|
[[Dosya:Halebidu shiva.jpg|right|thumb|[[Halebidu]]’da [[Şiva]], [[Parvati]] ve [[Nandi]].]]
[[Dosya:Hulikere Hoysala Kalyani(tank).jpg|right|thumb|Karnataka Hulikere’de Hoysala basamaklı tapınak sarnıcı (''Kalyani'')]]
[[Hinduizm]], iki bin yıl boyunca gelişmiş, içinde doğal dünya ile felsefeyi birleştiren karmaşık bir sembolizm barındıran; dünyevi ve kutsal inançların, ritüellerin, günlük uygulamaların ve geleneklerin birleşimidir. Hindu tapınakları bir tanrıya adanmış basit tapınakçıklar olarak başlamış ve Hoysalaların zamanına gelindiğinde günlük hayatın ötesine geçilen tapınma yapılarına dönüşmüştür. Hoysala tapınakları Hinduizm'in herhangi bir örgütlü geleneği ile sınırlandırılmamış ve değişik Hindu dinî hareketlerinin hacılarına kapılarını açık tutmuştur. Hoysalalar tapınaklarını genellikle en önde gelen iki Hindu tanrısı [[Şiva]] ya da [[Vişnu]]’ya adasalar da ara sıra farklı tanrıları da seçmişlerdir. Şiva’nın müritlerine Şaivalar ya da Lingayatlar denir. Vişnu’nun müritleri ise Vaişnavalardır. Kral [[Vişnuvardhana]] ve soyundan gelenler Vaişnava idiyseler de <ref name="vaishnava">Kamath (2001), p132</ref> kayıtlara göre Hoysalalar Şiva’ya adadıkları kadar Vişnu’ya da tapınak adayarak dinî ahengi sağlamışlardır. <ref name="equal">Foekema (1996), p19</ref> Bu tapınaklarda bulunan heykellerin çoğunda çok farklı dünyevi konular anlatılmıştır. Bunlar [[Belur]]’daki [[Vişnu]]’ya adanan ünlü [[Çennakeşava tapınağı]]nda ve [[Halebidu]]’daki [[Şiva]]’ya adanan [[Hoysaleşvara tapınağı]]nda görülebilir. [[Somanathapura]]’daki Keşava tapınağının süslemeleri farklıdır ve tam anlamıyla Vaişnava süslemeleridir.<ref name="secular">{{citeCite web |başlık=Hoysala Heritage|url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar başlık =Settar S.Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu |eser=Frontline, Volumeyazar 20= -Settar IssueS. 08, April 12–25, 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> Genel olarak Vaişnava tapınakları [[Keşava]]’ya (ya da Güzel Vişnu anlamında Çennakeşava’ya) adanmış, az sayıda tapınak da, ayakları dibinde Vişnu’nun eşi olan [[Lakşmi]]’nin oturduğu Lakşminarayana ve Lakşminarasimha’ya (Narayana ve Narasimha Vişnu’nun vücuda geldiği hâlleri ya da [[avatar]]larıdır.) Vişnu’ya adanan tapınaklar her zaman bu tanrının adını taşır. Şaiva tapınaklarında bereketin sembolü olan Şiva’nın evrensel sembolü [[Lingam|Şiva linga]] bulunur. Şiva tapınaklarının adları ''…nin Efendisi'' anlamına ''eşvara'' son ekiyle bitebilir. Örneğin Hoysaleşvara adı ''Hoysala’nın efendisi'' anlamına gelir. Tapınağı sipariş eden dindar kişilerin adının da tapınağa verildiğine rastlanır, örneğin Koravangala’daki Buceşvara tapınağı Buci adlı dindar kişiden gelmektedir. <ref name="name">Foekema (1996), p19–20</ref> En çarpıcı heykel süslemeleri ince ince işlenmiş, girift oyulmuş tanrıları, tanrıçaları ve refakatçilerini resmeden tapınağın dış duvar panellerindeki dizi dizi heykellerdir.
