Banknot: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Docbaba (mesaj | katkılar)
Qwl (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
2. satır:
 
[[Dosya:banknot.jpg|240px|thumb|Banknot (1931)]]
'''Banknot'''; taşıyana üzerinde yazan miktarın ödenmesinin, çıkaran kuruluş tarafından garanti edildiği, [[faiz]] taşımayan yasal ödeme aracıdır.<ref name="TCMB">{{Cite web | url = http://www.tcmb.gov.tr/yeni/gen_sek/sozluk.htm#banknot | başlık = Banknot | erişimtarihi = 10 Nisan 2011 | çalışma = Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Terimler Sözlüğü }}</ref> İngilizce'deki bank ve note yani banka ve not kavramlarının birleşiminden gelir. Banknotun, [[altın]], [[gümüş]], [[döviz]] gibi menkul kıymetlerden teşekkül eden bir karşılığı bulunurbulunmayabilir. Eskiyen para tedavülden çekilerek imha edilir. Kağıt paraların eskime süreleri [[Türkiye|Türkiye'de]] 36 ay, [[ABD|ABD'de]] 18, [[Almanya|Almanya'da]] 55, [[İngiltere|İngiltere'de]] ise 10 yıldır.
 
Banknot, [[17. yüzyıl]]dan başlamak üzere bilhassa tarihte [[I. Dünya Savaşı]]na kadar geniş bir tatbik sahası bulmuştur. Emtia (mal), arazi gibi servet unsurlarının karşılık olarak kullanıldığı görülmüşse de, altın ve gümüş gibi kıymetli madenler, en ziyade kullanım sahası bulan karşılıklar olmuştur. Banknotlar, bankalar tarafından ihrac edilebildiği gibi devlet tarafından da çıkartıldığı görülmüştür. Banknotlar, yüzde yüz bir karşılık gösterilerek ihraç edilirse, bu kâğıttan paraya ''temsili kâğıttan para'' adı verilmektedir (altın ve gümüş sertifikaları). Kısmi bir karşılığı olan kâğıttan paraya ise ''[[itimada dayanan kâğıttan para|itimadi para]]'' veya ''banknot'' denilmektedir. Banknotlar itibar görmeleri için döviz ve/veya kıymetli madenlere dayalı çıkartılarak hayatlarına başlamış olsalarda gönümüzde bunlar için tutulması gereken bir zorunluluk bulunmamakta ve dolayısıyla büyük kısmı itibari olarak basılmaktadır.
 
Banknot, para birimi yasasından sonra yetkili bankalar tarafından tedavüle çıkarılmış, tutarı para değeri birimlerinin ortalaması üzerinden belirlenen kâğıt paradır. Banknot bir ödeme aracıdır. Para birimi yasasından sonra tedavüle çıkan banknotların bedelini ödeme yükümlülüğü olmadığı için, bu para birimi mal ya da hizmet takasına ilişkin herhangi bir kanuna bağlı değildir. Banknotlar bu yüzden talep hakkı sağlamaz. Aksine tedavüle çıkaran merkez bankasına karşı bir güvene dayanan yasal bir değer ortaya koyar. Ayrıca karşılık olarak borç durumdaki şahıs veya kuruluşlar, talepleri banknotlarla karşılama (ödeme) hakkına sahiptirler. Buna karşın hisse senediyle (değerli kâğıt) borç silme (kapama/ödeme) hakkı bulunmamaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Banknot" sayfasından alınmıştır