Vikipedi

Albert Einstein: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.209 değişiklik
78.166.64.138 adlı kullanıcının son değişikliği reddedilerek Kibele sürümüne (9462119) geri dönüldü
Beyhan (mesaj | katkılar)
238 değişiklik
İki haftalık çok kapsamlı bir çalışma. Ama henüz bitmedi ve devam edecek. Önceki madde çok kısaydı, ansiklopedik dilde değildi ve tamamen kaynaksızdı. Çalışmam devam edecek her gün, isteyen katılabilir.
1. satır:
{{kaynakÇalışma}}
 
{{Bilimadamı bilgi kutusu
| isim =Albert Einstein
| resim_adı = Albert Einstein Head1921 portrait2.jpg|150px
| doğum_tarihi = 14 Mart 1879
| doğum_yeri = [[Dosya:Flag of the German Empire.svg|25px]] [[Ulm]], [[Württemberg Krallığı]], [[Alman İmparatorluğu]]
Satır 20 ⟶ 21:
'''Albert Einstein''' (14 Mart 1879 - 18 Nisan 1955), [[Yahudi]] asıllı Alman [[teorik fizik|teorik fizikçi]].
 
[[Almanya]]'nın [[Ulm]] kentinde dünyaya gelen Einstein, yaşamının ilk yıllarını [[Münih]]'te geçirdi. Lise eğitimini ve yüksek eğitimini [[İsviçre]]'de tamamladı fakat bir üniversitede iş bulmada yaşadığı zorluklar nedeniyle bir [[patent]] ofisinde müfettiş olarak çalışmaya başladı. 1905 yılı Einstein için bir mucize yıl oldu ve o dönemde kuramları hemen benimsenmemiş olsa da ileride fizikte devrim yaratacak olan dört makale yayınladı. 1914 yılında [[Max Planck]]'ın kişisel ricası ile Almanya'ya geri döndü. 1921 yılında [[fotoelektrik etki]] üzerine çalışmaları nedeniyle [[Nobel Fizik Ödülü]]'ne layık görüldü. [[Nazi partisi|Nazi partisinin]] iktidara yükselişi nedeniyle 1933'te Almanya'yı terk etti ve [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ne yerleşti. Ömrünün geri kalanını geçirdiği [[Princeton]]'da hayatını kaybetmiştir.
20. yüzyılın en önemli [[kuram]]sal [[fizik]]çisi olarak nitelenen Albert Einstein; [[Görelilik kuramı]]nı (diğer adları ile İzafiyet Teorisi ya da Rölativite Kuramı) geliştirmiş, [[kuantum mekaniği]], [[istatistiksel mekanik]] ve [[kozmoloji]] dallarına önemli katkılar sağlamıştır. Kuramsal fiziğine katkılarından ve [[fotoelektrik etki]] olayına getirdiği açıklamadan dolayı 1921 [[Nobel Fizik Ödülü]]'ne layık görülmüştür. (Nobel Ödülü'nün ve Nobel Komitesi'nin o zamanki ilkeleri doğrultusunda, bugün en önemli katkısı olarak nitelendirilen ''[[Görelilik kuramı]]'' fazla kuramsal bulunmuş ve ödülde açıkça söz konusu edilmemiştir.)
 
Albert Einstein, [[Özel görecelik|özel görecelilik]] ve [[genel görecelik]] kuramları ile iki yüzyıldır [[Newton |Newton]] mekaniğinin hakim olduğu [[uzay]] anlayışında bir devrim yaratmıştır. Sadece matematik hesaplamalar ve denklemler ile oluşturduğu kuramları sonradan deneysel olarak defalarca doğrulanmıştır. [[E=mc²|E = mc<sup>2</sup>]] denklemi ile formüle ettiği [[Kütle-enerji eşitliği|kütle-enerji eşdeğerliği]] [[yıldız|yıldızların]] nasıl enerji oluşturduğuna açıklama getirmiş ve [[nükleer]] teknolojinin önünü açmıştır. Fotoelektrik etki ve [[Brown hareketi|Brown hareketine]] getirdiği matematiksel açıklamalar, modern fiziğe diğer katkıları arasındadır. Ömrünün büyük bir kısmını bütün kuramları birleştiren bir birleşik alan kuramı yaratmaya çalışarak geçirmiş ama bu çabaları sonuçsuz kalmıştır. Einstein [[Kuantum mekaniği|kuantum mekaniğine]], özellikle [[Belirsizlik ilkesi|belirsizlik ilkesine]] oldukça şüpheci yaklaşmış fakat bu kuramlar ileride geniş kabul görmüştür.
 
Einstein Nazilerin [[nükleer bomba]] geliştirmesi endişesiyle ABD başkanı [[Roosevelt]]'e bir mektup göndermiş, ABD'nin nükleer çalışmalara başlamasını tavsiye etmiştir. [[Holokost]] sonrası Yahudilerin kendi ülkelerine sahip olması gerektiği fikrini savunmuş, [[İsrail]]'in kuruluşuna destek vermiştir. Çeşitli söyleşilerinde Yahudilik dinine ve diğer [[Kutsal kitap|kutsal kitaplara]] inanmadığını belirtmiş, [[Sosyalizm|sosyalizme]] sempati duyan bir makale yayınlamıştır. [[Bertrand Russell]] ile birlikte nükleer silahlara karşı bir [[Russell-Einstein Manifestosu|manifesto]] da yayınlamıştır.
 
Einstein hayatı boyunca 300’den fazla bilimsel makale yayınlamıştır, ayrıca 150’den fazla bilim dışı çalışmaları da olmuştur. Başarıları ve eserleri nedeniyle Einstein sözcüğü, “dahi” ile eşanlamlı kullanılmaya başlanmıştır.
 