[[Doddagaddavalli]] Lakşmi Devi tapınağı (refah tanrıçası) ne Vişnu’ya ne de Şiva’ya adanmıştır ve bir istisnadır. Caynu [[Batı Ganga hanedanı]]nın (günümüzde Karnataka’nın güneyi) Çolalar tarafından 11. yüzyılda yenilmesi ve 12. yüzyılda [[Hinduizm#Vişnaizm|Vaişnava Hinduizmi]] ve [[Hinduizm#Şaivizm|Viraşaivizm]]’in müritlerinin sayısının artması sonucunda [[Caynizm]]’e olan ilgi azalmıştır. <ref name="jain">Kamath (2001), pp 112, 132</ref> Ancak Hoysala topraklarında dikkate değer iki Caynu ibadet yeri bulunur: [[Şravanabelagola]] ve [[Kambadahalli]]. Hoysalalar Caynu nüfusunun gereksinimlerini karşılamak için Caynu tapınakları da yaptılar. Bunların birkaçı [[Halebidu]]’da günümüze kadar gelmiştir ve içlerinde Caynu [[tirthankar]] ikonları barındırır. ''Puşkarni'' ya da ''Kalyani'' adı verilen basamaklı su sarnıçları inşa etmişlerdir. Hulikere’deki tapınakta bulunan su sarnıcı buna bir örnektir. Süslemeli bu sarnıçta Hindu tanrılarını içeren on iki küçük tapınma yeri bulunur. <ref name="tank">Foekema (1996), plate 27</ref>
Hindu tapınağı tanrılar ve insan arasında temasın sağlandığı yerdir. Tapınağın odak noktası tanrının tasvirinin bulunduğu merkezidir ([[garbhagriha]]) ve tapınak mimarisi dışarıdan garbhagrihaya doğru inananların hareketini sağlayacak ve tavaf olanağı veren kemerli yollarla, tanrıya yaklaşıldıkça kutsallığı artan salon ya da odalarla (''[[mantapa]]'') tasarlanmıştır. Hoysala tapınakları, birbirinden farklı bölümleri kendi başlarına duran [[Tamil Nadu]] tapınaklarının aksine farklı ama tek bir organik bütün oluşturan bölümlerden oluşur. <ref name="parts">Foekema (1996), p21</ref> Yüzeysel olarak benzersiz olsalar da Hoysala tapınakları yapısal olarak birbirine benzer. Girift yontmaya izin veren yumuşak [[sabuntaşı]]ndan (kloritik şist) çoğunluğu yöresel ustalar tarafından yontulmuş ve tapınağın tüm bölümlerini süsleyen karmaşık bir heykel bolluğuna sahip olan bu tapınaklar diğer Güney Hindistan tapınaklarından ayrılan mimari özellikler sergiler. <ref name="soap">Kamath (2001), s136</ref>
Hoysala tapınaklarının çoğunda sade ve sütunlarla desteklenen üstü kapalı bir sundurma bulunur. Tapınakların bazıları ‘‘[[jagati]]’’ denen yaklaşık bir metre yüksekliğindeki platformlar üzerine inşa edilmiştir. ''Jagati'', tapınağın hâkim bir görünüşe sahip olmasını sağlamasının ötesinde tapınağın çevresinde tavaf edilmesine olanak sağlayarak ''[[Pradakshina]]patha'' görevini üstlenir. Tapınağın merkezinde bulunan ''[[garbagriha]]'' ‘da böyle bir imkân yoktur. <ref name="pradakshina">Kamath (2001), s135</ref> Bu tarz tapınaklarda bulunan ek birkaç basamak ile ulaşılan trabzanlarla çevrili açık bir ''[[mantapa]]'' (açık salon) bulunur. Bu tarza iyi bir örnek Somanathapura’daki [[Keşava tapınağı]]dır. Tapınağın kalan kısmıyla uyum içinde olan ''jagati'' <ref name="prefect">Foekema (1996), p25</ref> yıldız şekilli bir tasarıma sahiptir ve tapınağın duvarları Hoysalalar tarafından getirilen yeni bir zikzak şekli izler. <ref name=innovate">{{citeCite web | url = http://www.ourkarnataka.com/history.htm | başlık = History of Karnataka-Religion, Literature, Art and Architecture in Hoysala Empire |url erişimtarihi =http://www.ourkarnataka.com/history.htm|yazar=Arthikaje 2006-11-13 | yayımcı = 1998-2000 OurKarnataka.Com, Inc |eser yazar =|erişimtarihi=2006-11-13 Arthikaje }}</ref> ''Jagati''nin basamaklarının iki tarafında girişin hemen karşısında bir tanrıya adanan bir çift ibadet yeri ve minyatür bir kule bulunur. Bu tarz, ''jagati''nin tüm girişlerinde uygulanır.
İnananlar ''mantapa''ya girmeden önce ana girişten başlayıp, ''jagati'' etrafında saat istikâmetinde (sola doğru), aynı doğrultuda sıralanmış ve tapınağın dış duvarlarında Hindu epiklerini tasvir eden [[rölyef]]leri izleyerek törensel dönüşlerini tamamlayabilir. ''Jagati'' üzerine inşa edilmemiş tapınaklarda yer seviyesinden ''mantapa''ya çıkan ve fil trabzanlarla çevrelenmiş basamaklar bulunur. Yüksek platform üzerine inşa edilmemiş tapınaklara örnek, Hassan ilindeki Korvangla’da bulunan ''Bucesvara'' tapınağıdır. İki tapınma yeri (''dvikuta'') olan tapınaklarda ''[[vimana]]''lar yan yana ya da karşılıklı konabilir. <ref name="adjacent>Bunlara Halebidu’daki Hoysaleşvara tapınağındaki Hoysaleşvara tapınma yeri ve Şantaleşvara tapınma yeri örnek verilebilir. (Foekema 1996, p59)</ref> [[Doddagaddavalli]]’deki Lakşmidevi tapınağında bulunan beş ana tapınma yerinin yanı sıra tapınak bloğunun dört köşesinde daha küçük tapınma yerleri bulunur.
