Tahsin Özgüç: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
Tahsin Özgüç, ([[1916]] - [[27 Ekim]] [[2005]]) Türk [[arkeolog]], [[akademisyen]].
==Yaşamı==
Tahsin Özgüç 1916 yılında [[Bulgaristan]], [[Kırcaali]]'de doğmuştur.
===Akademik kariyeri===
[[Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi]]'nde öğrenimine o kurumun ilk öğrencilerinden biri olarak arkeoloji bölümünde başlamış ve 1940'da mezun olmuştur. Bu dönemde bu bölümde akademik hoca olarak Almanya'dan gelmiş olan H.H. von der Osten ve George Rohde ve Türk hoca [[Şemsettin Günaltay]] bulunmaktaydı. Tahsin Özgüç mezun olduktan sonra doktora çalışmalarına devam etmiş ve 1942'de "Tarih Öncesi Anadolu'da Ölü Gömme Gelenekleri" adlı doktora tezi ile Doktorluk ünvanı almıştır. Bu doktora tezi 1948'de Türkçe ve Almanca olarak yayınlanmıştır. Tahsin Özgüç aynı fakültede okutman olarak göreve devam etmiş ve 1945'de kadrolu asitan olarak akademik kariyere geçmiştir.
Bu dönem içinde 1944'de yine aynı bölümden mezun olmuş ve okutmanlık kariyerini sürdüren Nimet Dinçer ile evlenmiştir. Bu evlilik sadec hayat birleştirme değil çok parlak akademik birleşme de olmuştur ve Tahsin Özgüç'ün sonradan yaptığı arkeolojik çalışmalarda karısı Nımet Özgüç devamlı onun akademik çalımalarına ortak olmuştur.
Tahsin Özgüç akademik kariyerine 1945de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde kadrolu asistan olarak başlamış ve 1981'de emekli olana kadar bu kurumda akademik görev yapmıştır. 1945-46 döneminde asistan; 1946-1954 döneminde doçent; 1954-1981 döneminde profesör olarak çalışmıştır. 1968-1969 yıllarında aynı fakültenin dekanı olmuştur. 1969-1980 yıllarında Ankara Üniversitesi Rektörlük görevini ifa etmiş ve Türkiye'nin ikinci üniversite olarak kurulun bu üniversiteside en uzun bu görevde kalan kişi ölmüştür. 1981'de yaş dolması dolayısıyla üniversite profesörlüğünden emekli olmuştur.
Tahsin Özgüç akademik kariyerinin bitmesinden sonra 1981'de [[YOK]] üyeliğine getirilmiş ve bu kurumda YOK Başkanvekilliği görevini 1988 yılında görev süresi dolmasına kadar devam ettirmiştir. YOK kurumu bazı çevrelerce 1980 askeri darbesi tarafından üniversitelere ve akademik hürriyetlere karşı alınan siyasi kararların uygulayıcısı olarak görülmüştür. Özgüç bu kurumun başında olduğu için bu politiklara karşı gelmediği için tenkit edilmiştir.
===Çalışmaları===
Tahsin Özgüç ve yetiştirdiği öğrencileri Anadolu'nun arkeolojiinin incelenmesi ve bu alanda bilginin çok hızla geliştirilmesine çok büyük katkısı bulkunmuştur. Birçok uluslararası ün kazanmış arkeolojik kazısı ve bunlarai açıklayan sayısı yüzü aşan makale, kitap bölümü ve kitabı ile bu katkısı açıkça ortada bulunmaktadır. Tahsin Özgüç ve karısı Nımet Özgüç birlikte Orat Anadolu'da çok önemli bir kazı yeri olan [[Kayseri]] yakınlarında [[Kültepe]] mevkinde yaptıkları kazılar ve burada bulunan Kanes adlı MO 2000-1700 yıllarında kurulu antik şehire bağlı olan Asurlu tuçarların sitesinde buldukları mimarı kalıntıları, arkeolojik objeler ve gayet çok sayıda çivi yazılı belgeler Anadolu'nun ilk tarihsel dönemine büyük bir aydınlık getirmiştir. Bu kazılardan sayısı 20.000'i aşan çivi yazılı tablet edildiği ve bunun büyük bir kısmının ancak gelecek dönemler arkeolojicilerinin inceleyebilceği açıklanmıştır. Bu Kültepe kazıları için Tahsin Özgüç 57 yıl uğraşmıştır.
