|
'''Asir''' ([[Arapça]]: '''عسير''') Arabistan'ın güneybatısında yer almaktadır. 81,000 km² alanı ve tahminen 1,563,000 nüfusu bulunmaktadır. Yemenle kısa bir sınırı bulunmaktadır. Merkezi [[Abha]]'dır.Başka şehirleride ise [[Khamis Mushayt]] ve [[Qal'at Bishah]] dir.
Coğrafi: ,Yağmur alma oranının yüksek olduğu yüksek bir platoda yer almaktadır.Burası Arabistan'ın diğer bölgelerine göre daha yağışlıdır. Asir 3000 m ye yaklaşan yükseltiyle ülkenin en yüksek yeridir. Bilginin güvenilir olmamasıyla beraber,ortalama yağş oranı iki yağmur sezonunda 300 ile 500 milimetre civarında dır.Yoğun yağmurlaryağmurların 1.dönemi Mart ve Nisan da olup birazda,2.dönem yazın yağartemmuz,ağustos aylarını kapsayan yaz aylarıdır..Sıcaklıklar aşırıyazın derecede yüksektirgündüz 35-37 derecededir ve ülkenin diğer yerlerine göre serindir.Gündüz sıcaklığınınyazın dünyadagece enise yüksek19-23 olduğuderece yerdircivarındadır.Öğlenleri 30Kışın Saoda ve Namaz gibi yerlerde birkaç kez sular donabilir ancak genel olarak 13 derecenin altına ısı düşmez ve gündüzler 20-25 derece ortalamaylasıcaklık geçirmektedirolur.Sabahın.Bölge ilkiçinde saatlerindeyükseltiye isebağlı dondurucuolarak bir10 ayazderceye vardırkadar sıcaklık farkı olabilir.Aynı saatlerdeörneğin sisdenyaz akşamı Abha 17 derece iken 30 km uzaklıkta ve daha aşağıda olan Khamis 25 derece olabilir.Al Darb 42 derece iken Abha 32 derece olabilir. Yazın Öğlenler 30 derece ortalamayla geçmektedir..Sabah ve akşamları sis oluşumu görülebilir.Sisden dolayı görüş açısıuzaklığı sıfıra5-10 m kadar inerinebilir ve sis çok hareketlidir. özellikle iki zirve arasndan veya vadilerden geçerken birden akan sisin içinde bulursunuz kendinizi.Sonuç olarak Asir Sudi Arabistan daki doğal bitki örtüsünün en fazla olduğu yerdir.Korunaklı yerlerde , Kozalaklı ağaçlardan ziyade çok geniş alanlarda ardıç ormanı görürsünüz hatta sadece ardıç ormanı vardır. çam,ladin vs ağaçların yoğunormanı ormanyoktur, oluşturduğupark yerlerdeve bilebahçelerde tepelertek halatük raslanabilir bu ağaçlara. Birde afrika savanlarında gördüğümüz kuraklığa dayanıklı dikenli akasya türleri ile kaktüsler vardır(meyveleri yenir)Yağışlı mevsimde hemen hergün çok kuraktırkısa da olsa yağmur yağar bazen yagmur sağanak haline döner ve vadilerde sel baskınlarına yol açar.'Çünkü dağlarda toprak çok azdır ve kayalıklar suyu emip tutamazlar.Kızıldenizde oluşan buharlar 2000-3000 m yüksekliğe çıkarak bulut oluşturur ve yukseklerde havanın serin olmasıyla yağmura dönüşürler. Asir çoğu çiftçi için yerleşim yeridir.Burada Dağlarda ve vadi kenarlarında tarım yapılabilen her yerde güzel evler yapılmıştır. 15-20 metre derinlikteki kuyulardan çekilen(elektrik motoru ile)su ile bahçeler sulanmakta ve burada daha çok tahıl ekilmekte ve meyve(üzüm,kayısı,erik,nar zeytin,mandalina,vs) yetiştirilmekte ve sebzecilik(domates,salatalık,biber,fasülye,karnıbahar,lahana,ıspanak vs) büyütülmektediryapılmaktadır.Heyelana .Toprak erezyonuna rağmen rağmen üretim modern zamanlarda sera(buradaki seralar ısıtılmaz çünkü kışın ısı 13 C'nin altına düşmez)ve açıkta olacak şekilde çok fazla artmıştır.Kuyulardan çekilen su genelde içilmez (skiden içilirmiş ama) Evlerde içme suyu olarak kullanılan su -tahliye- denilen sudur ki Abha ve bölgesine 80 km uzaklıktakiizden arıtılan ve 3000 metre yüksekliğe basılan sudur.Her evin kazan adı verilen yeraltında 30-60 tonluk deposu vardır. Braya doldurulan su hem içilebilir hem de temizlikte kullanılır ve bu bölgede su sıkıntısı yoktur.Dahası burada yaşayan insanların bol yağan yağmur sularını depolama,bundan yararlanma gibi çevre bilinci oluşmamıştır.