=== Mantapa ===
[[Dosya:Belur2.JPG|thumb|left|200px|Mantapa girişi üzerinde süslü [[Lento (mimari)|lento]].]]
''[[Mantapa]]'' dua etmek için insanların toplandığı salondur. ''Mantapa'' ‘nın girişinde ''makaratorana'' (''makara'' hayalî bir yaratık ve ''torana'' üstteki süslemesidir) adı verilen çok süslü ve bezeli bir üst eşik, [[Lento (mimari)|lento]] bulunur.<ref name="makara">Kamath (2001), p135</ref> İçeride bulunan küçük ve kapalı ''mantapa'' ve ibadet yerlerine açılan dışarıda bulunan açık ''mantapa''lar büyük Hoysala tapınaklarının değişmez birer öğesidir. Açık ''mantapa''larda oturma yerleri taştan yapılmıştır ve trabzan duvarları, dayanmak için kullanılır. Oturma yerleri trabzan duvarlarının kademeli kare şeklini izler. Açık ''mantapa'' tapınağın en büyük bölümüdür ve çok sayıda insanın toplanmasına olanak sağlar. Tavan sayısız sütun tarafından desteklenir ve bu sütunlar kare ya da dikdörtgen birçok bölme oluşturur. <ref name="bay"> Foekema 1996, s93</ref> Açık ''mantapa''nın şekli kademeli kare şeklinde olarak tanımlanabilir ve Hoysala tapınaklarında en çok kullanılan tarzdır. <ref name="stagger"> Foekema, 1996, s22</ref> En küçük açık ''mantapa''da bile 13 bölüm vardır. Duvarlarda tavanın dış uçlarını destekleyen yarım sütunlar bulunduran trabzanlar bulunur. Bu şekilde içeri giren ışık sayesinde heykellerin tüm detayları görünebilir. ''Mantapa'' tavanında hem mitolojik hem de çiçek desenli heykeller bulunur. Tavandaki kubbemsi yüzeylerde muz tomurcuğu motifleriyle birlikte buna benzer diğer süslemeler yer alır. <ref name="banana">{{citeCite web | url = http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm | başlık = Here, the past unfolds itself in all its glory & might -Hoyasala architecture in Somanathapura |url erişimtarihi =http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm|yazar=Githa U.B.2006-11-13 | yayımcı = Chitralakshana |eser=Deccan Herald,yazar Tuesday,= MayGitha 11,U.B. 2004|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> [[Çikmagalur]] ilindeki Amritheşvara tapınağının ''mahamantapa''sında (büyük açık salon) kırk sekiz kubbe vardır.
[[Dosya:Chikkamagalur Amritheswara navaranga.jpg|left|thumb|200px|Parlak sütunlarıyla [[Amrithapura]]’da bir açık ''mantapa''.]]
Eğer tapınak küçük ise yalnızca kapalı bir ''mantapa'' ve bir ibadet yerinden oluşur. İçi ve dışı oldukça fazla süslü olan kapalı ''mantapa'', kendisini ibadet yerine bağlayan antreden daha geniştir ve oldukça derin bir kubbesi olan tavanı destekleyen dört sütun bulunur. Bu dört sütun, salonu dokuz bölüme ayırır. Dokuz bölümün tavanı da ayrı ayrı süslerle kaplıdır. <ref name="nine">Kapalı ''mantapa''nın 4 sütunu ve 9 bölümü Hoysala tapınaklarında bir standarttır. (Foekema 1996, s22)</ref> Sütunlar arasına konan ve ışığı filtreleyen taş kafesler Hoysala tapınaklarının karakteristik bir biçimsel öğesidir.
Kapalı mantapaya girişte iki yarım sütun ile desteklenmiş saçak ve oldukça çok süslenmiş iki trabzandan oluşan bir sundurma bulunur. Kapalı ''mantapa'' ibadet yerine kare bir antre ile bağlanır. Dış duvarları oldukça ince işlenmiş olsa da çok geniş olmadığından bu antre tapınağın çok göze çarpan bir bölümü değildir. Antrenin ''sukanasi'' ya da "burun" adı verilen <ref name="nose"> "Burun" adı verilir çünkü ana kulenin bir uzantısı gibidir. (Foekema 1996, s22)</ref> üzerinde Hoysala amblemi olan küçük bir kulesi vardır. [[Belur]] ve [[Halebidu]]’da bu heykeller oldukça büyüktür ve tüm kapılarda bulunur.