 
== Hayatı ==
[[Dosya:Albert Einstein as a child.jpg|thumb|175px|right|Einstein 14 Yaşında, 1893]]
Einstein 1879 yılında [[Güney Almanya]]'nın [[Ulm]] kentinde dünyaya geldi. Babası küçük bir [[elektrokimya]] fabrikasının sahibi; annesi ise, klasik müziğe meraklı, eğitimli bir ev hanımıydı. Konuşmaya geç başlaması ve içine kapanık bir çocuk olması, ailesini tedirginliğe düşürmüşse de, sonraki yıllarda bu korkularının gereksizliği anlaşılacaktı. Giderek meraklı, hayal gücü zengin bir çocuk olarak büyüyordu.
=== Çocukluğu ve eğitimi ===
[[Dosya:Albert Einstein as a child.jpg|thumb|left|Einstein 14 Yaşında, 1893]]
Albert Einstein, 14 Mart 1879’da, Almanya’nın Ulm şehrinde dünyaya geldi.<ref name="Nobel">{{cite web | başlık = The Nobel Prize in Physics 1921 - Albert Einstein | dil = İngilizce | yayımcı = [[Nobel Vakfı]] | url = http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/einstein.html | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 }}</ref> Babası Hermann Einstein bir [[mühendis]] ve satıcıydı. Annesi Pauline Einstein’dı ve müziğe oldukça ilgiliydi.<ref name="Yıldırım703">{{dergi belirt | son = Yıldırım | ilk = Cemal | başlık = Bilimin Öncüleri: Albert Einstein (1879-1955) | dergi = [[Bilim ve Teknik]] | sayfalar = 703 | biçim = PDF | cilt = 310 | yıl = 1993 | ay = Eylül | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/biliminsanlari/caglarboyu/S-310-703.pdf | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 | issn = 977-1300-3380 | }}</ref> Doğumundan altı hafta sonra ailesi Münih’e yerleşti.<ref name="Nobel"/> Burada babası ve amcası elektrik teçhizatları üreten Elektrotechnische Fabrik J. Einstein & Cie şirketini kurdu.
Okulu hiçbir zaman sevemedi. Gerçekten de, genç Einstein’ın ileride ortaya çıkacak dehasının temelleri, kendisinin de sonradan belirttiği gibi, okulda değil başka yerlerde atılmıştı: “Çocukluğumda yaşadığım iki önemli olayı unutamam. Biri, beş yaşında iken amcamın armağanı [[pusula]]da bulduğum gizem; diğeri on iki yaşındayken tanıştığım [[Öklid geometrisi]].Gençliğinde bu geometrinin büyüsüne kapılmayan bir kimsenin, ileride kuramsal bilimde parlak bir atılım yapabileceği hiç beklenmemelidir!”
 
Einstein ailesi, dindar olmayan Yahudi bir aileydi.<ref name="Yıldırım703"/> Albert beş yaşından itibaren üç yıl boyunca bir [[Katolik]] ilk okulunda eğitim gördü.<ref name = "Sakman32">{{dergi belirt | son = Sakman | ilk = Erdoğan | başlık = Çağlar Boyu Bilim ve Teknik Adamları (Einstein, Albert) | dergi = [[Bilim ve Teknik]] | sayfalar = 32 | biçim = PDF | cilt = 215 | yıl = 1985 | ay = Ekim | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/biliminsanlari/caglarboyu/S-215-32.pdf | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 | issn = 977-1300-3380 }}</ref> Einstein ilk yaşlarında konuşma zorlukları yaşamıştı.<ref name="Harvard">{{dergi belirt | son = Herschbach | ilk = Dudley | başlık = Einstein as a Student | dil = İngilizce | url = http://www.chem.harvard.edu/herschbach/Einstein_Student.pdf | sayfa = 4 | yayımcı = Harvard University | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011}}</ref>
 
1894 yılında babasının şirketi iflas etti ve Einstein ailesi [[İtalya]]’ya yerleşti.<ref name="Nobel"/> Aile [[Pavia]]’ya yerleştiğinde, Einstein eğitimini devam ettirmek için Münih’te kaldı. Einstein okulda sürekli otorite ile çatışıyordu ve okulun [[eğitim]] sistemi ve yöntemine sert bir şekilde karşıydı.<ref name="Harvard"/> İleri yaşlarında disipline ve ezbere dayalı eğitimin nasıl [[Öğrenme|öğrenmeyi]] ve yaratıcı düşünceyi öldürdüğü hakkında yazmıştır. 1895 yılının baharında ailesinin yanına gitmek için okuldan ayrıldı.<ref name="Kronoloji">{{Cite web | son = Unat | ilk = Yavuz | yardımcıyazarlar = Ayten Aydın Koç | url = http://80.251.40.59/humanity.ankara.edu.tr/unat/yu/M36.pdf | başlık = Albert Einstein (Hayatı – Kitapları – Makaleleri) | erişimtarihi= 6 Mayıs 2011 |}}</ref>
 
Einstein, Zürih’te Federal Politeknik Okulu'na başvurdu. Okula kabul sınavına girmiş fakat fizik ve matematikte sıradışı puanına rağmen diğer alanlarda başarısız olmuş ve okula kabul edilmemiştir. Ailesi sonrasında Albert’ı Kuzey İsviçre’de Aarau’ya orta okulu bitirmesi için gönderdi.<ref name="Nobel"/> 17 yaşına geldiğinde mezun oldu ve zorunlu askerlik yapmamak için babasından izin alarak Almanya vatandaşlığından çıktı.<ref name="Kronoloji"/> 1896 yılında, Zürih’te, Politeknik’te dört yıllık bir matematik ve fizik öğretmenliği programına katılmıştır.<ref name="Nobel"/>
 
Einstein’ın gelecekteki eşi, Mileva Maric, aynı sene Politeknik’e girmişti ve dört yıl boyunca Einstein ve Maric’in arkadaşlığı romantik bir ilişkiye dönüşmüştür.<ref>{{Kitap belirt | son = Highfield | ilk = R. | yardımcıyazarlar = Carter, P. | yıl = 1993 | başlık = The Private Lives of Albert Einstein | sayfalar = 43 | yayımcı = Faber and Faber | yer = Londra | id = ISBN 0-571-17170-2 | dil = İngilizce }}</ref>
 
[[Dosya:Mileva Maric.jpg|thumb|150px|left|Mileva Marić, 1896]]
[[Dosya:Bundesarchiv Bild 102-00486A, Elsa Einstein.jpg|thumb|150px|right|Elsa Einstein, 1929]]
=== Evlilikleri ve çocukları ===
1902 yılında, Einstein ve Mileva Maric, Lieerl ismini verdikleri bir kız çocuğa sahip oldular. Einstein ve Maric Ocak 1903’te evlendiler. Mayıs 1904’te, çiftin ilk erkek çocuğu, Hans Albert Einstein, Bern İsviçre’de dünyaya gelmiştir. İkinci erkek çocukları, Eduard, 1910’da Zürih’te dünyaya geldi. 1914’te Einstein Berlin’e yerleşmiş, eşi ve çocukları ise Zürih’te kalmıştır. 13 Şubat 1919’da Maric ve Einstein boşanmış ve beş sene boyunca ayrı yaşamışlardır.
 
