Örnek Aile
Örnek Aile, 2009 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Joneses (Tr: Jones ailesi) olan film 25 Haziran 2010 'da Türkiye'de sinemalarda gösterime girdikten sonra defalarca televizyonlardan da yayınlanmıştır.
| The Joneses | |
 "Örnek Aile" (The Joneses) filminin Türkçe sinema afişi" | |
| Yönetmen | Derrick Borte |
|---|---|
| Yapımcı | Derrick Borte Doug Mankoff Andrew Spaulding Kristi Zea |
| Senarist | Derrick Borte |
| Oyuncular | David Duchovny Demi Moore Amber Heard Ben Hollingsworth Gary Cole Lauren Hutton |
| Müzik | Nick Urata |
| Görüntü yönetmeni | Yaron Orbach |
| Kurgu | Janice Hampton |
| Stüdyo | Premiere Picture Echo Lake Productions |
| Dağıtıcı | Roadside Attractions Pinema (Türkiye dağıtım) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, satirik komedi |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 2009 |
| Çıkış tarih(ler)i | 13 Eylül 2009, Toronto Film Festivali, Kanada 25 Haziran 2010, Türkiye |
| Süre | 96 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $5,000,000 |
| Hasılat | $7,022,728 |
| Diğer adları | Örnek Aile (Türkiye) La famille Jones (Fransa) La familia Jones (İspanya) The Joneses - Verraten und verkauft (Almanya) |
| Resmî sitesi | |
"Örnek Aile" aslında sinemada oldukça yeni olan ve mesleğe prodüktör ve senarist olarak başlayan Derrick Borte'nin ilk yönetmenlik denemesidir. Borte'nin aynı zamanda senaryosunu yazıp yapımcılığını da üstlendiği filmin başlıca rollerinde Demi Moore, David Duchovny, Amber Heard, Ben Hollingsworth, Gary Cole ve Lauren Hutton oynamışlardır.
Çekimleri Georgia eyaletinde gerçekleştirilen filmin ilk gösterimi kendi ülkesinden önce Kanada'da, Uluslararası Toronto Film Festivali'nde yapılmıştır. ABD'de kısıtlı bir süre gösterimde kalan filmin bu ülkedeki asıl dağıtımı DVD ve Blu-ray video formatlarında yapılmıştır.
Filmin adı değiştir
Filmin özgün adı olan "The Joneses", Türkçede "Jones ailesi" (veya "Jones'lar") anlamına gelmektedir. Varlıklı ve iyi yaşamayı seven bir aile kisvesi altında lüks banliyö semtlerine yerleşen ve "Jones" sahte adını kullanan sözde ana, baba ve çocuklardan oluşmuş dört kişilik reklâmcı ekibi, komşularıyla (ve okul arkadaşlarıyla) iyi ilişkiler kurup onlara bazı pahalı tüketim mallarının gizli reklamını yaparak, yani onları özendirerek, adına iş yaptıkları şirketlerinin pazarladığı bu metaların satışlarını artırmakta ve bu şekilde kendi primlerini ve kazançlarını katlamaktadırlar.
Filmin adı, aslında filmin temasıyla ilgili bir İngilizce deyişe de gönderme yapmaktadır: "Jones'larla aşık atmak" anlamına gelen "Keeping up with the Joneses" ifadesi İngilizceye sosyolojik bir deyim olarak girmiş, kişilerin sahip oldukları lüks tüketim malları ve mülkleri aracılığla komşularıyla toplumsal statülerini yarıştırmaları anlamına gelmektedir. 'Biz Jones'larla aşık atamayız' diyen bir aile peşinen sosyo-ekonomik açıdan komşularından daha aşağıda bir seviyede olduklarını kabullenmiş oluyordu. Aslında bu deyim 1913 yılında ABD gazetesi "New York Globe"da yayımlanan Keep Up With The Joneses adlı bant karikatürden kaynaklanmaktadır. Jones Amerika kıtasında yaygın bir isim olduğu için Joneses da komşular kavramını karşılayan genelleyici bir adlandırma olarak hemen benimsenmişti.[1]
Konusu değiştir
ABD'nin güney eyatlerinden Georgia'da yer alan ve sadece zenginlerin oturduğu lüks bir banliyöye yeni bir aile taşınır. İyi görünümlü, sıcak kanlı, mutlu çift Steve (David Duchovny) ve Kate Jones'un (Demi Moore) lise öğrencisi çocukları Jenn (Amber Heard) ve Mick (Ben Hollingsworth) de tıpkı ebeveynleri gibi arkadaş canlısı, iyi giyinen, iyi yaşamayı seven, terbiyeli ve becerikli gençlerdir. Klas bir yaşantı sürdüren bu mükemmel aile çevredeki zenginlerden bir seviye daha yukarıda gözükmektedir. Golf meraklısı baba özel tasarım golf sopalarıyla çevresindekilerin hayranlığını toplarken, modayı yakından izleyen anne, dostlarının ve komşularının gözdesi haline gelmiştir. En son model elektronik aletleri ve oyun bilgisayarlarını kullanan evin oğlu ile şık giyinen evin havalı kızı okuldaki arkadaşlarının ilgi odağı, hatta rol modeli olmuşlardır.
