Kangren: Revizyonlar arasındaki fark

'''Kangren''' veya '''gangren'''. [[doku|DokularınDoku]]ların; kendilerini besleyen [[atardamar|atardamarların]] herhangi bir sebeple, tamamen yetersiz hale gelmesi sonucunda hayatiyetini kaybetmesi durumu.

Gangrenin bir çeşidi de, ''gazlı gangre''ndir. Bol kas harabiyeti olan yaralara, oksijensiz yerlerde yaşayan bakterilerin girmesiyle meydana gelen ve zamanında müdahale edilmezse ölümle sonuçlanan bir durumdur. En çok, savaş yaralarında, kirli ve bakımsız yaralarda görülür. Çoğalan [[bakteri]]ler gaz meydana getirirler. Bu bakteriler içinde en önemlisi ''[[Clostridium perfringens]]''`tir. Dokular gazla gerildiği için ilk belirti olarak, hasta [[pansuman|pansumanları]]ları veya sargı alçının sıkmasından şikayet eder. Daha sonra fasiaların (kaslar üzerini örten zarlar), altında toplanan fazla gerilmesi sonucu çok şiddetli ağrılar olur. Bir pensle derinin üzerine vurulunca davul sesi alınır. Durum daha da ilerleyince besleyici damarlar çok sıkıştığından deride mavimsi lekeler meydana gelir. Buna paralel olarak ağır bir septik (iltihabi) şok tablosu, ruhi bozukluklar ve [[akut böbrek yetmezliği]] ortaya çıkar.

-* Bazen bacaktaki büyük [[toplardamar]]lardan birisinin de tıkanması sonucu bacakta kan dolaşımı güçleşir, bacak şişer ve sonunda o bacağı besleyen [[atardamar]]daki kan ilerleyemez olur. Gangren gelişir ki buna da ''venöz gangren'' denir.

-* Kan dolaşımına hasta bir kalpten, bir pıhtı atılabilir. Bu pıhtı tamamen normal olan bir atardamarı tıkar ki buna [[emboli]] denir ve sonuçta o damarın beslediği dokuda gangren ortaya çıkar.

-* [[Şeker hastalığı]] da atardamarları bozarak tıkanmalarına ve gangrene neden olur. Bu daha çok ayak parmaklarında görülür.

-* [[Raynaud hastalığı]] denilen [[sempatik sinir sistemi]]nin bir rahatsızlığında da özellikle elleri besleyen atardamarda uzun süreli [[spazm]]lar (kasılmalar) olur. Bunlar sık sık tekrarlarsa, el parmaklarında simetrik olarka küçük gangren odakları meydana gelmesine sebep olur.

-* ''Ergot gangreni'': [[Çavdar]] ekmeği yiyenlerde görülebilir. Çavdar mahmuzunda bulunan ve ergot alkaloidleri denilen maddeler, özellikle vücudun uç kısımlarını besleyen atardamarları spazma uğratarak gangrene yol açabilirler (parmaklar, burun, erkek cinsel organı). Buna daha çok [[Akdeniz]] kıyılarında ve [[Rus]] [[step]]lerinde rastlanmaktadır.

-* Darbe ve [[kemik]] kırıkları sonucunda da o organı besleyen damar sıkışarak gangren meydana gelebilir.

-* [[Burger hastalığı]] denen bir [[atardamar]] hastalığında da gangrenlere çok rastlanır. Bu hastalık, sigara ile sıkı sıkıya ilgilidir.

-* Barsak düğümlenmeleri, [[fıtık]] içeriğinin fıtık boynu tarafından sıkıştırılması da gangrene sebep olur. [[Akut apandisit]] sonucunda da apandisitte gangren gelişebilir.

-* Soğukların yol açtığı donuklar da gangren sebebidir. Soğuk, damar çeperindeki hücrelerin zedelenmesine, dokuya sıvı sızmasına ve kan dolaşımına engel olan bir ödeme yol açar. Hasta aşırı bir yanma hissi duyar. Etkilenen bu kısımda bir süre sonra ağrı diner ve doku balmumunu andıran bir görüntü kazanır.

-* İatrojenik gangrenler de vardır (yani sağlık personelinin yanlışlıkla yol açtığı). Örneğin kırık bir kolun kötü bir pozisyonda sıkıca alçıya alınması veya parmaklara [[adrenalin]] içeren lokal [[anestezik]]lerin enjekte edilmesi gangrene yol açabilir.