Vikipedi

Hitit kralları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
BAĞ: Labarna'nın yeğeni, evlatlığı
Kahrbela (mesaj | katkılar)
163 değişiklik
Listede eklemeler ve duzeltmeler; yeniden tarihlendirme; yeni kaynaklar
1. satır:
{{Hititler}}
 
Hitit krallarının sırası ve saltanat süreleri Boğazköy'de açıga çıkarılan Hitit arşivleri ve mühürleri kullanılarak oluşturulmuş, ayrıca Hititlerin çağdaşı olan diğer Orta Doğu kaynaklı arşivlerle de desteklenmiştir. Buna rağmen listede boşluklar vardır. Eski krallık öncesi devir hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Anitta'dan Labarna'ya kadar olan devir için henüz yeterli bilgi bulunmamaktadır. Çeşitli kaynaklar tarafından bazı isimler ileri sürülmüşse de bunlar tartışmaya açıktır. Orta krallık<ref>Hititler için kullanılan 'Orta krallık' tabirinin belli bir hanedanla ilgisi yoktur. Bazı kaynaklar Eski ve Orta krallıkları birleştirerek, sadece Eski ve Yeni krallık diye ikiye ayırır.</ref> dönemine ait çok az belge olduğu için özellikle kralların saltanat süreleri hakkında pek bir bilgi yoktur. Aşağıda verilen bütün tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır. Listede görülen II. Hattuşili gerçekte mevcut olmayabilir ve mevcutsa bile krallık sırası kesin değildir. Genç Tudhaliya'nın da hiç krallık yapamadan öldürülmüş olması muhtemeldir.
 
=== Hatti beylikler devri ===
:Ayrıca bakınız: [[Hattiler]]
Satır 10 ⟶ 13:
! Hükümdar !! Dönemi !! Önemli Olaylar !! Akrabalık Durumları
|-
| [[Pamba (kral)|Pamba]] || M.Ö. 22. yüzyıl || Hatti Kralı ||
|-
| [[PithaPithana]] || M.Ö. 17. yüzyıl || [[KusarraKuššara]] Kralı, [[Neşa]] Fatihi ||
|-
| [[PijustiPiyusti]] || M.Ö. 17. yüzyıl || Hatti Kralı, Anitta'ya yenildi ||
|-
| [[Anitta]] || M.Ö. 17. yüzyıl || [[KusarraKuššara]] Kralı, [[Hattuşa]]'yı yıktı || Pithana'nın oğlu
|-
| ([[Tuthaliya]]) || || ||
Satır 22 ⟶ 25:
| ([[Kantuzili]]) || || ||
|-
| ([[PU-SarrumaŠarruma]]) || || ||
|}
 
=== Eski Krallık Dönemi ===
 
{| class="nowraplinks" cellspacing="0" cellpadding="3" rules="all" width="600px730px" style="background:#fbfbfb; border-style: solid; border-width: 1px; font-size:90%; empty-cells:show; border-collapse:collapse; white-space:nowrap"
|- bgcolor="#b4c7e7"
! Hükümdar !! Dönemi<br>(M.Ö.) !! Önemli Olaylar !! Akrabalık Durumları
|-
| [[I. HattuşiliLabarna]] || M.Ö. 1660.-16301650 || [[Hitit İmparatorluğudevleti|Hititler]]'nunnin kurucusugeleneksel kurucusudur || [[Labarna]]'nın yeğeni, evlatlığı
|-
| [[I. MurşiliHattuşili]] || M.Ö. 16301650-16001620 || [[Babil]]'iII. yıkarakLabarna [[Hammurabi]]diye sülalesinede sonbilinir. Hattuşa şehrini verdibaşkent yapmıştır. || I. HattuşiliLabarna'ninnın torunuyeğeni, evlatlığı
|-
| [[I. Murşili]] || 1620-1590 || 1595'de [[Babil]]'i yıkarak [[Hammurabi]] sülalesine son verdi. || I. Hattuşili'nin torunu, evlatlığı
| [[I. Hantili]] || M.Ö. 1600-1570 || || I. Murşili'nin kayınbiraderi
|-
| [[I. ZidantaHantili]] || M.Ö. 15701590-1560 || Zidanta ile işbirliği yaparak I. Murşili'yi öldürdü. || I. HantiliMurşili'nin damadıkayınbiraderi
|-
| [[AmmunaI. Zidanta]] || M.Ö. 1560-15401545 || Hantili'nin varisini(?) öldürerek tahta çıktı.|| I. ZidantaHantili'nınnin oğludamadı
|-
| [[Ammuna]] || 1545-1530 || Babasını öldürerek tahta çıktı. || I. Zidanta'nın oğlu
| [[I. Huzziya]] || M.Ö. 1540-1535 || || Ammuna'nın gelinin erkek kardeşi(kayını)▼
|-
▲| [[I. Huzziya]] || M.Ö. 15401530-15351525 || || Ammuna'nın gelinin erkek kardeşi(kayını)<ref>Bu konuda tam bir fikir birliği yoktur. Ammuna'nın oğlu da olabilir.</ref>
| [[Telepinu]] || M.Ö. 1535-1510 || Tahta çıkış yasasını çıkardı || I. Huzziya'nın kayınbiraderi ▼
|-
▲| [[Telepinu]] || M.Ö. 1535-15101500 || Huzziya'yi sürgüne gönderdi. Tahta çıkış yasasını çıkardı. || I. Huzziya'nın kayınbiraderi
|}
 