Bununla da yetinmeyip Karahöyük Elbistan, Horoztepe (Tokat), [[Altıntepe]] (Erzincan), Masathöyük, Kazankaya, Terga, Ferzant ve Kulülü kazılarını da idare etmiştir. Elbistan Karahöyük kazıları yaklaşık MO. 1200 Lüvi hiyografik yazılı büyük bir kitabe ortaya çıkartmış ve Hititlerin düşünüşnden sonra Anadolu'da olanları ortay çıkaran ana belge olmuştur. Bu kazı hakkında Türk Tarih Kurumu çok sayıda (2 cilt kitap ve makale) yayım yapmış ve bunlarain çoğunluğuna Tahsin Özgüç katı yapmıştır. 1959-1967 yılları Altıntepe kazılarında çok güzel bir tapınak kalıntısı ve meazarlar bulunmuş ve bu sittin en batı [[Urartu]] yerleşkesi olduğu anlaşılmıştır . 1973-1978'de [[Tokat]] yakınlarındaki [[Masatnoyuk]] kazılarında buluna üç yörel idare binasında bulunan küçük çivi yazısı tabletler arşivi Hitit devletinin merkezi ile yörel idaresinin bağlantılarını ilk defa açığa çıkarmıştır.
===Yayınlanmış önemli eserleri===
Bir yabanci kitap saticisi Tahsin Ozguc eserleri listesinde 33 ekiatp siralamaktadir. <ref>[http://www.abebooks.co.uk/book-search/author/tahsin-ozguc/ Tahsin Ozguc eserleri bibilografyasi]]</ref> En onemli Turkce eseleri Yapi Kresdi Kultur Yayainlarai yazar serisi makalesinde soyle siralanmistir.<ref>[http://www.ykykultur.com.tr/yazar/?id=472]</ref>
* 1959: "Kültepe Kaniş I, Assur Ticaret Kolonilerinin Merkezinde Yapılan Yeni Keşifler".
* 1969: "Altıntepe II, Depo Binası ve Fildişi Eserler".
* 1982: "Maşathöyük II, Boğazköy’ün Kuzeydoğusunda Bir Hitit Merkezi".
* 1986: "Kültepe-Kaniş II, Eski Yakındağu’nun Ticaret Merkezinde Yeni Araştırmalar".
* 1988: "İnandıktepe, Eski Hitit Çağında Önemli Bir Kült Merkezi".
===Akademik ünü===
Tahsin Özgüç'ün dis ulkelerde arkeoloji bilimi alanindaki ünü 1962-1964 döneminde [[ABD]] [[Princeton Üniversitesi]] çok ünlü araştırma kurumu olan [[Institute for Advanced Study]]'de; 1964'de Almanya [[Saarland Üniversitesi]] ve 1975-1976 döneminde Almanya [[Münih Üniversitesi]'nde yaptığı misafir profesörlük yapmistir. Yazılıp sıralanmısı imkansız sayida olan dış ülke üniversite ve yüksek akademik araştırma kurumlarında verdiği konuşma, seminar ve konferans bulunmaktadr.
Özgüç yurtiçinde akademik bilimsel kurumlar üyesi idi. Akademik hayatı içinde üyesi olduğu [[Türk Tarih Kurumu]] ona "Şeref üyeliği" payesi vermiştir. "Türkiye Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü" uyesi olmustur.
Yurtdısinda uye olduğu akademik bilimsel kurumlar arasinda Alman Arkeoloji Enstitüsü, Britanya Akademisi, Amerikan Arkeoloji Enstitüsü, Baverya Bilimler ve Humanite İlimleri Akademisi, ve Londra Şehri Arkeolojik Sosyetesi bulunur.
Kendisine verilen uluslarası ödüller ve onursal doktoralar listesi şöyledir:
==== Ödüller====
* 1978: [[Alman Federal Cumhuriyeti]] "Bundesverdienstkreuz (Genel Liyakat Büyük Haç Nişanı)".
* 1990: [[Japonya]] "Doğan Güneş Nişanı" 5. sınıf altın ve gümüş nişanı.
* 1991: [[Belçika]] "Belçika Tacı Ulusal Nişanı" .
==== Onursal doktoralar ====▼
▲== Onursal doktoralar ==
* [[Berlin Serbest Üniversitesi]], Almanya
* [[Münih Üniversitesi]], Almanya
* [[Gent Üniversitesi]], Belçika
==Kaynakça==
{{Kaynakça}}
==Ayrıca bakınız==
* [[Kültepe]]
* [[Altıntepe]]
==Dış bağlantılar==
* [[http://www.ykykultur.com.tr/yazar/?id=472 Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik yazar sitesi]]
* [http://news.ındependent.co.uk/people/obitüaries/artıcle330433.ece Ingiltere günlük gazetesi "Independent" de çıkan 1 Kasım 2005'de çıkan ölüm makalesi] {{en icon}}
* [http://news.scotsman.com/obituaries/Tahsin-Ozguc.2688368.jp Iskocya günlük gazetesi "Scotsman" de çıkan 21 Kasım 2005'de çıkan ölüm makalesi] {{en icon}}
* [http://www.abebooks.co.uk/book-search/author/tahsin-ozguc/ Tahsin Özgüç eserleri bibliyografyasi]
[[Kategori:Ankara Üniversitesi rektörleri]]
[[Kategori:1916 doğumlular]]
[[Kategori:2005 yılında ölenler]]
[[Kategori:
[[Kategori:
[[Kategori:Bulgaristan'daki Türkler]]
| |||