Tivoli: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
8. satır:
| yerleşim_türü =
| kent_türü =
| görüntü =
| görüntü_boyutu = 280px
| görüntü_açıklaması=
| harita =
| harita_boyutu =
21. satır:
| arma_boyutu = 100px
| altbölüm_türü = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı = {{bayraksimge|İtalya}} [[
| altbölüm_türü2 = [[İtalya'nın bölgeleri|Bölge]]
| altbölüm_adı2 = [[Lazio]]
| altbölüm_türü3 = İl
| altbölüm_adı3 = [[Roma
| kuruluş_sıfatı =
| kuruluş_tarihi =
59. satır:
'''Tivoli''' ([[Latince]]: ''Tibur''), [[İtalya]]'nın orta kesiminde, [[Lazio]] (Latium) yönetim bölgesinde, [[Roma ili]]nde kent ve [[piskopos]]luk bölgesi.
==Tarihçe==
Sabin Tepelerinin batı yamaçlarında, [[Aniene Nehri]]nin [[Campagna di Roma]]'ya girdiği noktada yer alır. [[Roma]]'dan doğuya uzanan en önemli doğal yola (sonradan Via Tiburtina Valeria) egemen konumu nedeniyle, [[Tarihöncesi]]nden başlayarak sürekli işgale uğramıştır.
[[Latin Birliği]]'nin bağımsız bir üyesi ve Roma'nın rakibi olan kent, Milattan Önce (MÖ) 4. yüzyılda [[Antik Roma|Roma]] egemenliğine girdi. MÖ 90'da kent halkına Roma yurttaşlığı hakkı tanındı. [[Roma Cumhuriyeti]]'nin sonlarıyla imparatorluğun ilk dönemlerinde bir sayfiye merkezi olarak zenginleşti. Barbar akınlarından büyük zarar gören kent, 10. yüzyılda eski refah düzeyine ulaştı. Aynı dönemde özgür imparatorluk kenti (''Reichsstadt'') oldu ve 1816'ya değin özerkliğini belli ölçüde korudu.
==Nüfus gelişmesi==
<small>''Kişi''</small>
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.7)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8)
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:55000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
bar:1861 text:1861
bar:1871 text:1871
bar:1881 text:1881
bar:1901 text:1901
bar:1911 text:1911
bar:1921 text:1921
bar:1931 text:1931
bar:1936 text:1936
bar:1951 text:1951
bar:1961 text:1961
bar:1971 text:1971
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001
PlotData=
color:barra width:20 align:left
bar:1861 from:0 till:0
bar:1871 from:0 till:7449
bar:1881 from:0 till:9610
bar:1901 from:0 till:12230
bar:1911 from:0 till:13870
bar:1921 from:0 till:15212
bar:1931 from:0 till:17674
bar:1936 from:0 till:19820
bar:1951 from:0 till:24932
bar:1961 from:0 till:34067
bar:1971 from:0 till:41740
bar:1981 from:0 till:50985
bar:1991 from:0 till:52372
bar:2001 from:0 till:49342
PlotData=
bar:1861 at: 0 fontsize:S text:n.d. shift:(-8,5)
bar:1871 at: 7449 fontsize:S text:7.449 shift:(-10,5)
bar:1881 at: 9610 fontsize:S text:9.610 shift:(-10,5)
bar:1901 at: 12230 fontsize:S text:12.230 shift:(-10,5)
bar:1911 at: 13870 fontsize:S text:13.870 shift:(-10,5)
bar:1921 at: 15212 fontsize:S text:15.212 shift:(-10,5)
bar:1931 at: 17674 fontsize:S text:17.674 shift:(-10,5)
bar:1936 at: 19820 fontsize:S text:19.820 shift:(-10,5)
bar:1951 at: 24932 fontsize:S text:24.932 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 34067 fontsize:S text:34.067 shift:(-10,5)
bar:1971 at: 41740 fontsize:S text:41.740 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 50985 fontsize:S text:50.985 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 52372 fontsize:S text:52.372 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 49342 fontsize:S text:49.342 shift:(-10,5)
TextData=
fontsize:S pos:(20,20)
text:Kaynak - ISTAT
</timeline>
==Görülecek yerler==
Tivoli mimarlık tarihi açısından önem taşır. 16. yüzyıldan beri sürdürülen kazılarda birçok önemli yapı ortaya çıkarılmıştır. Bunlar arasında [[Roma imparatorları listesi|İmparator]] [[Hadrianus]]'un villası, kent merkezindeki iki küçük tapınak ve [[Hercules Tapınağı]], kent dışındaki su kemerleri ve Sabin Tepelerindeki, [[Horatius]]'a ait çiftliğin kalıntıları sayılabilir. [[Papa]] [[II. Pius]]'un 1458-64 arasında yaptırdığı ve bugün hapishane olarak kullanılan şato ortaçağ mimarisinin örneklerindendir. Mimar [[Pirro Ligorio]]'nun tasarımıyla Kardinal Ippolito d'Este için yapılan Este Villası (16. yüzyıl), özellikle behçe düzenlemesi ve çeşmeleriyle dikkati çeker
==Komşu komünler==
[[Castel Madama]], [[Guidonia Montecelio]], [[Marcellina, İtalya|Marcellina]], [[Roma]], [[San Gregorio da Sassola]], [[San Polo dei Cavalieri]], [[Vicovaro]]
Satır 71 ⟶ 153:
<gallery>
Dosya:Canopus vanaf serapium.jpg|Tivoli - Villa Adriana'da antik serapium
Dosya:Sibilla1.jpg|Tivoli - Vesta tapinagi kalintisi
Dosya:Villa d'Este 01.jpg|Tivoli - Villa d'Este
Dosya:Rocca.pia.castle.in.tivoli.arp.jpg|Tivoli - Rocca Pia satosu
Dosya:Villa manlio vopisco.jpg|Tivoli - Villa Gregoriana veya Villa Manlio Vopisco.
Dosya:Tempio della Tosse 6.JPG|Tivoli - Tosse Tapinagi ust kismi
</gallery>
== Ayrıca bakınız==
*[[Lazio]]
*[[Roma ili]]
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.comune.tivoli.rm.it/ Tivoli Belediyesi resmi websitesi]
* [http://www.sitiunesco.it/index.phtml?id=29 UNESCO tarafindan korumali Tivoli ]
*
{{Roma ili}}
{{İtalya-yerleşim-taslak}}
[[Kategori:İtalya'daki şehirler]]
[[Kategori:Lazio'daki belediyeler]]
[[Kategori:Tivoli|*]]
{{İtalya-yerleşim-taslak}}
[[ar:تيفولي]]
| |||