Einstein 2 Haziran 1919’da Elsa Löwenthal ile evlendi. 1912’den itibaren ilişkileri bulunuyordu. Ayrıca 1917'den itibaren Einstein bazı ağır hastalıklar geçirmişti ve bakımını Elsa yapıyordu. Elsa Albert’ın anne tarafından birinci derece, baba tarafından ikinci derece kuzeniydi. 1933 yılında, kalıcı olarak ABD’ye yerleştiler. 1935 yılında Elsa kalp ve böbrek sorunları nedeniyle bakıma alındı ve Aralık 1936’da hayatını kaybetti.
 
 
 
 
=== Bern Patent ofisi ===
[[File:Einstein-with-habicht-and-solovine.jpg|thumb|right|Soldan sağa: Conrad Habicht, Maurice Solovine ve Einstein birlikte Olympia Academy grubunu kurdular]]
Mezun olduktan sonra Einstein iki yılını sıkıntılı bir şekilde bir öğretmenlik işi bulmak için harcadı. Eski bir sınıf arkadaşının babası kendisine Bern’de bir patent ofisi’nde, asistan müfettiş olarak iş buldu.<ref name="Yıldırım704">{{dergi belirt | son = Yıldırım | ilk = Cemal | başlık = Bilimin Öncüleri: Albert Einstein (1879-1955) | dergi = [[Bilim ve Teknik]] | sayfalar = 704 | biçim = PDF | cilt = 310 | yıl = 1993 | ay = Eylül | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/biliminsanlari/caglarboyu/S-310-703.pdf | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 | id = 977-1300-3380 }}</ref> Elektromanyetik cihazlar için patent başvurularını inceledi. 1903'de, Einstein’ın İsviçre patent ofisinde pozisyonu kalıcı yapıldı, ama makine teknolojisinde tamamen uzmanlaşana kadar terfi isteği olmadı.
 
Patent ofisinde işinin büyük kısmı elektrik sinyallerinin aktarımı ve elektriksel-mekanik zaman eşgüdümü ile ilgili sorular hakkındaydı. İki teknik soru hakkında yaptığı düşünce deneyleri, Einstein’ın ışığın doğası ile zaman uzay ve zamanın ilişkisi hakkında radikal sonuçlara varmasını sağlamıştır.
Lise öğrenimini 1894'te [[İsviçre]]'de tamamladı ve 1896'da [[Zürih Politeknik Enstitüsü]]'ne (ETH) girdi.
 
Bern’de tanıştığı bir kaç arkadaşı ile, ismini mizahi bir şekilde “The Olympia Academy” koydukları küçük bir tartışma grubu oluşturmuş, bilim ve felsefe hakkında tartışmak için düzenli olarak buluşuyorlardı.<ref name="Hürriyet1">{{Cite web | url = http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=306180 | başlık = Einstein, e=mc2 formülünü dost sohbetlerinde yarattı | erişimtarihi= 4 Mayıs 2011 | tarih = 24 Mart 2005 | yayımcı = [[Hürriyet]] }}</ref> Okudukları arasında Henri Poincare, Ernst Mach ve David Hume vardı, bu isimler kendisinin bilimsel ve filozofik bakış açısını oldukça etkilemişlerdir.<ref name="Hürriyet1"/>
Einstein, [[Sırp]] asıllı [[Mileva Maric]] adlı bir fizik öğrencisi ile evlendi. Mileva, Einstein’nın 1905'te çıkardığı araştırmanın matematik hesaplarında yardımcı olmuştur.
 
1909'da patent ofisindeki işinden ayrılmış ve Zürih Üniversitesi'nde kuramsal fizik profesörü olmuştur.
1955'te hayata gözlerini yumana kadar bilim dünyasına çok şey kattı. 1916'da yayımladığı ''[[Genel Görelilik Kuramı]]'', 1921!de “[[fotoelektrik etki ve kuramsal fizik]]" alanında çalışmalarıyla aldığı [[Nobel Fizik Ödülü]], dahinin en önemli başarılarından sadece ikisi ya bilinmeyen dünyası… [[Bern]]’de federal patent dairesinde görev aldı. Bu görevden arta kalan zamanlarda çağdaş fizikte ortaya atılmaya başlanan problemler üzerinde düşünme fırsatı buldu. Önce [[atom]]un yapısı ve [[Max Planck]]’ın [[kuantum teorisi]] ile ilgilendi. [[Brown hareketine]] [[ihtimaller hesabını]] uygulayarak bunun teorisini kurdu ve değerini hesaplayarak teorisini test etti. Kuantum teorisinin önemini ilk anlayan fizikçilerden birisi oldu ve bunu ışıma enerj [[Avogadro sayısı]]nın isine uyguladı. Bu da onun, [[ışık tanecikleri]] veya [[fotonlar hipotezini]] kurmasını ve fotoelektrik olayını açıklayabilmesini sağladı.
 
