Vikipedi

Redoks: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Redoks''' (oksidoredüksiyon) ingilizce ''reduction'' ([[indirgenme]]) ve ''oxidation'' ([[yükseltgenme]]) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup [[elektron]] alış-verişinin olduğu [[kimyasal tepkime]]leri belirtmek için kullanılır.
{{düzenle|Temmuz 2009}}
'''Oksidasyon''' ya da '''yükseltgenme''', [[elektron]]ların bir [[atom]] ya da [[molekül]]den ayrılmasını sağlayan kimyasal [[tepkime]]dir.
 
[[Dosya:Redox Reminder.png|thumb|500px]]
Bir elementin, kimyasal [[reaksiyon]]da elektron alması olayına ''indirgenme'' denir. İndirgenme olayına [[reduksiyon]], yükseltgenme olayına da oksidasyon denir. Reaksiyonda elektron vererek yükseltgenen element karşısındakini indirgediği için ''indirgen'', elektron alarak indirgenen element karşısındakini yükseltgediği için ''yükseltgen'' olarak tanımlanır.
== Redoks tepkimeleri ==
İki çeşit redoks tepkimesi vardır:
* '''''Yükseltgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron kaybına uğradığı tepkimelerdir.
 
:Fe<sup>2+</sup> → Fe<sup>3+</sup> + e<sup>-</sup>
* <math>\mathrm{A \rightarrow A^+ + e^-}</math>
:<small>Oksidasyon: A maddesi bir elektron verir</small>
 
* '''''İndirgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron aldığı tepkimelerdir.
* <math>\mathrm{B + e^- \rightarrow B^-}</math>
:H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + 2 e<sup>-</sup> → 2 OH<sup>-</sup>
:<small>reduksiyon: B maddesi bir elektron alir</small>
 
:<math>\frac{\begin{array}{rcl}
* <math>\mathrm{A + B \rightarrow A^+ + B^-}</math>
H_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2e^{-}\\
:<small>redoks: A maddesi bir elektron B maddesine verir</small>
F_{2} + 2e^{-} & \longrightarrow & 2F^{-}
\end{array}}{\begin{array}{rcl}
H_{2} + F_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2F^{-}
\end{array}}</math>
 
Yukarıdaki redoks tepkimesinde '''''H''''' ([[hidrojen]]) yükseltgenmekte, '''''F''''' ([[flor]]) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede '''''H''''' indirgen, '''''F''''' ise yükseltgen özelliktedirler.
Eğer elektron alan yani indirgenen element serbest (nötr) halde ise, eksi değerlikli olur. Serbest halde değil de (+) değerlikli iyon halinde ise, aldığı elektron sayısı kadar değerliği azalır. Buna karşılık elektron veren element, nötr halde ise + değerlikli olur, iyon halinde ise verdiği elektron sayısı kadar değerliği artar.
 
== Redoks titrasyonları ==
:<math>\mathrm{2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O}</math>
Redoks tepkimelerini esas alan [[volumetrik analiz]] yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:
:<small>hidrojen + oksijen → hidrojenoksit ([[su]])</small>
 
# [[Oksidimetri]] (Yükseltgeme)
Bu reaksiyonda [[oksijen]] indirgenmiş, yani [[hidrojen]]den elektron almış ve sıfır değerlikli halden (2-) değerlikli hale geçmiştir. Hidrojen ise 1 elektron vererek +1'e yükseltgenmiştir.
## [[Manganometri]]
## [[Bromometri]]
## [[Serimetri]]
## [[İyodometri]]
## [[Kromodasdasfasfetri]]
## [[İyodat]] ile yükseltgeme
# [[fcxgvbxbsx)
## [[Titanometri]]
## [[İyodometri]]
## [[Hipovanadat]] ile indirgeme
## [[Krom]] II ile indirgeme
 
[[Kategori:Yükseltgenme|*Analitik kimya]]▼
Yükseltgenme şu şekilde olur:
[[Kategori:Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimeler]]
* Bir grup veya molekulden bir elektron uzaklaşması
* Bir molekulden bir hidrojen atomunun uzaklaşması
* Bir molekulden bir hidrur iyonunun uzaklaşması
* Moleküle oksijen sokulması
* Katalitik dehidrejenasyon
 
[[ar:تفاعلات أكسدة-اختزال]]
▲[[Kategori:Yükseltgenme|*]]
[[be:Акісленне]]
 
[[bg:Окислително-редукционни процеси]]
[[ca:Oxidació]]
[[csbs:OxidaceRedoks reakcija]]
[[ca:Reacció d'oxidació-reducció]]
[[de:Oxidation]]
[[escs:OxigenaciónRedoxní reakce]]
[[ficy:HapetusRhydocs]]
[[hrda:OksidacijaRedoxreaktion]]
[[isde:OxunRedoxreaktion]]
[[el:Οξειδοαναγωγή]]
[[it:Ossidazione]]
[[jaen:酸化Redox]]
[[nleo:OxidatieRedoksa reakcio]]
[[es:Reducción-oxidación]]
[[pl:Utlenianie]]
[[ptet:OxigenaçãoRedoksreaktsioon]]
[[eu:Erredox erreakzio]]
[[ru:Оксидирование]]
[[fa:اکسایش و کاهش]]
[[simple:Oxidation]]▼
[[fi:Hapetus-pelkistysreaktio]]
[[sv:Oxidation]]▼
[[fr:Réaction d'oxydo-réduction]]
[[uk:Окиснення]]
[[zhhe:氧化[[id:Redoks]]
[[io:Redoxo]]
[[it:Ossidoriduzione]]
[[ja:酸化還元反応]]
[[ko:산화·환원 반응]]
[[lt:Oksidacijos-redukcijos reakcija]]
[[lv:Oksidēšanās-reducēšanās reakcijas]]
[[mk:Оксидационо-редукциона реакција]]
[[nl:Redoxreactie]]
[[nn:Redoksreaksjon]]
[[pl:Reakcja redoks]]
[[pt:Reação redox]]
[[ro:Redox]]
[[ru:Окислительно-восстановительные реакции]]
▲[[simple:OxidationRedox]]
[[sk:Oxidačno-redukčná reakcia]]
[[sl:Redoks reakcija]]
[[sq:Reaksionet redoks]]
[[sr:Оксидо-редукција]]
▲[[sv:OxidationRedox]]
[[ta:குறைத்தல் (வேதியியல்)]]
[[th:ปฏิกิริยารีดอกซ์]]
[[uk:Окиснювально-відновна реакція]]
[[ur:تخسید]]
[[zh:氧化还原反应]]
[[zh-yue:氧化]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Redoks" sayfasından alınmıştır