İleryoz
İleryoz veya İleriye (Yunanca: Λέρος Leros), Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir ada, şehir ve belediyedir.
| İleryoz Λέρος | |
|---|---|
Leros belediyesi | |
 | |
  İleryoz İleryoz'un Yunanistan'daki konumu | |
| Ülke |  Yunanistan |
| Bölge | Güney Ege |
| Bölgesel birim | Kelemez |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 74,17 km² |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 7,988 |
| • Yoğunluk | 110/km² |
| Zaman dilimi | [[UTCUTC+2]] (DAS) |
| • Yaz (YSU) | [[UTCUTC+3]] (DAYS) |
Resmî site www.leros.gr | |
Atina'nın Pire limanından 317 kilometre (197 mil; 171 deniz mili) uzaklıkta olup buradan dokuz saatlik bir feribot yolculuğuyla veya Atina'dan 45 dakikalık bir uçuşla ulaşılabilir. Türkiye'den yaklaşık 32 kilometre (20 mi) uzaklıktadır. İleryoz Kelemez bölge biriminin parçasıdır. Nüfusu 7.988'dir.[1]
Ada, Ege Denizi'nde yer almakta olup On İki Ada'nın bir parçasıdır. Yüzölçümü 74.17 km² dir.
İleryoz'a İleryoz Kamu Havalimanı hizmet vermektedir.
Tarihçe değiştir
Antik Çağ değiştir
Thukididis, Leros'un demokratik Atinalıları desteklediği Peloponez Savaşı (MÖ 431 – MÖ 404) sırasında İleryoz körfezlerinin ve limanlarının özel önemini vurguladı. Savaşın bitiminden sonra İleryoz, Spartalıların egemenliği altına girdi. Adada Yunan tanrıçasının Artemis ünlü bir kutsal alanı vardı.[2]
Daha sonra, Büyük İskender ve onun halefleri yıllarında, Roma yıllarında ve Bizans döneminde geri kalan On İki Adanın kaderini izledi. Roma İmparatorluğu'nun bölünmesinden sonra İleryoz, Bizans İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. İleryoz'un doğusundaki Farmaco adasında, Türkiye kıyısındaki Didim'den birkaç mil uzakta, Jül Sezar yerel korsanlar tarafından kırk gün boyunca rehin tutuldu.
Venedik ve Osmanlı Dönemi değiştir
Bizans zamanında, ada Sisam (thema)'sına dahil edildi. Onüçüncü yüzyılda ada Cenevizliler ve ardından da Venedikliler tarafından işgal edildi. 1309 yılında, St John Şövalyeleri İleryoz'u ele geçirdi ve güçlendirdi. 1505 yılında, Osmanlı Amirali Kemal Reis, üç kadırga ve diğer on yedi savaş gemisiyle kaleyi kuşattı ancak ele geçiremedi. Operasyon 1508'de daha fazla gemiyle tekrarlandı, ancak gene hiçbir şey elde edilemedi.
Efsaneye göre ada, henüz 18 yaşında olan hayatta kalan tek şövalye tarafından kurtarıldı. Kadınları ve çocukları, ölü savunanların zırhlarını giydirip Osmanlıları İleryoz garnizonunun hâlâ güçlü olduğunu gösterdi. Nihayet 24 Aralık 1522'de Rodos kuşatmasının ardından Sultan Süleyman ile Şövalyelerin Büyük Üstadı Philippe Villiers de L'Isle-Adam arasında bir antlaşma imzalandı ve İleryoz, tarikatın tüm Ege mülkleriyle birlikte dört yüz yıl boyunca kısa kesintilerle adayı yöneten Osmanlıların eline geçti.
