Sadık Rıfat Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Otomatik yazım düzeltme
Myrat (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Sadik Rifat Pasha.JPG|thumb|200px|Sadık Rıfat Paşa]]
'''Sadık Rıfat Paşa''' (d. [[25 Ekim 1807]] - ö. [[11 Şubat 1857]]) [[Osmanlı]] diplomat ve devlet adamı.
 
Sadık Rıfat Paşa'nın kariyeri başlangıçta [[Tanzimat]] döneminin diplomat kökenli üç devlet adamı ([[Koca Mustafa Reşit Paşa]], [[Mehmet Emin Ali Paşa]] ve [[Keçecizade Mehmet Emin Fuat Paşa]]) ile aynı çizgiyi izledi. Ancak içerideki kişisel rekabet ve o dönemde Osmanlı üst düzey bürokratlarının yerlerinin dama taşları gibi sık sık değiştirilmesi ve özellikle dış güçlerin müdahaleleri nedeniyle ([[19. yüzyıl]]da [[Osmanlı Devleti]]'nde kimlerin hangi mevkilere getirileceğinde yabancı güçler söz sahibiydi) en yüksek makam olan sadrazamlığa gelemedi . Nispeten genç yaşta da vefat etti.
Satır 5 ⟶ 6:
== Çocukluğu ve gençliği ==
 
Sadık Rıfat Paşa [[1807]] yılında [[İstanbul]]’da doğdu. Babası Osmanlı Devleti’nin [[Masarifat Nazırı]] (giderlerden sorumlu bakan) [[Hacı Ali Bey]]’di. Hacı Ali Bey [[Enderun]]’da yükselerek [[Tophane Nazırı]], daha sonra da [[Tersane Emini]] olmuş, daha sonra da nazırlığa yükselmişti. Sadık Rıfat Paşa temel eğitiminden sonraki tahsilini [[Sarayı Hümayun]]daki [[Hazine Odası]]nda devam etti. Ancak ailesinin tek erkek çocuğu olduğundan ve annesinin evladından ayrılmak istememesi nedeniyle dönemin padişahı [[II. Mahmut]]’un emri ile bir sene sonra Sadaret Mektubi Kalemi’nde çırak yapıldı.
yaşında,Gösterdiği şevk nedeniyle [[1823kalembaşı]]nın dikkatini çeken Sadık Rıfat, 19 yaşında, 1823 yılında [[Hocagan]]lık rütbesini aldı. [[1828]] yılında Amedi Odası hulefalığına, yani Bakanlar Kurulu başkatipliğinde memurluğa tayin edildi. Bu sırada [[1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı]] başlamıştı. Padişahın maiyeti ile [[Edirne]] ve [[Gelibolu]] taraflarına gitti. Gayretleriyle Dahiliye Nazırı [[Pertev Paşa]]’nın da dikkatini çekmiştir. Pertev Paşa’nın bu ilgisi başta Sadık Rıfat’ın lehine gelişmesine karşılık daha sonra kendisinin bir süre İstanbul’dan çıkarılmasına neden olacaktır. Bu sırada Osmanlı-Rus Savaşı Osmanlı Devleti’nin yenilgisi ile bitti ve [[1829]]’da1829’da imzalanan [[Edirne Antlaşması]] ile bağımsız bir [[Yunanistan]] kuruldu. Genç Sadık Rıfat öncelikle [[Yunan]] sınırının çizilmesi ile görevlendirilen elçiler heyetinde zabıt katibi olarak, daha sonra da aynı görevle [[Mısır]] Meselesi’nin çözülmesinde görevlendirilecek, daha sonraki elçilik görevinin ilk tecrübelerini edinecektir. Bu arada sık sık padişahın huzuruna çıktığından, saraydaki ikinci kâtip [[Vassaf Efendi]]'nin de dikkatini çekti.
Gösterdiği şevk nedeniyle [[kalembaşı]]nın dikkatini çeken Sadık Rıfat, 19
yaşında, [[1823]] yılında [[Hocagan]]lık rütbesini aldı. [[1828]] yılında Amedi Odası hulefalığına, yani Bakanlar Kurulu başkatipliğinde memurluğa tayin edildi. Bu sırada [[1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı]] başlamıştı. Padişahın maiyeti ile [[Edirne]] ve [[Gelibolu]] taraflarına gitti. Gayretleriyle Dahiliye Nazırı [[Pertev Paşa]]’nın da dikkatini çekmiştir. Pertev Paşa’nın bu ilgisi başta Sadık Rıfat’ın lehine gelişmesine karşılık daha sonra kendisinin bir süre İstanbul’dan çıkarılmasına neden olacaktır. Bu sırada Osmanlı-Rus Savaşı Osmanlı Devleti’nin yenilgisi ile bitti ve [[1829]]’da imzalanan [[Edirne Antlaşması]] ile bağımsız bir [[Yunanistan]] kuruldu. Genç Sadık Rıfat öncelikle [[Yunan]] sınırının çizilmesi ile görevlendirilen elçiler heyetinde zabıt katibi olarak, daha sonra da aynı görevle [[Mısır]] Meselesi’nin çözülmesinde görevlendirilecek, daha sonraki elçilik görevinin ilk tecrübelerini edinecektir. Bu arada sık sık padişahın huzuruna çıktığından, saraydaki ikinci kâtip [[Vassaf Efendi]]'nin de dikkatini çekti.
 