=== Annus Mirabillis ===
1905 yılında “[[Annalen der Physik]]” dergisinde bu çalışmalarını açıklayan iki yazısından başka, üçüncü bir yazısı daha çıktı ve bu yazıda görecelik teorisinin temelini attı. Teorileri sert tartışmalara yol açtı. 1909'da [[Zürih Üniversitesi]]’nde öğretim görevlisi oldu. [[Prag]]'da bir yıl kaldıktan sonra, Zürih Politeknik Enstitüsü'nde profesör oldu. 1913'de [[Berlin Kaiser-Wilhelm Enstitüsü]]’nde ders verdi ve [[Prusya]] Bilimler akademisine üye seçildi. Bir bilim adamı olarak [[I. Dünya Savaşı]]'nda tarafsız kaldı. İlk eşinden Hans ve Eduard isminde iki erkek çocuk sahibi olan bilim adamını 1914 yılında eşi terk etti. 1. Dünya Savaşı nedeniyle yiyecek kıtlığı sırasında mide ağrıları çeken bilim adamına kuzeni Elsa bakmış ve ikinci defa kuzeni Elsa ile evlenmiştir.
1905, Einstein'ın hayatının en verimli yılı olmuştur ve bu yıla "annus mirabillis" (Latince mucizevi yıl) denmektedir. Bir yıl içerisinde Annalen der Physik dergisinde yayınladığı dört makale, modern fizik anlayışında devrim yaratmıştır. Bu makaleler fotoelektrik etki, Brown hareketi, özel görecelik ve kütle-enerji eşitliği üzerineydi. Bu makaleler o yıl ilgi çekse de hemen benimsenmemiş, Einstein özellikle 1919'da özel görecelik kuramı bir güneş tutulması deneyi sırasında doğrulandıktan sonra dünyaca büyük üne kavuşmuştur.
 
[[Dosya:Einstein 1921 by F Schmutzer.jpg|thumb|right|180px|Einstein [[Viyana|Viyana'da]] ders verirken.(1921)]]
=== Akademik kariyeri ===
Birçok özlü inceleme yazısı yayımladı ve bunlarda teorilerini geliştirdi. 1921'de Nobel Fizik Ödülü’nü kazandı.
1901 yılında, ünlü Annalen der Physik dergisinde “capillary forces of a straw” makalesini yayınlamıştır. 30 Nisan 1905’te, deneysel fizik profesörü Alfred Kleiner ile birlikte tezini tamamlamış, Zürih Üniversitesinde PhD almıştır. Bitirme tezinin başlığı “A New Determination of Molecular Dimensions”. Einstein’ın mucize yıl olarak adlandırdığı aynı sene dört önemli makale daha yayınlamıştır. Bunlar fotoelektirik etkisi, brownian motion, özel görelilik ile madde ve enerjinin eşitliği üzerine makalelerdi. Bu makaleler kendisine akademik dünyada ilgi uyandırmıştır.
 
1908’de artık oldukça tanınmış, büyük bir bilim adamı olarak tanınıyordu ve Bern Üniversitesinde öğretmen olarak atanmıştı. Sonraki sene patent ofisindeki işinden ve öğretmenlikten ayrıldı ve Zürih Üniversitesinde fizik doçentliğine başladı. 1911 yılında Prag’da Karl-Ferdinand Üniversitesinde profesörlük ünvanı almıştır. 1914 yılında Almanya’ya dönmüş, Kaiser Willhelm Fizik Enstitü’sünde yönetici, Berlin Humboldt Üniversitesinde profesör olmuştur. Bu işlerindeki sözleşmelerinde öğretim görevlerini oldukça azaltan şartlar vardı. Prusya Bilim Akademisinin bir üyesi olmuştur. 1916 yılında Einstein German Physical Society’nin başkanı olmuştur.(1916-1918)
Yabancı ülkelere birçok gezi yapmakla birlikte 1933'e kadar [[Berlin]]’de yaşadı. [[Almanya]]’da yönetime gelen [[Nasyonal Sosyalist]] (Nazi) rejimin ırkçı tutumu dolayısıyla, pek çok [[Musevi]] asıllı bilim adamı gibi o da Almanya’dan ayrıldı.
[[Dosya:EinsteinandAbbaEban.jpg|thumb|left|Einstein, [[İsrail]]'li diplomat ve politikacı [[Abba Eban]]'la birlikte.]]
[[Paris]]’te [[College de France]]’ta ders verdi; burdan [[Belçika]]’ya oradan da [[İngiltere]]’ye geçti. Son olarak [[Amerika Birleşik Devletleri]]’ne giderek [[Princeton Üniversitesi]] kampüsünde etkinlik gösteren Institute for Advanced Study’de (İleri Araştırma Enstitüsü) profesör oldu. 1940 yılında Amerikan yurttaşlığına geçti.
 
1911 yılında, yeni genel görelilik kuramına göre, başka bir yıldızın ışığının güneş tarafından kırılacağını hesaplamıştır. Bu tahmini sonradan Arthur Eddington’un 1919’daki güneş tutulması gözleminde doğrulanmıştır. Bu olayın uluslalararası basında haberleşmesi, Einstein’ı dünyaca ünlü yapmıştır. 7 Kasım 1919’da, The Times gazetesi “Bilimde devrim – Evrenin yeni Teorisi – Newton’un Fikileri Ortadan Kalkıyor.” şeklinde kendisini haberleştirmiştir.
Küçük oğlu Eduard akıl hastalığı nedeni ile Zürih yakınlarında bir bakım evinde hayatını geçirmiş; büyük oğlu Hans, babası ve annesinin karşılaştığı Zürih Polytecnic’te mühendislik okumuş ve daha sonra University of California, Berkley’de profesörlük yapmıştır. 1955'de [[Princeton]]'da ölmüştür; oğlu Hans yanında bulunmuştur.
 
1921 yılında Einstein Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülmüştür. O dönemde görelilik hala tartışmalı görüldüğü için, ödül fotoelektrik etkisini açıklaması nedeniyle verilmiştir. 1925 yılında da Royal Society tarafından Copley Medal almıştır.
Üvey kızı [[Margot Einstein]], bilim adamının kişisel mektuplarını özenle herkesten saklamış ve kendisinin ölümunden 20 yıl sonra daha saklı kalmasını vasiyet etmisti. Günümüzde [[Princeton Üniversitesi]] tarafından basılan bu mektuplar bilim adamının gizli kalmış özel yaşamı hakkında ilginç bilgiler sunmaktaydı.
 
=== Amerikan vatandaşlığı ve Princeton ===
== Buluşları ==
Nisan 1933’te Amerikan üniversitelerini ziyaret ederken, Alman hükümetinin Yahudileri üniversitelerde öğretmenlik dahil bütün resmi konumlardan men ettiğini öğrendi. Bir ay sonra Naziler kitap yakma kampanyalarına başladı ve Einstein’ın eserleri de yakılanlar arasındaydı. Einstein bu gezisinde Almanya'ya bir daha geri dönmeyeceğini söyledi.
 