Coğrafya değiştir
Belediye alanı 74.172 km2 (28.637,969 sq mi) dir.[3]
Belediye, açık denizdeki Bulamaç Adasını (Yunanca: Farmakonisi) ( nüfus 10 kişidir) yanı sıra Koçbaba (Yunanca: Levitha) ve Ardıççık (Yunanca: Kinaros)da dahil olmak üzere birçok ıssız adacığı içerir, ancak bu rakam yazın zirve yaptığı dönemde 15.000'in üzerine çıkar. Adanın kıyı şeridi 71 kilometre (44 mil) kadardır. Muhtemelen bir Bizans kalesi üzerine inşa edilmiş olan Aziz John Şövalyeleri'nin görkemli ortaçağ kalesiyle tanınır. Yakındaki adalar Batnaz (Yunanca: Patmos), İlipsi, Kelemez (Yunanca: Kalymnos)ve küçük adalar Agia Kyriaki ve Bulamaç Adası'dır. Antik çağda Parthenos Iokallis adası olarak kabul edilmiş ve Meleager ve Meleagrides'e ilişkin Helenistik ve Roma edebiyatıyla ilişkilendirilmiştir. İdari merkez ve en büyük kasaba, 2.672 nüfuslu Agia Marina Lerou'dır. Diğer büyük kasabalar Lákki (nüfus 1.990), Xirókampos (908), Kamára (573) ve Álinda (542)'dır (542).
Ulaşım değiştir
Partheni'deki İleryoz Kamu Havalimanı, adası'nı günde birkaç kez Atina'ya bağlar (45 dakikalık uçuş). Ayrıca, yaz aylarında (4 saat) Mikonos'a doğrudan bağlanan Yüksek Hızlı Feribot da dahil olmak üzere, Pire ve On İki Ada'nın diğer adalarına çift yönlü feribot bağlantıları da mevcuttur. Katamaran Dodekanisos Ekspresi, İleryoz'u Oniki adaların çoğuna bağlar. İleryoz ayrıca, İleryoz'a kısa bir tekne yolculuğuyla (1-2 saat) ulaşılabilen Kos, Kalymnos, Rodos ve Samos gibi havalimanları ile yakınlardaki diğer adalara da çeşitli bağlantılara sahiptir.
Geleneksel müzik değiştir
İleryoz'un birçok yerel şarkısı, geleneksel (nisiotika) Yunan müziğinde en ünlü şarkılar arasındadır. En ünlüsü "Pote Tha'nixoume Pania" ("Pos'tan Trivun'dan Piperi'ye"), " Mes tou Aegeou ta Nisia" ve "Proutzos" ‘dur. Lerikos yerel dansın adıdır; Issos dansı da dikkate değerdir. Adadaki en sevilen enstrümanlar tsampouna (τσαμπούνα), Girit lyra (λύρα) ve kemandır.
Yiyecek değiştir
İleryoz yöresel yemekleri ve tatlılarıyla ünlüdür. Geleneksel olarak bu, İleryoz'u Doğu Akdeniz'deki diğer adaların çoğuna ve Küçük Asya ile Kuzey Afrika'nın bazı bölgelerine bağlayan ve İleryoz mutfağını benzersiz kılan taze ürünleri ve çeşitli tarif ve tarzlarını garanti eden deniz kıyısındaki ticaretin çeşitliliğinden kaynaklanıyordu. Daha modern zamanlarda, İtalyan işgali, İleryoz'un mutfağına İtalyan tarzı eklemesine yol açtı; artık İleryoz'taki birçok restoran, Lerian, Yunan ve İtalyan restoranlarının, yemeklerinin ve pişirme tarzlarının benzersiz bir karışımını sunmaktadır.
İleryoz'un benzersiz teklifleri arasında yalnızca İleryoz'da yetişen eşsiz bir tropikal meyve olan gavafes, genellikle kırmızı şarap tortusunda kürlenen yerel sert, tuzlu bir peynir olan mizithra, deniz tuzunda kürlenmiş uskumru Kolios Pastos, özellikle İleryoz'un kekik dolu tepelerinden elde edilen lezzetli Lerian kekik balı, düğünlerde sunulan Leria tatlısı Pougkakia (ancak Leros'taki birçok tatlıcı dükkanında bulunur), Patsavouropita (yufka ve şurup katmanlarından oluşan kek) ve bademden yapılan tatlı içecek Soumada yer alır.[4]
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta İleryoz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site (Yunanca)
Vikigezgin'de :en:Leros ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Census 2022" (PDF). 19 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^
Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Leros". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company.
- ^ "Population & housing census 2001 (bölge ve ortalama yükseklik dahil)" (PDF) (Yunanca). Yunanistan Ulusal İstatistik Servisi. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Leros information". Leros.org.uk.
Yunanistan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