=== Orta Krallık Dönemi ===
{| class="nowraplinks" cellspacing="0" cellpadding="3" rules="all" width="600px730px" style="background:#fbfbfb; border-style: solid; border-width: 1px; font-size:90%; empty-cells:show; border-collapse:collapse; white-space:nowrap"
|- bgcolor="#b4c7e7"
! Hükümdar !! Dönemi<br>(M.Ö.) !! Önemli Olaylar !! Akrabalık Durumları
|-
| [[Alluvamna]] || M1500-..Ö. 1510-1500 || || Telipinu'nun damadı
|-
| [[Tahurwaili]] || || Krallığı kesin ama sırası belli değil (Telipinu ve II. Zidanta arasinda). ||
| [[II. Hantili]] || M.Ö. 1500-1490 || || Alluvamna'nın oğlu?▼
|-
| [[II. ZidantaHantili]] || M.Ö. 1490-1480 || || II. HantiliAlluvamna'ninnın oğlu?
|-
| [[II. HuzziyaZidanta]] || M.Ö. 1480-1460 || Karanlık dönemin son kralı || II. ZidantaHantili'nınnin oğlu?
|-
▲| [[II. HantiliHuzziya]] || M.Ö. 1500-1490 || || AlluvamnaII. Zidanta'nın oğlu?
|-
| [[I. Muwatalli]] || ...-1400 || II. Huzziya'yi öldürerek tahta çıktı || Aile dışından
|}
 
=== Büyük Krallık ===
 
{| class="nowraplinks" cellspacing="0" cellpadding="3" rules="all" width="650px750px" style="background:#fbfbfb; border-style: solid; border-width: 1px; font-size:90%; empty-cells:show; border-collapse:collapse; white-space:nowrap"
|- bgcolor="#b4c7e7"
! Hükümdar !! Dönemi<br>(M.Ö.) !! Önemli Olaylar !! Akrabalık Durumları
|-
| [[II. Tuthaliya]]<ref>Bazı ||kaynaklarda M.ÖI. 1460-1440Tudhaliya</ref> || Yakındoğu'daki1400-? çıkarları güvence altına|| aldı || II. Huzziya'nın torunu
|-
| [[I. Arnuvanda]] || M.Ö. 1440-1420 || || I./II. Tuthaliya'nın damadı,evlatlığı
|-
| [[II. Hattuşili]] || M.Ö. 1420-1400 || Varlığı, akrabalığı ve hüküm zamanı tartışmalıdır || I.Arnuvanda'nın oğlu?
|-
| [[III. Tuthaliya]]<ref>Bazı kaynaklarda II. Tudhaliya</ref> || M.Ö. 1400-1381. || || I. Arnuvanda'nın (veya II. Hattuşili?'nin) oğlu?
|-
| [[Genç Tuthaliya]] || M.Ö. 1381?-13801350 || Hiç hüküm sürmemiş olabilir. || III. Tuthaliya'nın oğlu
|-
| [[I. Şuppiluliuma]] || M.Ö. 13801350-13451322 || İmparatorluğunKuzey enSuriye güçlüve ordu[[Mitanni]] komutanı,ülkesini en başarılı devlet adamıfethetti || III. Tuthaliya'nın (veya II. Hattuşili'nin) oğlu
|-
| [[II. Arnuvanda]] || M.Ö. 13461322-13451321 || || I. Şuppiluliuma'nın oğlu
|-
| [[II. Murşili]] || M.Ö. 13451321-13151295 || En başarılı[[Arzava]] krallardanülkesini biriydifethetti || III. ArnuvandaŞuppiluliuma'nın kardeşioğlu
|-
| [[II. Muvatalli]] || M.Ö. 13151295-12821272 || [[Kadeş Savaşı|Kadeş Meydan Muharebesi]], onun örnek çalışmaları sayesinde olumlu sonuç verdi || [[II. Murşili]]'nin oğlu
|-
| [[III. Murşili]] || M.Ö. 12821272-12751267 || Urhi-Teşup olarak da bilinir. || II. Muvatalli'nin oğlu
|-
| [[Urhi-TeşupIII. Hattuşili]] || 1267-1237 || Urhi-Teşup'u sürerek tahta çıktı. Mısır ile ([[Kadeş Antlaşması]])'nı yaptı || II. MuvatalliMurşili'nin oğlu
|-
| [[IIIIV. HattuşiliTuthaliya]] || M.Ö. 12751237-12501209 || İlk barış antlaşmasını gerçekleştirdi ([[Kadeş Antlaşması]]) || IIIII. MurşiliHattuşili'nin oğlu
|-
| [[IV. TuthaliyaKurunta]] || M.Ö. 12501228-12201227 || KrallıkKrallıği süresikesin Hititdeğildir. ÇağınınÇok parlakkısa bir dönemisüre için tahtı ele geçirmiş idiolabilir || IIIII. HattuşiliMuvatalli'nin oğlu
|-
| [[III. Arnuvanda]] || M.Ö. 12201209-12001207 || || [[IV. Tuthaliya]]'nın oğlu
|-
| [[II. Şuppiluliuma]] || M.Ö. 12001207-11901180 || || IIIIV. ArnuvandaTuthaliya'nın kardeşioğlu
|}
 
==Notes==
{{Reflist}}
 
=== Kaynaklar ===
* Trevor Bryce, Kingdom of the Hittites, 2nd Edition, 2005.
* Birgit Brandau, Hartmut Schickert, Hititler, 2003.
* İlker KOÇ, Hititler, ODTÜ Yayıncılık, Ekim 2006, sayfa 14-15
 
 
[[Kategori:Hitit kral ve kraliçeleri|*]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hitit_kralları_listesi" sayfasından alınmıştır