Mart 1933’te Avrupa’ya döndüğünde bir kaç ay Belçika’da kaldı, sonrasında geçiçi olarak İngiltere’ye geçti. Aynı yıl ABD’ye göç etmeye karar verdi. Princeton, New Jersey’de, Institute for Advanced Study’de görev aldı ve 1955’te ölümüne kadar burada kaldı. Burada kendisi bir birleşik alan kuramı geliştirmeye ve kuantum fiziğinin kabul edilmiş yorumlarını çürütmeye çalıştı. Bu iki girişimi de başarısız oldu.
 
==== Manhattan Projesi ====
 
[[File:Citizen-Einstein.jpg|thumb|right|Einstein Amerikan vatandaşlığını kabul ederken, 1940]]
1939 yılında, fizikçi Leo Szilard dahil bir grup Macar bilim adamı Nazilerin atom bombası araştırmaları konusunda Washington’u uyardı. Grupun uyarısı ciddiye alınmadı. 1939 yazında, Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı başlamadan bir kaç ay önce, Einstein prestijini kullanarak Leo Szilard ile birlikte, başkan Roosevelt’e, Nazi Almanya’sının atom bombası tehlikesine karşı uyarı mektubu gönderdi. Aynı mektupta Amerikan hükümetinin uranyum araştırmaları ve zincir reaksiyonları ile ilgili araştırma yapması tavsiye ediliyordu. Einstein ve diğer mülteci arkadaşları “Alman bilim adamlarının atom bombası yarışını kazanabileceği ve Hitlerin bu silahı kullanmak için oldukça istekli olacağı” konusunda uyarıyordu.
 
Mektubun ABD hükümetinin savaş öncesi nükleer silahlar hakkında yoğun araştırma yapmasının önemli bir tetikleyicisi olduğu düşünülmektedir. Başkan Roosevelt, Hitlerin önce atom bombasına sahip olması riskini üstlenemezdi. Einstein’ın mektubu ve buluşmaları sonucu ABD bombayı geliştirme yarışına girdi. Savaş sırasında ABD bombayı geliştirebilen tek ülke oldu.
 
1954 yılında, ölümünde bir yıl önce, bu konuda arkadaşı Linus Pauling’e şunları söylemiştir. “Hayatımda tek bir büyük hata yaptım. Başkan Roosevelt’e atom bombası tavsiyesini yapmak. Ama yine de bir nedeni vardı. Almanların daha önce yapması tehlikesi”.
 
=== Ölümü ===
17 Nisan 1955’te, Albert Einstein iç kanama geçirdi. İsrail’in kuruluşunun yedinci yıl dönümü nedeniyle bir televizyon konuşmasının taslağını hazırlıyordu ama bitiremeden hayatını kaybetti. Einstein ameliyatı şu sözlerle reddetti, “İstediğim zaman gitmek istiyorum. Hayatı yapay bir şekilde uzatmak tatsız. Ben payımı kullandım, şimdi gitme zamanı ve bunu zarif bir şekilde yapmak istiyorum”. 76 yaşında, Princeton Hastanesi’nde yaşamını kaybetti.
 
Einstein’ın kalıntıları yakıldı ve külleri bilinmeyen bir yere serpildi. Otopsisi sırasında Princeton Hastanesi patolojisti Thomas Stoltz Harvey, Einstein’ın beynini ailesinden izinsiz bir şekilde korumak için çıkardı. İleride nörolojinin Einstein’ın neden bu kadar zeki olduğunu bulacağına inanıyordu.
 
== Bilimsel çalışmaları ==
=== Özel görelilik kuramı ===
{{ana|Özel görelilik kuramı}}
19. yüzyılın sonlarında Michelson-Morley deneyi, ses ve başka dalga olaylarının tersine, ışık hızının referans sistemine
göreceli olmadığını göstermişti.<ref name="Yıldırım704"/> O dönemde sesin hava aracılığıyla yayıldığı gibi ışığın da esir denen gizemli bir ortamda yayıldığı düşünülüyordu.<ref name="Yıldırım704"/>
 
Einstein ışık hızının sabit olduğunu ve ışığın yayılması için esir ortamının gerek olmadığını düşündü.<ref name="Sakman33">{{dergi belirt | son = Sakman | ilk = Erdoğan | başlık = Çağlar Boyu Bilim ve Teknik Adamları (Einstein, Albert) | dergi = Bilim ve Teknik | sayfalar = 33 | biçim = PDF | cilt = 215 | yıl = 1985 | ay = Ekim | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/biliminsanlari/caglarboyu/S-215-32.pdf | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 | id = 977-1300-3380 }}</ref> Çalışmalarının sonucuna varırken iki ilkeyi varsaydı: görelilik ilkesi sabit hızla hareket eden bütün gözlemciler için geçerlidir ve ışığın hızı bütün gözlemciler için c'dir.<ref name="Sadi42">{{dergi belirt | son = Turgut | ilk = Sadi | başlık = Einstein'ın Mucize Yılı: Özel Görelilik | dergi = [[Bilim ve Teknik]] | sayfalar = 42 | biçim = PDF | yıl = 2005 | ay = Şubat | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/pdf/ozelgorelilik.pdf | erişimtarihi = 5 Mayıs 2011 }}</ref> Einstein'ın kuramı ile sabit hızla hareket eden iki gözlemcinin matematik hesap ile aynı olayın gözlemcilere göre yer ve zamanı belirlenebiliyor.<ref name="Sadi42"/> Bu kuram, Newton'un her yerde aynı işleyen, herkes için aynı "mutlak zaman" fikrini yıkıyordu.<ref name="Sadi42"/>
=== Genel görelilik kuramı ===
{{ana|Genel görelilik kuramı}}
Özel görelilik kuramı düzgün, doğrusal ve ivmesiz hareket eden sistemlerle sınırlıydı.<ref name="Yıldırım705">{{dergi belirt | son = Yıldırım | ilk = Cemal | başlık = Bilimin Öncüleri: Albert Einstein (1879-1955) | dergi = [[Bilim ve Teknik]] | sayfalar = 705 | biçim = PDF | cilt = 310 | yıl = 1993 | ay = Eylül | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bilgipaket/biliminsanlari/caglarboyu/S-310-703.pdf | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 | id = 977-1300-3380 }}</ref> Genel görelilik kuramı ise birbirine göre ivmeli hareket eden sistemleri de kapsıyordu. Birinci kuram, kapsamı daha geniş olan ikinci kuramın özel bir hali sayılabilir.<ref name="Yıldırım705"/>
 
