Hatay Province of Turkey(İngilizce) - Türkiye'nin Hatay ilinde meydana gelen patlamlar ile ilgili Japon Dışişleri Bakanı tarafından yapılan açıklama". Japonya Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 21 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  58. ^ "Qatar Slams Explosions in Turkish City of Reyhanli (İngilizce) / Katar, Türkiye'nin Reyhanlı ilçesindeki patlamaları kınıyor". Katar Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  59. ^ "Kazakhstan Foreign Minister Erlan Idrissov sends his condolences to the Minister of Foreign Minister of Turkey (İngilizce) / Kazakistan Dışişleri Bakanı Erlan Idrissov'un Ahmet Davutoğluna Gönderdiği başsağlığı mesajı". Kazakistan Dışişleri Bakanlığı. 13 Mayıs 2013. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  60. ^ "Dünya devletleri Reyhanlı'daki patlamalara ne yorum yaptı?". Milliyet. 11 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. [ölü/kırık bağlantı]
  61. ^ "Foreign Minister condemns Turkey blasts(İngilizce) - Dışişleri Bakanı Türkiye'deki saldırıları kınadı". Mısır Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  62. ^ "Condolence Message from the President and the Prime Minister of Pakistan to the President and the Prime Minister of Turkey(İngilizce) - Pakistan Cumhurbaşkanı ve Başbakanından Türkiye Cumhurbaşkanı ve Başbakanına Taziye Mesajı". Pakistan Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  63. ^ "Suudi Arabistan, Reyhanlı'daki terör saldırısını kınadı". Zaman. 13 Mayıs 2013. 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  64. ^ "OSCE Chairperson, Ukraine's Foreign Minister Leonid Kozhara condemns attacks in Turkey" (İngilizce). Ukrayna Dışişleri Bakanlığı. 11 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  65. ^ "Foreign Minister Avramopoulos' statement regarding the deadly bomb attacks in Turkey (İngilizce) – Türkiye'de ölümcül saldırı ile ilgili Dışişleri Bakanı Dimitris Avramopulos'un açıklaması". Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. 12 Mayıs 2013. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  66. ^ "Mısır, Yunanistan ve İran dışişleri bakanları, Davutoğlu'nu arayarak saldırıyı kınadı". Zaman. 11 Mayıs 2013. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  67. ^ "الأمين العام يدين التفجيرات على الحدود السورية التركية (Arapça) - The Secretary-General condemns the bombings in the border of Turkey and Syria.(İngilizce) – Genel Sekreter Türkiye Suriye sınırındaki bombalamaları kınadı". Arap Birliği. 12 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  68. ^ "Schulz on car bombings in Turkey (İngilizce) – Türkiye'de meydana gelen araç saldırıları hakkında". European Parliament. 12 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  69. ^ "Secretary-General strongly condemns deadly car bomb attack in southeastern Turkey (İngilizce) – Genel Sekreter Türkiye'nin güneyinde meydana gelen araç saldırılarını şiddetle kınadı". NATO. 11 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  70. ^ "NATO Secretary General condemns attacks in Turkey (İngilizce) – NATO Genel Sekreterı Türkiye'deki saldırıları kınadı". NATO. 11 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2013. 
  71. ^ "NATO Suriye'yi kınadı". Habertürk.com. 11 Mayıs 2013. 1 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2013. 
  72. ^ "OIC Secretary General condemns the terrorist bombings in Hatay-Turkey (İngilizce) – İİT Genel Sekreteri Hatay/Türkiye'de meydana gelen araç saldırılarını kınadı". İslam İşbirliği Teşkilatı. 11 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. [ölü/kırık bağlantı]

Dış bağlantılar değiştir