İç ve dış ''mantapa''larda üzerinde dört dirsek bulunan yuvarlak sütunlar yer alır. <ref name="lathe">Bunlar Batı Çalukya-Hoysala tapınaklarının ortak özelliğidir. (Kamath 2001, s117)</ref>. Her desteğin üzerinde [[salabhanjika]] ya da ''madanika'' adı verilen heykelimsi figürler bulunur. Sütun yüzeylerinde oldukça ince süsleme ve bezemeler de bulunur ve tüm sütunlar eşsizdir. <ref name="unique">Hoysalaların, değişik sanatçıları bu sütunlar için görevlendirmesi ve bu sanatçıların aralarındaki rekabet nedeniyle birbirine benzemeyen sütunlar üretmiş olması olasıdır. (Sastri 1955, s429)</ref> Hoysala sanatı, sütun bezemelerinde önceki efendileri [[Batı Çalukyalar]]dan bu noktada ayrılır. Batı Çalukyalar heykel süslemeleri yuvarlak sütunların alt kısmına yapar ve üstü boş bırakırlardı. Sütunlar 16, 32 ya da 64 köşelidir ve bazıları çan şeklindedir. Işığı yansıtma özellikleri vardır. Halebidu’daki Parsvanatha Basadi buna iyi bir örnektir. <ref name="lightreflection">{{citeCite web|başlık=Architecture in Hoysala Empire| url = http://www.ourkarnataka.com/history.htm |yazar başlık =Arthikaje Architecture in Hoysala Empire | erişimtarihi = 2006-12-28 | yayımcı = 1998-2000 OurKarnataka.Com, Inc |eser yazar =|erişimtarihi=2006-12-28 Arthikaje }}</ref> Sütunun gövdesi yekparedir, tabanı kare şeklinde bırakılmıştır ve tepesinde heykel figürleri süs olarak bulunur.
[[Dosya:roofarchitecture som.jpg|right|thumb|[[Somanathapura]]’da yıldız şeklinde ''Vimana'']]
Hoysala sanatçıları [[Hindu]] epiklerin, ''[[Yalli]]''lerin (mitik yaratıklar), tanrıların, ''[[Kirthimukha]]''ların tasvirinde, erotik sahnelerin ve günlük hayatın resmedilmesinde çok detaylı heykelleriyle tanınmıştır. Kullandıkları yumuşak sabuntaşı virtüözlüğe varan bir oyma stilinin gelişmesini sağlamıştır. Çalışmalarında kusursuz detaya verilen dikkat ve önem gözükür. Heykellerde tırnaklara varana kadar tüm detaylar kusursuz şekilde işlenmiştir.
Hoysala heykel sanatının ortak bir biçimi olan [[Salabhanjika]], Budist heykel sanatına kadar uzanan eski bir Hint geleneğidir. ''Sala'' [[sal ağacı]] ve ''bhanjika'' ise bâkiredir. Hoysala lehçesinde ''madanika'' figürler, tapınağın dış duvarlarında çatının hemen altında bulunan ve tapınağı tavaf edenlerin görebilmesi için belirli bir açıyla yerleştirilmiş dekoratif nesnelerdir. <ref name="shila">{{citeCite web |başlık=Hoysala Heritage|url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar başlık =Settar SHoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu |eser=Frontline, Volumeyazar 20= -Settar IssueS 08, April 12–25, 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> ''Mantapa''nın içinde sütun dirseği olarak kullanılmışlardır. Bu ''madanika''lar müzik ve dans gibi sanatsal eylemlerde bulunurken heykel olarak işlenmişlerdir. ''Kirthimukhas'' (iblis yüzleri) bazı tapınakların ''Vimana'' kulelerinde bulunur. Bazen sanatçıların imzalarına bu heykellerde rastlanır.
''Sthamba buttalika''lar, Çalukya üzerinde [[Çola]] sanatının etkisini gösteren sütun üzerindeki tasvirlerdir. Hoysalalar için çalışan sanatçıların bazıları imparatorluğun Güney Hindistan’ın Tamil konuşan bölgelerine olan yayılmasının sonucunda Çola ülkesinden olabilir. Çennakeşava tapınağının kapalı ''[[mantapa]]''sının sütunlarından biri üzerindeki ''mohini'' tasviri Çola sanatının güzel örneklerinden biridir. <ref name="sthamba">{{citeCite web |başlık=Hoysala Heritage|url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar başlık =Settar SHoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu |eser=Frontline, Volumeyazar 20= -Settar IssueS 08, April 12–25, 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref>
Gündelik hayata ilişkin sahneler, örneğin atların nasıl dizginlendiği, kullanılan üzenginin tipi, dansçıların, müzisyenlerin tasviri, aslanlar ve filler gibi hayvanların tasviri (hiçbir hayvan heykeli bir diğerine benzemez) duvar panellerinde resmedilmiştir. Belki de ülkedeki bir başka tapınakta [[Ramayana]] ve [[Mahabharata]] epikleri Halebidu’daki Hoysaleşvara tapınağında olduğu kadar etkili tasvir edilmemiştir. <ref name="ramayana">Epik friz heykellerin en gözalıcı karakteristiğidir. (Foekema 1996, p29)</ref><ref name="ramayana1">{{citeCite web |başlık=Hoysala Heritage|url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar başlık =Settar SHoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu |eser=Frontline, Volumeyazar 20= -Settar IssueS 08, April 12–25, 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref>
Erotika, Hoysala sanatçısının ihtiyatla ele aldığı bir konudur. Bu tasvirlerde teşhirciliğe rastlanmaz ve erotik konular genelde girintilere minyatür olarak işlenmişlerdir ve göze çarpmazlar. Bu erotik gösterimler ''Şakta'' uygulamasıyla bağdaştırılırlar. Tapınak girişi ''Makaratorana'' (''makara'' ya da hayalî yaratık) denen süslemelerle aşırı olarak bezenmiştir ve her iki yanında da ''Salabanjika'' (bâkire) bulunur.