Genel görelilik, gravitasyon kavramına yeni bir bakış açısı getirdi.<ref name="Yıldırım705"/> Klasik mekanikte gravitasyon, kütlesel nesneler arasında çekim gücü olarak algılanıyordu.<ref name="Yıldırım705"/> Örneğin dünyayı yörüngede tutan, kütlesi daha büyük Güneş'in çekim gücüydü.<ref name="Yıldırım705"/> Genel görelilik kuramına göre ise gezegenleri yörüngelerinde tutan, yörüngenin yer aldığı uzay kesiminin Güneş'in kütlesel etkisinde kavisli bir yapı oluşturmasıdır.<ref name="Yıldırım705"/> Genel kuram ayrıca gravitasyon ile eylemsizlik ilkesini "gravitasyon alanı" adı altında birleştirdi.<ref name="Yıldırım705"/>
 
=== Kütle-enerji eşitliği ===
{{ana|Kütle-enerji eşitliği}}
Albert Einstein, kendisine kadar süregelen bir yargıyı yıkarak bilim dünyasında yeni bir çığır açmıştır. Ondan öncesinde kütle ile enerji arasında bir bağlantı kurulmamıştır ve ayrı olgular oldukları varsayılmıştır. 19.yüzyılda kimyagerlerin hassas aygıtları olmadığı için kimsenin dönüşüm sonrası kütle kaybından haberleri yoktu. Basit tepkimeler sonrası oluşan kütle kaybı fark edilememişti. Einstein ise bütün bilinenleri yıkarak çağdaş bilimin temel taşlarını atmıştır. Ona göre her şey enerjidir, yani maddeler de çok yoğun enerjilerdir. Kimyasal reaksiyonlar sonrası küçük de olsa kütlenin bir kısmı enerjiye dönüşmektedir. Bu durumu açıklamak için eşitliğin az farklı formülasyonu ilk defa Albert Einstein tarafından 1905'de ünlü makalelerinde yayımlanmıştır. Aynı yıl önermiş olduğu özel görelilik teorisinin bir sonucu olarak türetmiştir.
 
=== Fotoelektrik etki===
{{ana|Foton|Fotoelektrik etki}}
Einstein öncesi ışık kimi bilim adamları tarafından tanecikler akımı, kimileri tarafından da dalga devinimi olarak nitelendirilmişti.<ref name="Yıldırım704"/> 19. yüzyılın başlarında Young’la başlayan, Fresnel ve daha sonra Faraday ve Maxwell’in çalışmalarıyla pekişen deneyler dalga kuramına belirgin bir üstünlük sağlamıştı.<ref name="Yıldırım704"/> Einstein’ın fotoelektrik çalışması, bu gelişmeyi tersine çevirmiş, hem de Planck’ın 1900’de ortaya sürdüğü kuantum teorisini de çarpıcı bir biçimde doğrulamıştır.<ref name="Yıldırım704"/>
 
Üzerine ışık düşen bazı maddeler elektron salıyorlardı. Parlak ışıklar daha fazla elektron salıyor fakat enerjileri artmıyordu. Sarı ve kırmızı ışıklar pek az elektron salıyorlardı. Klasik fizik bu durumu dalga kuramı ile açıklayamıyordu. Einstein bu soruna Planck kuramını uyguladı. Sonradan foton adı verilen belirli enerjili bir kuanta, maddenin atomu tarafından soğrulmakta, böylece belirli enerjide bir elektron atomdan alınmaktadır.
 
Einstein bu çalışması nedeniyle 1921 yılında Fizik Nobel Ödülünü kazanmıştır.
 
=== Brown hareketi ve istatistiksel fizik ===
{{ana|Brown hareketi|İstatistik fizik}}
1850’lerde İngiliz botanikçisi Robert Brown, mikroskoplarla polenleri incelerken, taneciklerin su içinde gelişi güzel sıçramalarla devinim içinde olduğunu gözlemlemişti ancak bu gözlem 1905’e dek açıklamasız kalır.<ref name="Yıldırım704"/> Molekül kavramı yeni değildi; ancak en güçlü mikroskop altında bile görülemeyecek kadar küçük olan molekküllerin varlığı ilk kez bu açıklamayla kanıtlanmış oluyordu.<ref name="Yıldırım704"/>
 
Ona göre asıltının içinde bulunduğu su, Maxwell ve Boltzman kinetik kuramı gereği hareket eden molekülerden oluşuyorsa asıltı parçacıklar dözlendiği gibi titreşirler.<ref name = "Sakman32"/> Su içindeki bütün cisimler her yönden ve sürekli olarak moleküllerle itilirler.<ref name = "Sakman32"/>
 
Einstein hareket ile molekül büyüklüğü arasındaki matematik ilişkiyi saptamış ve böylece molekül ve atomların büyüklüğünü hesaplamak mümkün olmuştu.<ref name = "Sakman32"/> Bu açıklamadan üç yıl sonra Perrin, Brow hareketi üzerinde deneyler yaparak Einstein’ın hesaplarını doğruladı.<ref name = "Sakman32"/>
 
 
=== Bose-Einstein istatistiği ===
{{ana|Bose-Einstein yoğunlaşması}}
Bose’un fotonlar için kullandığı metotları ayırt edilemez parçacıklar için genelleştiren Einstein, yaptığı çalışmalarda etkileşmeyen parçacıklardan oluşan bozon gazının tek bir kuantum durumuna yoğuşabileceğini göstermiştir.<ref>{{dergi belirt | son = Akbaş | ilk = Hatice Zehra | yardımcıyazarlar = Ülfet Atav | başlık = Bose-Einstein Yoğuşmasına Doğal Orbitaller Yaklaşımı | dergi = Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi | sayfalar = 95 | biçim = PDF | cilt = 21 | basım = 1 | yıl = 2009 | url = http://web.firat.edu.tr/fenbilimleri/Dergiler/MBD/arsiv/21/21_1/10.%20H.Z.%20Akba%C5%9F.pdf | erişimtarihi = 6 Mayıs 2011 }}</ref>
 
[[File:Niels Bohr Albert Einstein by Ehrenfest.jpg|alt=Einstein Bohr konuşurken şüpheci bir şekilde dinliyor.|right|thumb|150px|upright|Einstein ve [[Niels Bohr]], 1925]]
 
=== Kuantum fiziği ve belirsizlik ilkesi ===
{{ana|Kuantum mekaniği}}
Heisenberg’in belirlenemezlik ilkesini kabul etmiyor, tanrı zar atmaz diyordu. 1930 yılında belirlenezmlik ilkesinin zaman ve enerinin aynı anda ve doğru olarak saptanamayacağı anlamına geldiğini fakat bunun bir deney ile geçersizliğinin gösterilebileceğini açıklıyordu. Bunu dinleyen Borh, uykusuz bir geceden sonra Einstein’ın düşünüşündeki hataları bularak “belirlenemezlik ilkesinin” yaygın olarak kabulünü sağlıyordu.
 
