İclal Ar
Havva İclal Ar[1][2] (d. 1 Temmuz 1913[1][2] - ö. 2 Ekim 2007), Türk opera sanatçsı
İclal Ar | |
|---|---|
| Doğum | Havva İclal[1][2] 1 Temmuz 1913[1][2] İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Ekim 2007 (94 yaşında) İstanbul |
| Defin yeri | Zincirlikuyu |
| Meslek | Soprano |
| Evlilik | Vedat Ar |
| Çocuk(lar) | Mine Ar (manevi kızı) |
| Akraba(lar) | Lale ve Nerkis Hanımlar (teyze), Aliye Belkıs Hanım (teyze) |
Türkiye'nin ilk opera sanatçılarındandır. İstanbul Radyosu'nda konserler vermiş; İlk kurulduğu yıllarda İstanbul Şan Stüdyosu'nda ve İstanbul Operası'nda görev yapmıştır.
Hayatı değiştir
1913 yılında İstanbul'da doğdu. Annesi Rabia Afet Hanım, babası Edip Bey (Kalyoncu)'dir. Anne tarafından dedesi, Selanik'ten İstanbul'a göç etmiş bir tüccar olan Kılıççı Osman Bey idi. Annesi Rabia Afet Hanım, Kılıççı Osman Bey ile eşi Havva Hanım'ın dört kızından biri idi; alaturka müzikle ilgilenir ve ut çalardı. Teyzeleri Neyyire ve Lebibe Hanımlar, Cumhuriyetin ilk yılında Lale ve Nergis Hanımlar takma adı ile plaklara şarkı okumuş, Aliye Belkıs Hanım de kendi adı ile Türk musikisi plakları doldurmuş ses sanatçılarıdır.[3]
İstanbul'un Şişli semtinde bir apartmanda, müziksever bir aile ortamında büyüdü. Her hafta annesi ile büyük dayısı Münir Gencer'in evinde yapılan müzikli toplantılara gitti.[4] Nişantaşı Ortaokulu'nda öğrenim gördü. Mezun olduktan sonra teyzesi Neyyire Hüsniye Hanımın eşi Recep Naci İpekçi vasıtasıyla İpekçi Film Stüdyosu'nda çalıştı, montaj işlerini öğrendi.[5] Bir Millet Uyanıyor filminin montajını yaptı.[6] Film stüdyosunda senaryo yazarı olan Nazım Hikmet'le, yönetmen Muhsin Ertuğrul ile pek çok sanatçı tanışma fırsatı buldu. Nazım Hikmet'in kendisine aşık olduğu ve o dönem sözlerini yazdığı film ve operet şarkılarında sözü geçen "kızıl saçlı kız"ın İclal Hanım olduğu söylenir.[3]
İclal Hanım 1933 yılında İpek Film Stüdyosu'nda dekoratör olarak görev yapan Vedat Ar ile evlendi ve stüdyodaki işinden ayrıldı. Aile arasında müzik toplantıları düzenledi ve tango bestecisi Necip Celal Bey ile bu toplantılarda tanıştı. Düzenlediği müzikli toplantıları duyan İstanbul Radyosu Müdürü Mesut Cemil Bey'in isteği üzerine İstanbul Radyosu'nda Necip Celal'in bir tangosunu Kızıl Ay takma adıyla seslendirdi.[3]
Müzik yaşamına devam etmek isteyen İclal Ar, yeni açılan İstanbul Devlet Konservatuvarı'nın sınavlarını kazandı, bu okulda Muhittin Sadak ile çalışmalar yaptı. Sağlık sorunları nedeniyle okulu bırakmak zorunda kalınca öğrenimini özel hocalarla sürdürdü. Kendisine piyanoda eşlik eden Cemal Reşit Rey ile birlikte radyoda ve sahnede konserler verdi.[4]
1950'de kurulan ve dışarıdan insanları da kabul eden konservatuvar korosuna katıldı ve dokuz yıl koroda çalıştı; konserlerinde solist olarak eserler seslendirdi. 1951'de piyanoda Italo Brancuccci eşliğinde konserler verdi. Muhsin Ertuğrul'un girişimi ile İstanbul'da açılan Şan Stüdyosu'nda imtihanla girdi ve dört yıl boyunca buradaki çalışmalara katıldı. İstanbul Operası'nın kurulması üzerine sınavla Opera'ya girdi ve dört yıl da İstanbul Operası'nda çalıştı. Menotti'nin Konsolos operasında, Mascagni'nin Cavalleria Rusticana operasında baş rolleri üstlendi.[4]
İstanbul Operası'ndan emekli olup ayrıldıktan sonra müzik dışında işlerle uğraştı. Dekoratif mumlar yapan sanaçı, 1967'de Beyoğlu Şehir Galerisi'nde bir sergi açtı.[4]
2 Ekim 2007'de İstanbul'da öldü.[7]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.
- ^ a b c d "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama". 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.
- ^ a b c "İclâl Ar - Kızıl Saçlı Soprano | Açık Radyo 95.0". acikradyo.com.tr. 22 Nisan 2003. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ a b c d "İclâl Ar - Kızıl Saçlı Soprano". Gökhan Akçura. 6 Ekim 2007. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sabetayist Gencer Ailesinin Kadın Ses Sanatkârları" (PDF). Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi. 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Bir Millet Uyanıyor | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ İSTANBUL (5 Ekim 2007). "Nazım'ın son aşkı öldü". Hurriyet.com.tr. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.