Vikipedi

Redoks: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
EmausBot (mesaj | katkılar)
330.978 değişiklik
k r2.6.4) (robot Ekleniyor: kk:Балқытпа қалдық
JAnDbot (mesaj | katkılar)
67.455 değişiklik
k r2.5.2) (robot Kaldırılıyor: ru:Оксидирование
1. satır:
{{düzenle|Temmuz 2009}}
'''Redoks''' (oksidoredüksiyon) ingilizce ''reduction'' ([[indirgenme]]) ve ''oxidation'' ([[yükseltgenme]]) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup [[elektron]] alış-verişinin olduğu [[kimyasal tepkime]]leri belirtmek için kullanılır.
'''Oksidasyon''' ya da '''yükseltgenme''', [[elektron]]ların bir [[atom]] ya da [[molekül]]den ayrılmasını sağlayan kimyasal [[tepkime]]dir.
 
Bir elementin, kimyasal [[reaksiyon]]da elektron alması olayına ''indirgenme'' denir. İndirgenme olayına [[reduksiyon]], yükseltgenme olayına da oksidasyon denir. Reaksiyonda elektron vererek yükseltgenen element karşısındakini indirgediği için ''indirgen'', elektron alarak indirgenen element karşısındakini yükseltgediği için ''yükseltgen'' olarak tanımlanır.
[[Dosya:Redox Reminder.png|thumb|500px]]
== Redoks tepkimeleri ==
İki çeşit redoks tepkimesi vardır:
* '''''Yükseltgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron kaybına uğradığı tepkimelerdir.
 
* <math>\mathrm{A \rightarrow A^+ + e^-}</math>
:Fe<sup>2+</sup> → Fe<sup>3+</sup> + e<sup>-</sup>
:<small>Oksidasyon: A maddesi bir elektron verir</small>
 
* <math>\mathrm{B + e^- \rightarrow B^-}</math>
* '''''İndirgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron aldığı tepkimelerdir.
:<small>reduksiyon: B maddesi bir elektron alir</small>
:H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + 2 e<sup>-</sup> → 2 OH<sup>-</sup>
 
* <math>\mathrm{A + B \rightarrow A^+ + B^-}</math>
:<math>\frac{\begin{array}{rcl}
:<small>redoks: A maddesi bir elektron B maddesine verir</small>
H_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2e^{-}\\
F_{2} + 2e^{-} & \longrightarrow & 2F^{-}
\end{array}}{\begin{array}{rcl}
H_{2} + F_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2F^{-}
\end{array}}</math>
 
Eğer elektron alan yani indirgenen element serbest (nötr) halde ise, eksi değerlikli olur. Serbest halde değil de (+) değerlikli iyon halinde ise, aldığı elektron sayısı kadar değerliği azalır. Buna karşılık elektron veren element, nötr halde ise + değerlikli olur, iyon halinde ise verdiği elektron sayısı kadar değerliği artar.
Yukarıdaki redoks tepkimesinde '''''H''''' ([[hidrojen]]) yükseltgenmekte, '''''F''''' ([[flor]]) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede '''''H''''' indirgen, '''''F''''' ise yükseltgen özelliktedirler.
 
:<math>\mathrm{2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O}</math>
== Redoks titrasyonları ==
:<small>hidrojen + oksijen → hidrojenoksit ([[su]])</small>
Redoks tepkimelerini esas alan [[volumetrik analiz]] yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:
 
Bu reaksiyonda [[oksijen]] indirgenmiş, yani [[hidrojen]]den elektron almış ve sıfır değerlikli halden (2-) değerlikli hale geçmiştir. Hidrojen ise 1 elektron vererek +1'e yükseltgenmiştir.
# [[Oksidimetri]] (Yükseltgeme)
## [[Manganometri]]
## [[Bromometri]]
## [[Serimetri]]
## [[İyodometri]]
## [[Kromodasdasfasfetri]]
## [[İyodat]] ile yükseltgeme
# [[fcxgvbxbsx)
## [[Titanometri]]
## [[İyodometri]]
## [[Hipovanadat]] ile indirgeme
## [[Krom]] II ile indirgeme
 
Yükseltgenme şu şekilde olur:
[[Kategori:Analitik kimya]]
* Bir grup veya molekulden bir elektron uzaklaşması
[[Kategori:Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimeler]]
* Bir molekulden bir hidrojen atomunun uzaklaşması
* Bir molekulden bir hidrur iyonunun uzaklaşması
* Moleküle oksijen sokulması
* Katalitik dehidrejenasyon
 
[[Kategori:Yükseltgenme|*]]
[[ar:تفاعلات أكسدة-اختزال]]
 
[[be:Акісленне]]
[[ca:Oxidació]]
[[bg:Окислително-редукционни процеси]]
[[bscs:Redoks reakcijaOxidace]]
[[de:Oxidation]]
[[ca:Reacció d'oxidació-reducció]]
[[cses:Redoxní reakceOxigenación]]
[[cyet:RhydocsOksüdatsioon]]
[[dafi:RedoxreaktionHapetus]]
[[dehr:RedoxreaktionOksidacija]]
[[is:Oxun]]
[[el:Οξειδοαναγωγή]]
[[enit:RedoxOssidazione]]
[[eoja:Redoksa reakcio酸化]]
[[nl:Oxidatie]]
[[es:Reducción-oxidación]]
[[etpl:RedoksreaktsioonUtlenianie]]
[[eupt:Erredox erreakzioOxigenação]]
[[simple:Oxidation]]
[[fa:اکسایش و کاهش]]
[[sv:Oxidation]]
[[fi:Hapetus-pelkistysreaktio]]
[[uk:Окиснення]]
[[fr:Réaction d'oxydo-réduction]]
[[zh:氧化]]
[[he:חמצון-חיזור]]
[[hi:आक्सीकरण]]
[[hr:Redoks]]
[[ht:Oksidasyon]]
[[id:Redoks]]
[[io:Redoxo]]
[[it:Ossidoriduzione]]
[[ja:酸化還元反応]]
[[kk:Балқытпа қалдық]]
[[ko:산화·환원 반응]]
[[lt:Oksidacijos-redukcijos reakcija]]
[[lv:Oksidēšanās-reducēšanās reakcijas]]
[[mk:Оксидационо-редукциона реакција]]
[[nl:Redoxreactie]]
[[nn:Redoksreaksjon]]
[[pl:Reakcja redoks]]
[[pt:Reação redox]]
[[ro:Redox]]
[[ru:Окислительно-восстановительные реакции]]
[[simple:Redox]]
[[sk:Oxidačno-redukčná reakcia]]
[[sl:Redoks reakcija]]
[[sq:Reaksionet redoks]]
[[sr:Оксидо-редукција]]
[[sv:Redox]]
[[ta:குறைத்தல் (வேதியியல்)]]
[[th:ปฏิกิริยารีดอกซ์]]
[[uk:Окисно-відновна реакція]]
[[ur:تخسید]]
[[zh:氧化还原反应]]
[[zh-yue:氧化]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Redoks" sayfasından alınmıştır