Çevreyle çabucak kaynaşan sempatik aile evlerinde sık sık davetler vererek kullandıkları tüketim mallarını adeta komşularının gözlerine sokarlar. Ama bunları öylesine doğal ve usturuplu yaparlar ki, bu davranışları kendi halleri vakitleri de yerinde olan komşuları tarafından görgüsüzlük olarak karşılanmaz, aksine onlar gibi olmak isteyen komşular hemen ertesi gün yakındaki marketlere ve mağazalara koşarak aynı ürünlerden çokça satın alırlar. Ürünleri önceleri dostlarına sadece gösteren ve onları imrendiren aile, gittikçe davranışlarının dozunu arttırırlar ve ürünlerin açıkça tanıtımını da yapmaya başlarlar. Tüm komşular adeta bir lüks yarışına girmişlerdir. Varlıklı ama tekdüze, tatminsiz ve sıkıcı bir yaşam sürdüren komşular için bu durum hiç de rahatsız edici olmamıştır.
Seyirci, adeta televizyon reklamlarından fırlamış gibi görünen bu kusursuz ailenin, gerçekte bir reklâm şirketine bağlı çalışanlar olduğunu kısa süre sonra anlar. Eve gelen patronları KC (Lauren Hutton) ekibin performansının bir değerlendirmesini yapar ve onların başarılarını kutlar, primlerinde artış yapar. Şirket "hayalet pazarlama" denen agresif bir yöntemi kullanmaktadır. Jones'lar da gerçekte bir aile olmayıp şirketin elemanlarıdır ve şirketin oluşturduğu 'hücre aile' nin üyeleridir. Başka zamanlarda başka 'hücre aile'lerde de görev almışlardır. Örneğin bu anlamda Steve, Kate'in 'altıncı kocası' olmaktadır. Satış rakamlarında patlama yaratan Jones'lar şirketin en çok kâr getiren “ailelerinden” biri olmuşlardır.
Ekibin lideri Kate'dir ve aralarında en profesyonelce davranan da odur. Hattâ kendisine duygusal olarak yakınlaşmaya çalışan kocası rolündeki Steve'e de yalnız kaldıklarında soğuk davranır, onunla asla yatağa girmez. Çocuklar ise onlar kadar profesyonel davranmazlar. Bir nemfoman olan kızları rolündeki Jenn, babası rolündeki Steve'e cinsel açıdan yaklaşmaya çalışır, karşılık almayınca komşularından birinin kocasıyla işi pişirir. Evin oğlu ise bir eşcinseldir ve erkek arkadaşlarından birine sarkıntılık etmeye kalkınca az daha işleri berbat etme noktasına getirecektir.
Kate reklâmcılık tekniklerinde daha agresif bir hale gelirken, çocukların özel hayatlarında kırdıkları potlar "sahte aile"nin durumunu riske sokar. Steve'in eski yaşantısından tanıdığı boşboğaz bir arkadaşının lüks lokantada komşularıyla yemek yerlerken onu tanıması ve herkesin içinde ona yılışık davranması, Mick'in lise arkadaşlarına alkollü içkilerden pazarlaması ve içkili gençlerin bir araba kazasına karışmaları, Jenn'in boşboğazlık yaparak neredeyse gerçek yaşını belli edecek olması gittikçe işlerini sarpa sardırmaktadır. Şirketin patronu KC durumu yakından takip etmektedir ve her şeyden haberi vardır. Yalnız görüştüğü Steve'e takım şefliği teklif eder, kendi ekibini kurarak başka bir şehirde aynı işi sürdürecektir. Ancak Kate'e aşık olan Steve bu teklifi geri çevirir. KC aynı teklifi Kate'in daha önceki 'hücre aile' uygulamalarının sonunda defalarca kabul etmiş olduğunu söyler.