'Asir, Najran ve Jizan boyunca bağımsız bir yerdi fakat 1934 de Suudi Arabistan'a katılı.Kültürü Sudi'lerden Çok Yemenlilere daha çok benzer.Bu fark en fazla giyim ve mimari sitilde fark edilir.Bu mimari yağan yoğun yağmurlardan evlerini korumak için yapılan su oluklarıdır.Eski evler iki katlı ve üste doğru gittikçe daralan dikdörtgen prizma şeklindedir Yarım metre kadar yüksek temel taşın üzerine kerpiçten yapılan evlerde duvar örülürken 25 cm de bir bütün duvarı çevreleyen kayrak taştan oluk yapılır ki, yağmurda duvardan aşağıya akacak su tahliye edilsin. Yoksa duvardan boydan boya akan su kerpiçi eritir. Dolayısıyla 3 metre boyundaki duvarda 8-9 sıra kayrak taştan oluk değişik bir mimari tarz yaratır.Çatı topraktır.Katlar arası ve dam ardıç dalları arasına kamış veya sazın üstüne toprak koyarak oluşturulur. .Ayrıca Ambarlar ve gözetleme kuleleri taştan veya kerpiçten silindir şeklinde 10-15 metre göğe yükselir. ve hemen her evin bu müştemilatı vardı,eskiden. Evler eskiden ardıç odunu ile ısıtılırken artık elektriğin çok ucuz olması nedeniyle elektrikli soba ile ısıtılmaktadır.(kşın 2-3 ay).Eski evler yazın serin olsa da artık tercih edilmemekte halkın tamamına yakını çok büyük villa tarzı ve iki girişi olan (misafir-ev sahibi ya da kadın-erkek) evlerde yaşamaktadır. Hemen her evin genelde filipinli veya Endonezyalı hizmetcisi ile tarlası olanların 1-2 kahyası vardır. İşleri bu kişiler yapar. Yabancılar ise daha çok müslüman ülkelerden (filipinler hariç) daha kötü evlerde veya küçük barakalarda yaşamaktadır. Giyim de Yemen etkisi görülür.Kafada renkli bir başlık altta ise hamam peştamaline benzeyen değişik renklerde ETEK,belde kemer ve kılıfı içinde ucu eğimli kama.Ancak bu şekilde giyinenler azalmıştır. Çoğunluk bilinen beyaz fistan ,altına dize kadar gelen bir içlik giyer ve kafaya da kare desenli veya tamamen beyaz tülbet üzerine siyah halka koyarlar.
'Asir, Najran ve Jizan boyunca bağımsız bir yerdi fakat 1934 de Suudi Arabistan'a katıdı.Kültürü Sudi'lerden Çok Yemenlilere daha çok benzer.Bu fark en fazla giyim ve mimari sitilde fark edilir.Bu mimari ara sıra yağan yoğun yağmurlardan evlerini korumak için yapılan su yollarıdır.Ayriyetten, 'Asir Benzin artışından Sudi Arabistanın diğer bölgelerine nazaran daha az etkilenmiştir.Modern Şehir [[Riyat]] ülkede Abha'dan sonra en az tahıl bulunan şehridir.
Kabile kanunları hala çok kuvvetli derecede kullanılmaktadır ve uygulanmaktadır.
|