==== Niels Borh ile tartışmaları ====
1927 yılında Solvay Konferansında Einstein ile Bohr arasında geçen o sıcak tartışmaların özünde özünde temel kuram ve yasalar bulma saplantısı, yani son bilgi saplantısı yatıyordu. Bu çaba mutlak olanı bulma çabasıydı.<ref>{{Kitap belirt | son = Pekünlü | ilk = E. Rennan | başlık = Büyük Patlama: Bir "Metafizik" Araştırma Programının Eleştirisi | ilkyayınyılı = Mayıs | ilkyayınayı = 2009 | url = http://astronomy.ege.edu.tr/~rpekunlu/BGPop/ILYA2New2.pdf | biçim = PDF | basım = | tarih = | yıl = 2009 | ay = Mayıs | yayımcı = İstanbul Kültür Üniversitesi | yer = İstanbul | sayfalar = 24 | bölüm = Yeni ile Eski }}</ref>
 
=== Birleşik alan kuramı ===
Einstein, Princeton'da fizik çalışmalarını sürdürürken, genel göreliliği elektromanyetik kuramına bağlayan bir birleşik alan kuramı üzeride çalışmış ama başarılı olamamıştır.
 
== Görüşleri ==
=== Politik görüşleri ===
Einstein Almanya'da doğmuş bir Yahudi vatandaşı olarak Nazilerin yükselişi, iktidarı ve Holokost döneminde yaşamıştı. Bu nedenle ABD'ye göç etmiş ve büyük bir Nazi karşıtı görüş geliştirmiştir. ABD başkanına mektup yazarak ABD'nin Almanya'dan önce nükleer silah geliştirmesi gerektiği tavsiyesinde bulunmuştur. Yahudilerin kendi ülkelerine sahip olması gerektiğine inanmış ve İsrail'in kuruluşunu desteklemiştir.<ref name="Forward">{{Cite web | son = Altschuler | ilk = Glenn C. | url = http://www.forward.com/articles/109560/ | başlık = Einstein and Complex Analyses of Zionism | erişimtarihi= 6 Mayıs 2011 | yıl = 2009 | ay = Temmuz | yayımcı = The Jewish Daily Forward | dil = İngilizce | arşivurl = |}}</ref> Ama bu devletin sınırları ve bir ordusu olmasına karşı çıkmış ve Araplar ile birlikte iki uluslu bir ülke olması gerektiğini savunmuştur.<ref name="Forward"/>
 
Einstein sosyalizm hakkında övgü dolu sözler söylemiş ve bütün dünyanın tek bir hükümet altında toplanması fikrini ifade etmiştir. Soğuk Savaş'ın başlaması ile ABD'deki anti-komünist politikalarını ifade özgürlüğünü kısıtlayacak derecede olmaları nedeniyle eleştirmiştir. Kendisi ayrıca Bertrand Russell ile birlikte bir anti-nükleer manifesto yayınlamıştır.
 
:''"Bana kalırsa kapitalizmin en büyük kötülüğü bireylerin sakatlanmasıdır. Tüm eğitim sistemimiz bu beladan muzdariptir. Gelecekteki kariyerine hazırlanmak için açgözlü bir biçimde başarıya tapmak üzere eğitilmiş öğrenciye abartılı bir rekabetçi yaklaşım aşılanır. Ben bu korkunç beladan kurtulmanın tek yolu olduğuna eminim. Bu yol, toplumsal hedefler doğrultusunda yönlendirilmiş bir eğitim sisteminin eşlik ettiği sosyalist ekonominin inşasıdır. Böyle bir ekonomide toplumun kendisi üretim araçlarının sahibidir ve üretim araçları planlı bir tarzda kullanılır. Üretimi toplumun gereksinimlerine uyduran planlı bir ekonomi işi çalışabilir durumda olanlara dağıtır ve erkek, kadın, çocuk herkesin geçimini garanti eder. Bireyin eğitimi, doğuştan sahip olduğu yeteneklerin geliştirilmesinin yanında, günümüz toplumundaki güç ve başarının yüceltilmesi yerine, bireyin içinde çevresindekilere karşı sorumluluk hissi geliştirmeyi hedefler."''<ref name="MonthlyReview">{{Cite web | son = Einstein | ilk = Albert | url = http://monthlyreview.org/2009/05/01/why-socialism | başlık = Why Socialism? | erişimtarihi= 6 Mayıs 2011 | yıl = 1949 | ay = Mayıs | yayımcı = Monthly Review | dil = İngilizce | arşivurl = | arşivtarihi = | quote = "This crippling of individuals I consider the worst evil of capitalism. Our whole educational system suffers from this evil..." }}</ref>
 
=== Dini görüşleri ===
Einstein çeşitli röportajlarında ve mektuplarında Yahudilik dinine inanmadığını ve bütün dinleri çocukca batıl inançlar olarak gördüğünü söylemiştir. Kendisi dünyaya ve topluma müdahale eden bir tanrı fikrini tamamen reddetmiştir. Fakat kendisini bir ateist ya da panteist olarak tanımlamamış, daha çok agnostik görüşler belirtmiştir. Katı bir determinizme inanan Einstein, evrenin yasalarını anlamayı bir tür dini duyguya benzetmiştir.
 