== Araştırma ==
[[Dosya:Chikkamagalur_Amruthapura_kirthimukha.jpg|left|thumb|150px|[[Amrithapura]]’da kule üzerinde ''Kirthi Mukha'' (iblis yüzleri) süslemesi.]]
Günümüzde yapılan araştırmalar sonucunda Hoysalalar tarafından yaklaşık bin beş yüz kadar yapının inşa edildiği, bunlardan yüz kadar tapınağın günümüze kadar ayakta kaldığı bulunmuştur. <ref name="records">Tarihi kayıtlara kadar [[1000]]–[[1346]] yılları arasında 958 merkezde 1.500 tapınak inşa edilmiştir. {{citeCite web |başlık=Hoysala Heritage|url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar başlık =Settar SHoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu |eser=Frontline, Volumeyazar 20= -Settar Issue 08, April 12–25,S 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> Hoysala mimari tarzı, 10. ve 11. yüzyıllar arasında yaygınlaşmış olan [[Batı Çalukya]] mimari tarzının bir uzantısıdır. <ref name="offshoot">Kamath (2001), s134</ref><ref name="offshoot1">{{citeCite web | url = http://www.ourkarnataka.com/history.htm | başlık = History of Karnataka-Religion, Literature, Art and Architecture in Hoysala Empire |url erişimtarihi =http://www.ourkarnataka.com/history.htm|yazar=Arthikaje 2006-11-13 | yayımcı = 1998-2000 OurKarnataka.Com, Inc |eser yazar =|erişimtarihi=2006-11-13 Arthikaje }}-James Fergusson ve Henry Cousens Hoysala tarzının Batı Çalukya tarzı ile ortak yönleri olduğunu savunur. </ref> Belirgin olarak Dravidian özelliklerine sahip olan Hoysala mimarisi kendine özgü özellikleriyle bağımsız bir mimari tarz olarak kabul edilir. <ref name="independent">Hoysala mimarisi ve heykeli insan konsantrasyonunun, el becerisinin ve dinsel bilincinin olağanüstü bir çabasıdır. (Percy Brown, Kamath 2001, s134)</ref> Mimari tarza yenilik getiren Hoysalalar aynı zamanda ''Karnata'' da bulunan önceki büyük mimarlar olan [[Kadamba]]lar ve [[Batı Çalukya]]lardan bazı özellikleri almışlardır. Bu özellikler ana yapı malzemesi olarak [[sabuntaşı]]nın kullanılması, <ref name="schist">Kamath (2001) s136</ref><ref name="schist1">{{citeCite web | url = http://www.indoarch.org/ | başlık = Architecture of the Indian Subcontinent, 1996 | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Gerard da Cunha | yazar = Kamiya Takeo }}- [[Batı Çalukya]] oymaları yeşil sabuntaşından yapılmıştır, bu da Hoysalalar tarafından daha sonra kullanılan bir tekniktir. </ref> Hoysala tapınaklarında çok kullanılan kafesli taş perdeler, <ref name="window">Buna erken dönem Batı Çalukya tapınaklarında sıkça rastlanır (Kamath 2001, s116)</ref> ve yıldız şeklinde ''vimana''. <ref name="star">{{Cite web | url = http://www.indoarch.org/ |yazar başlık =Kamiya TakeoArchitecture of the Indian Subcontinent, 1996 |publisher erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Gerard da Cunha |eser yazar =Architecture AutonomousKamiya Takeyo }}-- [[Batı Çalukya]] mimarisinde ''vimana'' yıldız şeklindedir. </ref> Tüm bu özellikler daha önceleri efendileri olan [[Batı Çalukya]]lar zamanında yaygındı. Diğer özellikler arasında ''Kadamba Şikhara'' denen ve [[Kadamba]]lardan gelen basamaklı ''vimana'' kulesi sayılabilir.