'''Kayser''' veya '''kaysar''' (Arapça ve Osmanlıca: '''قيصر'''), [[Roma]] ve [[Doğu Roma]] (Bizans) imparatorlarına verilen ''[[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]]'' (Yunanca: καισαρ, kaisar) unvanının İslam ülkelerinde kullanılan biçimidir. [[Osmanlı_SultanlarıOsmanlı Sultanları|Osmanlı sultanları]] [[II._Mehmed Mehmed|II. Mehmet]]'ten başlayarak resmi sıfatları arasında '''Kayser-i Rum''' unvanını da kullanmışlardır.
[[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]] asıl olarak [[Roma_İmparatorluğuRoma İmparatorluğu|Roma]]'lı devlet adamı [[Caius Julius Caesar]]'ın (MÖ 100-44) lakabıdır (''cognomen''). [[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]]'ın manevi oğlu olan ilk [[Roma_İmparatorluğuRoma İmparatorluğu|Roma İmparatoru]] [[Augustus|Octavianus Augustus]], onursal bir unvan olarak [[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]] lakabını benimsemiştir. Daha sonraki Roma imparatorları da ''[[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]]'' ve [[Augustus]] unvanlarını bir arada kullanmışlardır.
[[Rus_hükümdarları_listesiRus |hükümdarları listesi|Rus hükümdarları]], [[Sezar_Sezar (ünvan)|CaesarCaesarad]]adınınının [[Rusça]] biçimi olan ''tsar'' (Rusça: цар, [[çar]]) unvanını 1453'te [[İstanbul]]'un Türkler tarafından fethinden kısa bir süre sonra benimsemişlerdir. Adlandırmanın amacı, [[Osmanlı_SultanlarıOsmanlı |Sultanları |Osmanlı sultanlarısultanların]]nının Rum kayserliğine varis olma iddiasına karşı koymak ve [[Bizans]] tahtının mirasında hak iddia etmektir.
[[Kutsal Roma Germen İmparatorluğu]] (961-1804), [[Avusturya İmparatorluğu]] (1806-1918) ve [[Alman İmparatorluğu]] (1871-1918) da Latince [[Sezar_Sezar (ünvan)|Caesar]] ve Almanca ''Kaiser'' unvanlarını kullanmıştır. Özellikle son Alman imparatoru [[II. Wilhelm]] (1888-1918), Kaiser unvanını ön plana çıkarmıştır. Türkçe kullanımda Alman imparatorunun lakabı çoğu zaman ''kayzer'', eski Rum ve Osmanlı hükümdarlarının lakabı ise ''kayser'' imlasıyla yazılır.
[[Kayseri]] kentinin adı Latince ''Caesarea'', Yunanca ''καισαρία'' (kaysaria) adının Arapça biçiminden (kayseriyye) Türkçeleştirilmiştir.