Bu arada mahallede dramatik bir gelişme olur. Aslında bir borç batağında olan ve tüm mal varlıklarına haciz gelmek üzere olan görünüşte zengin yakın komşuları Larry Symonds (Gary Cole) kendi yüzme havuzlarında intihar eder. Havuza atlayan Steve onu kurtarmaya çalışır, ama çok geçtir. Onu sürekli tüketime yönlendirdiği için, komşusunun ölümünden kendini de sorumlu tutan ve yaptıklarından dolayı vicdan azabı duyan Steve büyük bir elem içerisinde, Symonds'ların bahçesinde toplanan komşularının önünde her şeyi itiraf eder. Oyun (sadece o hücre için) bozulmuştur. Ailenin diğer üç ferdi arabalarına binerek hızla oradan uzaklaşırlar.
Bu işlerden bıkmış olan Steve şirkette yeni bir görev almayı reddeder. Kate yeni bir semtte, yeni bir 'hücre aile'ye katılmıştır ve yeni ailesiyle yeni komşularına yemek vermektedir. Aşık olduğı Kate'in peşinden giden Steve, onu yeni ailesinin evinde bulur ve beraber gerçek bir hayatta gerçek bir aile olmalarını önerir. Önce tereddüt edip bunu reddeden Kate, kısa süre sonra fikrini değiştirir ve Steve'le birlikte Arizona'da yeni bir hayata doğru yol almaya başlarlar.[2][3][4]
Temalar değiştir
"Örnek Aile" filmi kapitalist ekonomilerde, özellikle de ABD'de sıklıkla kullanılan bir pazarlama ve reklâmcılık yöntemi üzerine kurulmuştur. Filmde aile görünümü altında yerleştikleri zengin muhitte bir takım pahalı ürünleri özendirici bir biçimde kullanarak bir tür 'canlı reklâm' yapan ve kendilerine "rol model" oldukları komşularını imrendirerek gerçekten ihtiyaçları olmadığı halde bu ürünleri satın almalarını sağlayarak ürün satışlarını patlatan ve bu yoldan kazanç sağlayan bir grup pazarlamacının öyküsü anlatılmaktadır.
Bu pazarlama yöntemine "örtülü pazarlama" (Undercover marketing) ya da filmde adının geçtiği şekilde "hayalet pazarlama" adı verilmektedir. Saldırgan ve fazla etik bulunmayan yönteme verilen diğer bazı adlar ise "gerilla pazarlama", "yemleme" veya "viral pazarlama"dır.[5] "Ürün yerleştirme"nin bir türü de sayılabilen bu pazarlama yöntemine Jim Carrey'in başrolünü oynadığı 1998 tarihli Truman Show filminde de yer verilmişti.
Türkçe afişinde "Senin ruhun ne marka" sloganının yer aldığı filmin kendi ülkesindeki tanıtım sloganlarında biri de "Onlar Amerikan rüyasını sadece yaşamıyorlar, aynı zamanda satıyorlar da.." şeklindeydi.[6] Yönetmen (ve senarist) Derrick Borte de sinemaya reklamcılık sektöründen geçmişti ve iyi bildiği bu konuya koyu bir alaycılıkla (kinizm) yaklaşmıştı.[3]
Böylesine iyi organize edilmiş bir profesyonel ekibin bazı elemanlarının (evin kızı ve oğlu) görevlerini riske sokacak profesyonelce olmayan davranışlarına şirketin üst yönetimi tarafından göz yumulması pek inandırıcı bulunmamıştı.
Oyuncular değiştir
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| David Duchovny | Steve Jones |
| Demi Moore | Kate Jones |
| Amber Heard | Jenn Jones |
| Ben Hollingsworth | Mick Jones |
| Gary Cole | Larry Symonds |
| Glenne Headly | Summer Symonds |
| Lauren Hutton | KC |
| Chris Williams | Billy |
Kaynakça değiştir
- ^ "Keep up with the Joneses" (İngilizce). phrases.org. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.
- ^ "The Joneses / Review" (İngilizce). allrovi.com. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "The Joneses" (İngilizce). rogerebert.suntimes.com. 29 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.
- ^ "Örnek Aile - The Joneses". pinema.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.
- ^ "New Sony viral marketing ploy angers consumers" (İngilizce). guardian.co.uk. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.
- ^ "The Joneses (2009) /Taglines" (İngilizce). IMDb. 3 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012.
Dış bağlantılar değiştir
- IMDb'de Örnek Aile
- Allrovi.com'da "The Joneses"[ölü/kırık bağlantı]
- Rottentomatoes'da "The Joneses" 30 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Filmin çeşitli afişleri 14 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkiye dağıtıcısının sitesinde "Örnek Aile"4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
- Resmî site