<ref name="kadambashikara">[[Kadamba]] mimarisinin en göze çarpan özelliği ''Kadamba Şikhara'' denen [[Şikhara]]’dır. Şikhara piramit şeklindedir, herhangi bir süsleme olmadan basamak basamak yükselir ve tepesinde bir ''stupika'' ya da ''kalaşa'' vardır. (Kamath 2001, s38)</ref> Hoysala heykeltıraşlarının ustalıklarının altında yatan oyulmuş duvarlarda ışık ve gölge etkisi üzerine olan bilgileridir. Sayısız girinti ve çıkıntıdan oluşan heykellerinde bu bilgiyi en iyi etkiyi vermek için kullanmışlardır. Hoysala heykelinin tüm ihtişamıyla fotoğrafçılık için bir meydan okuma olduğu söylenir. <ref name="light">{{Cite web | url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm | başlık = Hoysala Heritage | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline, From the publishers of the Hindu | yazar = Settar S }}</ref> Hoysalaların taş işçiliği bir fildişi oymacısının ya da kuyumcunun altın işçiliği ile kıyaslanır. Heykellerdeki figürlerde bulunan mücevheratın bolluğu, saç şekillerinin çeşitliliği, Hoysala zamanında sosyal yaşam tarzı hakkında önemli bilgiler verir. <ref name"hair">Sastri (1955), s429</ref>
, Bardez, Goa, India|erişimtarihi=2006-11-13}}- [[Batı Çalukya]] oymaları yeşil sabuntaşından yapılmıştır, bu da Hoysalalar tarafından daha sonra kullanılan bir tekniktir. </ref> Hoysala tapınaklarında çok kullanılan kafesli taş perdeler, <ref name="window">Buna erken dönem Batı Çalukya tapınaklarında sıkça rastlanır (Kamath 2001, s116)</ref> ve yıldız şeklinde ''vimana''. <ref name="star">{{cite web|başlık=Architecture of the Indian Subcontinent, 1996|url=http://www.indoarch.org/|yazar=Kamiya Takeyo|yayımcı=Gerard da Cunha|eser=Architecture Autonomous
, Bardez, Goa, India|erişimtarihi=2006-11-13}}-- [[Batı Çalukya]] mimarisinde ''vimana'' yıldız şeklindedir. </ref> Tüm bu özellikler daha önceleri efendileri olan [[Batı Çalukya]]lar zamanında yaygındı. Diğer özellikler arasında ''Kadamba Şikhara'' denen ve [[Kadamba]]lardan gelen basamaklı ''vimana'' kulesi sayılabilir.<ref name="kadambashikara">[[Kadamba]] mimarisinin en göze çarpan özelliği ''Kadamba Şikhara'' denen [[Şikhara]]’dır. Şikhara piramit şeklindedir, herhangi bir süsleme olmadan basamak basamak yükselir ve tepesinde bir ''stupika'' ya da ''kalaşa'' vardır. (Kamath 2001, s38)</ref> Hoysala heykeltıraşlarının ustalıklarının altında yatan oyulmuş duvarlarda ışık ve gölge etkisi üzerine olan bilgileridir. Sayısız girinti ve çıkıntıdan oluşan heykellerinde bu bilgiyi en iyi etkiyi vermek için kullanmışlardır. Hoysala heykelinin tüm ihtişamıyla fotoğrafçılık için bir meydan okuma olduğu söylenir. <ref name="light">{{cite web|başlık=Hoysala Heritage|url=http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yazar=Settar S|yayımcı=Frontline, From the publishers of the Hindu|eser=Frontline, Volume 20 - Issue 08, April 12–25, 2003|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> Hoysalaların taş işçiliği bir fildişi oymacısının ya da kuyumcunun altın işçiliği ile kıyaslanır. Heykellerdeki figürlerde bulunan mücevheratın bolluğu, saç şekillerinin çeşitliliği, Hoysala zamanında sosyal yaşam tarzı hakkında önemli bilgiler verir. <ref name"hair">Sastri (1955), s429</ref>
== Tanınmış sanatçılar ==
[[Dosya:Buchesvara Korvangla.jpg|right|thumb|150px|Korvangla’da ''jagati''siz Bucesvara tapınağında fil trabzanlar.]]