50. yaş gününde, George Sylvester Viereck'e verdiği bir röportajda tanrı ile ilgili fikirlerini şu şekilde özetlemiştir:<ref name="Time">{{Cite web | url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1607298-2,00.html | başlık = Einstein & Faith | erişimtarihi= 6 Mayıs 2011 | yıl = 2007 | ay = Nisan | yayımcı = [[Time]] | dil = İngilizce | arşivurl = | arşivtarihi = | quote = "I'm not an atheist. I don't think I can call myself a pantheist. The problem involved is too vast for our limited minds..." }}</ref>
 
:''"Ben bir ateist değilim. Kendime bir panteist diyebileceğimi düşünmüyorum. İlgili soru bizim kısıtlı akıllarımız için çok geniş. Biz, pek çok değişik dilde kitapla doldurulmuş bir kütüphaneye giren küçük bir çocuğun durumundayız. Çocuk kütüphanedeki kitapları birisinin yazmış olması gerektiğini bilir. Nasıl yazıldıklarını bilmez. Yazıldıkları dilleri anlamaz. Çocuk, kitapların sıralanmasında esrarengiz bir düzen olduğundan şüphe eder, ama ne olduğunu bilmez. Bu durum, bana göre, en zeki insanın bile tanrıya göstereceği yaklaşımdır. Biz, evrenin muhteşem bir şekilde düzenlendiğini ve belirli kanunlara uyduğunu görmekteyiz, ancak bu kanunları çok bulanık bir şekilde anlayabilmekteyiz."''<ref name="Time"/>
 
== Popüler kültürde Einstein ==
[[Dosya:Einstein-dil.jpg|thumb|right|Einstein'ın gazetecilere dil çıkarması]]
Albert Einstein, pek çok popüler kültür ürünü için konu veya bir ilham kaynağı olmuştur.
Einstein'ın [[fizik]] alanındaki çalışmaları modern bilimi büyük ölçüde etkiledi.
 
Einstein'ın 72. yaş gününde, UPI fotoğrafçısı Arthurr Sasse kendisini kameraya karşı gülümsetmeye çalışıyordu. Einstein o gün defalarca kameralara gülümsedikten sonra bu sefer dilini çıkardı. Bu fotoğraf Einstein'ın en ünlü fotoğraflarından biri olmuştur. 19 Haziran 2009'da orijinal fotoğraf bir açık arttırmada 74324 dolara satılmış ve Einstein'ın en pahalı fotoğrafı olmuştur.
Bu teori üç bölüme ayrılır:
 
1999'da, ileri gelen fizikçiler Einstein'ı tarihin en büyük fizikçisi seçmişlerdir. Einstei kelimesi, dahileri tanımlamak için kullanılan bir kelimeye de dönüşmüştür.
# Newton mekaniğinin uygulanabildiği alanı kısıtlayan ve kütle ile enerjinin eşdeğerli olduğunu öne süren [[Özel Görelilik]] (1905);
# Eğrisel ve sonlu olarak düşünülen dört boyutlu bir evrene ait çekim teorisini veren [[Genel Görelilik]] (1916);
# Elektro-manyetizma ve yerçekimini aynı alanda birleştiren daha geniş kapsamlı teori denemeleri.
 
Einstein ayrıca kurgu eserlerde çılgın bilimadamı tipleri içi de bir model olmuştur. Aşırı ifadeli suratı ve farklı saç modeli çoğunlukla taklit edilmiş ve abartılmıştır. Time dergisiin yazarı Frederic Golden'a göre Einstein "bir çizgi romancının gerçeğe dönüşmüş hayaliydi".
İlk iki teorinin geçerliliği atom fiziği ve astronomi alanında yapılan deneylerle çok başarılı bir biçimde sınanmıştır; çağdaş fiziğin temel taşları arasında yer alırlar. Einstein atom ile ilgili olarak: ''"Ben atomu iyi bir şey için keşfettim,ama insanlar atomla birbirlerini öldürüyorlar."'' demiştir. Ayrıca birçok kişinin ilgisini çeken "Neden Sosyalizm?" adlı yazısı Monthly Review adlı aylık dergisinin, ilk sayısının, ilk yazısıdır.
 
[[Dosya:Einstein paper money.jpg|thumb|right|İsrail Parası ve Einstein]]
 
 
 
 
 
 
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Russell-Einstein Manifestosu]]
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|3}}
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.time.com/time/photoessays/2006/einstein_genius/ Resimleri ''Time dergisi'']
* [http://www.pupress.princeton.edu/catalogs/series/cpe.html Princeton Üniversitesi Yayınları]
 
{{Vikiler
|commons= Albert Einstein
Satır 69 ⟶ 196:
|n=
|m=
|}}
{{clear}}
* [http://www.time.com/time/photoessays/2006/einstein_genius/ Resimleri ''Time dergisi'']
* [http://www.pupress.princeton.edu/catalogs/series/cpe.html Princeton Üniversitesi Yayınları]
 
{{Nobel Fizik Ödülü Kazananlar 1901-1925}}
{{Copley Madalyası sahipleri 1901-1950}}
 
<!-- interwiki -->
{{Link KM|als}}
Satır 167 ⟶ 291:
[[kk:Альберт Эйнштейн]]
[[km:អាល់បឺត អែងស្តែង]]
[[kn:ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‍ಸ್ಟೈನ್ಐನ್ಸ್ಟೈನ್]]
[[ko:알베르트 아인슈타인]]
[[ksh:Albert Einstein]]
Satır 216 ⟶ 340:
[[se:Albert Einstein]]
[[sh:Albert Einstein]]
[[si:ඇල්බට්‍ඇල්බට් අයින්ස්ටයින්]]
[[simple:Albert Einstein]]
[[sk:Albert Einstein]]
Satır 228 ⟶ 352:
[[szl:Albert Einstein]]
[[ta:ஆல்பர்ட் ஐன்ஸ்டைன்]]
[[te:ఆల్బర్ట్ ఐన్‌స్టీన్ఐన్స్టీన్]]
[[th:อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์]]
[[tl:Albert Einstein]]
Satır 246 ⟶ 370:
[[yo:Albert Einstein]]
[[za:Albert Einstein]]
[[zh:阿尔伯特·•爱因斯坦]]
[[zh-min-nan:Albert Einstein]]
[[zh-yue:愛因斯坦]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Albert_Einstein" sayfasından alınmıştır