== Diplomatlık kariyeri ==
26. satır:
[[İskenderiye]]’de bulunduğu sırada Sadık Rıfat Paşa, Mısır’da devlet için iyi hizmetlerde bulunması sebebiyle Sadaret Müsteşarlığına getirildi. Dönmesini takiben Paşa Tanzimat Fermanında yer alan sözlerin hayata geçirilebilmesi, Fermanda verilen sözlerin taşrada uygulanabilmesi için çalışmalarına başladı. Bu görevleri sırasında yine takdir edilmiş, [[1840]]'da vezir rütbesini alarak [[Hariciye Nazırlığı]]na atanmıştır. Zor bir zamanda Hariciyede dokuz aylık görevi sonrasında idaresizlik suçlaması ile azledildi. Yerine Ticaret Nazırı [[İbrahim Sarim Paşa]] getirildi.
 
Sadık Rıfat Paşa boş kaldığı sekiz aylık dönemden sonra, [[1842]] yılında, [[1837]]'de oluşturulmuş küçük bir danışma meclisi olan Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye üyeliğine getirildi. İki ay sonra da Viyana’ya ikinci kez büyükelçi tayin edildi. Bir yıl sonra, 1843’te de ikinci kez İbrahim Sarim Paşa'nın yerine Hariciye Nazırlığına getirildi. [[1844]]’te görevinden alındı. Aynı hafta yine Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye üyeliğine, 1845’te de bu meclisin başkanlığına getirildi. 1847'de ise yeniden bakan olarak Maliye Nazırlığına atandı. İki ay sonra [[Maliye Nazırlığı]] görevinden alınan Paşa tekrar Hariciye Nazırlığına, kısa bir süre sonra da tekrar Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye başkanlığına getirilmesine rağmen dokuz ay sonra bu görevden de alınır. 1849’da kez Meclis-i Vala-yi Ahkamı Adliye başkanlığına tekrar getirilir, [[1851]]'de bu kurumun başkanlığına Koca Mustafa Reşit Paşa’nın getirilmesi sonucunda tekrar görevden alınır.
 
Bu arada [[Fransa]]’da imparatorluğunu ilan eden ve uluslararası ilişkilerdeki konumunu güçlendirmek isteyen [[III. Napolyon]] kendisine uygun hedef olarak Osmanlı Devleti’ni görmüş, [[1740]]’ta imzalanan ve Osmanlı Devleti’nde yaşayan [[Katolik]]lerin himayelerinin Fransa’ya verildiği antlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesini istemişti. Osmanlı Devleti’nin Fransa’nın baskısı altında bu öneriyi kabul etmesinin [[Kutsal Topraklar]]daki statükoyu bozacağını açıklayan [[Rus]] [[Çar]]ı [[I. Nikolay]], kendi ülkesi için de aynı hakları istedi ve katı bir asker ve koyu bir Ortodoks olan [[Prens Menşikov]]'u İstanbul’a olağanüstü yetkilerle elçi olarak yolladı. Hariciye Nazırı Keçecizade Fuat Paşa’yı görüşmelerin dışında bırakacak şekilde hareket eden Menşikov'un bu tutumundan dolayı Keçecizade Fuat Paşa Hariciye Nazırlığından istifa etti. Onun yerine o sırada boş olan Sadık Rıfat Paşa atanacaktı.
 
Bu arada Rusya ile Osmanlılar arasındaki gerginliğin artması ve sorunu kendi çıkarları için de tehlike olarak gören [[İngiltere]], Fransa ve Avusturya’da işe karışmaya başlaması ile [[Kırım Savaşı]]'na gidecek süreç başladı. Batılı güçleri arkasında hisseden Babıali’de gitgide Rus taleplerine daha fazla direnmeye En sonunda Prens Menşikov taleplerinin üç gün içinde kabul edilmemesi halinde İstanbul’dan ayrılacağını bildirdi. Bu sırada Prens Menşikov’un talepleri karşısında sürekli direnen Sadrazam Damat Mehmet Ali Paşa ve Hariciye Nazırı Sadık Rıfat Paşa görevlerinden alındılar. Her ikisinin de görevden alınmaları için Prens Menşikov padişaha şikayette bulunmuş, gerekçe olarak ta paşaların o zamanki diplomasi dili olan [[Fransızca]]’yı bilmemelerini göstermiştir. Asıl amacı [[Babıali]] üzerindeki Rus baskısını arttırmak ve Rus karşıtlarını görevlerinden uzaklaştırmaktır. Böylece Sadrazamlığa [[Giritli Mustafa Naili Paşa]], Hariciye Nazırlığına da Koca Mustafa Reşit Paşa atandı. Ancak Prens Menşikov yine de [[27 Mayıs]] [[1853]]’te1853’te İstanbul’dan elleri boş olarak ayrıldı ve Kırım Savaşı başladı.
 
== Son yılları ==
 
Koca Mustafa Reşit Paşa’nın Hariciye Nazırı olması üzerine Sadık Rıfat Paşa dördüncü kez Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye başkanlığına tayin edildi. Ancak savaş kararını ve savaş esnasındaki Batılı devletlerin tekliflerini görüşmek üzere yapılan pek çok toplantıya Paşa da katıldı. Bu arada üst danışma meclisi olan Meclis-i Ali-ye Tanzimat üyeliğine getirildi. 2 yıl süren bu görevi sırasında ayağında nükseden bir ağrı nedeniyle ameliyat olmuş, ancak ameliyat durumunu daha da kötüleştirmiş ve Sadık Rıfat Paşa [[1857]] yılında vefat etmiştir.
 
== Eserleri ==