Hoysalalar büyük mimarların ve heykeltıraşların hizmetlerinden yararlanmış ve bunlardan bazılarının ismi tarihte öne çıkmıştır. Orta Çağ Hint sanatçısı anonim kalmayı tercih etse de Hoysala sanatçıları eserlerini imzalamış ve araştırmacılara yaşamları, aileleri, loncaları hakkında etkileyici detayda bilgiler bırakmışlardır. Mimar ve heykeltıraşlardan başka diğer loncalardan altın işlemeciler, fildişi oymacıları, marangozlar, gümüş işlemeciler de tapınakların yapımına katılmıştır. Sanatçılar farklı coğrafi bölgelerden gelmekteydi ve ünlü yerel ustalar da aralarında yer almıştır. Üretken mimarlar arasında [[Tumkur]] ilinde Kaidala’lı olan ve aynı zamanda [[Batı Çalukya]]lılar içinde tapınaklar yapan [[Amaraşilpi Cakanaçari]],<ref name="famous">{{citeCite web |başlık=In needurl of= support|url=http://www.deccanherald.com/deccanherald/aug92005/spectrum92548200588.asp|yazar=Raghavendra, Srinidhi|yayımcı=Deccan Herald|eserbaşlık =Deccan Herald,In Spectrum,need Tuesday,of Augustsupport 9, 2005| erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Deccan Herald | yazar = Raghavendra, Srinidhi }}</ref>[[Somanathapura]]’daki Keşava tapınağını inşa eden ve [[Amritapura]]’daki Amriteşwara tapınağının da aralarında bulunduğu kırk kadar daha tapınak inşaatında çalışan [[Ruvari Malithamma]] sayılabilir. Malithamma süsleme üzerine uzmanlaşmıştı ve eserleri altmış yıllık bir döneme yayılır. Heykellerini kısaca ''Malli'' ya da ''Ma'' olarak imzalamıştır.<ref name="ruvari">{{citeCite web | url = http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm | başlık = Here, the past unfolds itself in all its glory & might-Hoyasala architecture in Somanathapura | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Chitralakshana | çalışma = Deccan Herald, Tuesday, May 11, 2004 | yazar = Githa U.B. }}</ref><ref name="ruvari1">{{Cite web | url = http://www.chitralakshanadeccanherald.com/articlesdeccanherald/UB%20githajan202004/hoysalaspt6.htmasp |yazar başlık =Githa U.B.Architectural marvel | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı =Chitralakshana Deccan Herald |work çalışma = Spectrum, Deccan Herald, Tuesday, MayJanuary 1120, 2004 | yazar = Premkumar P.B. }}</ref> [[Balligavi]]’den Dasoja ve oğlu Çavana [[Belur]]’daki [[Çennakeşava tapınağı]]nın mimarlarıdır. Kedaroja [[Halebidu]]’daki [[Hoysaleşvara tapınağı]]nın baş mimarıdır. <ref name="dasoja">Kamath (2001), s135</ref> Bu mimarların nüfuzları Hoysalalar tarafından inşa edilen diğer tapınaklarda görülmüştür. Yazıtlarda ismi bulunan diğer yerli sanatçılar ise Maridamma, Baicoja, Caudaya, Nanjaya ve Bama,<ref name="architect">Sastri (1955), s299</ref><ref name="architect1">Kamath (2001), s135</ref> Malloja, Nadoja, Siddoja,<ref name="balli>{{Cite web | url = http://www.deccanherald.com/deccanherald/jan252005/spt7.asp | başlık = A glimpse of the lost grandeur | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Deccan Herald | yazar = Chandragutti, Raghavendra }}</ref> Masanithamma, Çameya ve Rameya'dır. Tamil ülkesinden gelen sanatçılar arasında Pallavaçari ve Çolavaçari sayılabilir.<ref name="ruvari1local">{{citeCite web | url = http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm | başlık =Architectural marvelHere, the past unfolds itself in all its glory & might-Hoyasala architecture in Somanathapura | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Chitralakshana | yazar = Githa U.B. }}</ref>
|url=http://www.deccanherald.com/deccanherald/jan202004/spt6.asp|yazar=Premkumar P.B.
|yayımcı=Deccan Herald|work=Spectrum, Deccan Herald, Tuesday, January 20, 2004|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> [[Balligavi]]’den Dasoja ve oğlu Çavana [[Belur]]’daki [[Çennakeşava tapınağı]]nın mimarlarıdır. Kedaroja [[Halebidu]]’daki [[Hoysaleşvara tapınağı]]nın baş mimarıdır. <ref name="dasoja">Kamath (2001), s135</ref> Bu mimarların nüfuzları Hoysalalar tarafından inşa edilen diğer tapınaklarda görülmüştür. Yazıtlarda ismi bulunan diğer yerli sanatçılar ise Maridamma, Baicoja, Caudaya, Nanjaya ve Bama,<ref name="architect">Sastri (1955), s299</ref><ref name="architect1">Kamath (2001), s135</ref> Malloja, Nadoja, Siddoja,<ref name="balli>{{cite web|başlık=A glimpse of the lost grandeur|url=http://www.deccanherald.com/deccanherald/jan252005/spt7.asp|yazar=Chandragutti, Raghavendra |yayımcı=Deccan Herald|eser=Spectrum, Deccan Herald, Tuesday, January 25, 2005|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref> Masanithamma, Çameya ve Rameya'dır. Tamil ülkesinden gelen sanatçılar arasında Pallavaçari ve Çolavaçari sayılabilir.<ref name="local">{{cite web|başlık=Here, the past unfolds itself in all its glory & might-Hoyasala architecture in Somanathapura|url=http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm|yazar=Githa U.B.|yayımcı=Chitralakshana|eser=Deccan Herald, Tuesday, May 11, 2004|erişimtarihi=2006-11-13}}</ref>
<br clear="all">
* {{Kitap belirt |son= Kamath|ilk= Suryanath U.|başlık= A concise history of Karnataka: from pre-historic times to the present|ilkyayınyılı=1980|yıl= 2001|yayımcı= Jupiter books|yer= Bangalore|oclc= 7796041|id= {{LCCN|809|0|5179}}}}
* {{Kitap belirt |son= Nilakanta Sastry|ilk= K.A.|başlık= A history of South India from prehistoric times to the fall of Vijayanagar|ilkyayınyılı=1955|yıl=2002|yayımcı= Indian Branch, Oxford University Press|yer= New Delhi|id=ISBN 0-19-560686-8}}
* {{citeCite web|yazar=Settar S|başlık=Hoysala heritage |url = http://www.flonnet.com/fl2008/stories/20030425000206700.htm |yayımcı=Frontline|eser=history andbaşlık craftsmanship= ofHoysala Belurheritage and Halebid temples| erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Frontline | yazar = Settar S }}
* {{citeCite web |yazar url =Kamat, Jyotsnahttp://www.kamat.com/kalranga/deccan/hoysala.htm | başlık = The Hoysala Dynasty | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Kamat's Potpourri | yazar = Kamat, Jyotsna }}
* {{Cite web | url = http://www.kamatourkarnataka.com/kalrangastates/deccanhistory/hoysalahistoryofkarnataka47.htm |publisher= Kamat'sbaşlık Potpourri|eser=The HoysalaArchitecture dynasty:in 1000 A.D. toHoysala 1346Empire A.D.| erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = OurKarnataka.Com | yazar = Arthikaje }}
* {{ citeCite web |yazar=Kamiya Takeo| başlık=Architecture of Indian Subcontinent|url = http://www.indoarch.org/place.php?placelink=R%3D5%2BS%3D18%2BP%3D0%2BM%3D0 | yayımcı başlık = Architecture Autonomous|eser=of Indian ArchitectureSubcontinent | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Architecture Autonomous | yazar = Kamiya Takeo }} ▼* {{cite web|yazar=Arthikaje|başlık=Architecture in Hoysala Empire|url=http://www.ourkarnataka.com/states/history/historyofkarnataka47.htm |yayımcı=OurKarnataka.Com|eser=History of karnataka|erişimtarihi=2006-11-13}}
* {{Cite web | url = http://www.deccanherald.com/deccanherald/aug92005/spectrum92548200588.asp | başlık = In need of support | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = Spectrum | yazar = Ragavendra, Srinidhi }}
▲* {{cite web|yazar=Kamiya Takeo|başlık=Architecture of Indian Subcontinent|url=http://www.indoarch.org/place.php?placelink=R%3D5%2BS%3D18%2BP%3D0%2BM%3D0|yayımcı=Architecture Autonomous|eser=Indian Architecture|erişimtarihi=2006-11-13}}
* {{citeCite web|yazar=Ragavendra, Srinidhi|başlık=In need of support |url = http://www.deccanheraldchitralakshana.com/deccanheraldarticles/aug92005UB%20githa/spectrum92548200588hoysala.asphtm |yayımcı=Spectrum|eser başlık = Hoyasala architecture in Somanathapura | erişimtarihi = 2006-11-13 | yayımcı = chitralakshana | yazar = Githa U.B. }}
* {{ citeCite web | yazar url = Hardy, Adamhttps://www.vedamsbooks.com/no10217.htm | başlık = Indian Temple Architecture: Form and Transformation--The Karnata Dravida Tradition 7th to 13th Centuries |url=https://www.vedamsbooks.com/no10217.htm|yayımcı=|eser=Art History| erişimtarihi = 2006-11-12 | yazar = Hardy, Adam }} ▼* {{cite web|yazar=Githa U.B.|başlık=Hoyasala architecture in Somanathapura |url=http://www.chitralakshana.com/articles/UB%20githa/hoysala.htm|yayımcı=chitralakshana|eser=History of Indian art|erişimtarihi=2006-11-13}}
* {{Cite web | url = http://www.deccanherald.com/deccanherald/jan202004/spt6.asp | yayımcı=Spectrum|eser başlık = Deccan HeraldArchitectural marvel | erişimtarihi = 2006-11-12 | yayımcı = Spectrum | yazar = Premakumar, B.P. }} ▼
▲* {{cite web|yazar=Hardy, Adam|başlık=Indian Temple Architecture: Form and Transformation--The Karnata Dravida Tradition 7th to 13th Centuries|url=https://www.vedamsbooks.com/no10217.htm|yayımcı=|eser=Art History|erişimtarihi=2006-11-12}}
* {{cite web|yazar=Premakumar, B.P.|başlık=Architectural marvel
▲|url=http://www.deccanherald.com/deccanherald/jan202004/spt6.asp|yayımcı=Spectrum|eser=Deccan Herald|erişimtarihi=2006-11-12}}
</div></div>
{{Mimarlıktarihi}}
|
