Yapraklı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
37. satır:
'''Yapraklı''', [[Çankırı (il)|Çankırı]] ilinin bir ilçesidir. Merkez belediyelik dışında 3 belde, 39 köy ve 3 mahalleden oluşmaktadır.
 
== İLÇENİN COĞRAFİ YAPISI ==
== İklim ve Bitki Örtüsü ==
1-KONUM
Yapraklı ilçesinde genel olarak [[karadeniz iklimi]] görülmektedir. Çankırı'nın ormanlık alan açısından en zengin yeridir. Yaz aylarında manzarası ve temiz havasıyla Yapraklı [[yayla (coğrafya)|yaylas]]ı, turistlerin ve yöre halkının ilgi odağıdır.
 
Yapraklı ilçesi coğrafi konum olarak Orta Anadolu’ nun kuzeyi ile Batı Karadeniz’ in kesiştiği noktada bulunmaktadır. İlçemiz 330-60 34 kuzey paralelleri ile 40-30 41 doğu meridyenleri arasında yer almaktadır. Doğusunda Çorum ili Bayat ilçesi, Kuzeyinde Kastamonu ile Tosya ilçesi ve Çankırı ili Ilgaz ilçesi , Batısı ve Güneyi Çankırı ili ile çevrilidir. İl merkezine 28 km uzaklıkta olup, rakımı 1250 m dir.
 
2- JEOLOJİK YAPISI
 
Üçüncü jeolojik zamanda meydana gelen Yapraklı ilçesinin topraklı dalgalı ve kireçli bir yapıya sahiptir. Grili ve alacalı bir fesiyeste ile gelişen üst kretase faunaca zengindir. Siyahımsı gri renkli sık dokulu ve yarı kristalize kalkerler görülür. Yapraklı –Ilgaz ilçeleri arasında serpantin ve radyolariteri mesozoik oluşuma rastlanır. İlçenin doğu kısmı Eozen filizleri ile kaplıdır.
 
Neojen formasyonu ise Büyükderenin etrafında ve güneye doğru uzanan düz sahada yer alır. Kırmızı renkli çakıl, kum, killi ve şistli bin görünüm arzeder. İlçe merkezinin hemen 1 km kadar kuzeyinde ve “analı kızlı” denilen mevkide ve “dönek “ mevkiinde midye,istiridye gibi deniz hayvanlarının fosiline rastlanır. Bu da buralarda vaktiyle bir içdeniz olma ihtimalini güçlendirmektedir. İlçe toprakları 1. derece deprem kuşağı içerisinde yer alır.
 
3- YÜZEY ŞEKİLLERİ
 
Yüzölçümü 785 km2 olan Yapraklı ; kendi adını taşıyan dağın güney eteğinde kurulmuştur. Köyleri ise ilçenin doğusunda yer almıştır. Yoğun bir ormanla kaplı bir bitki örtüsüne sahip olan ilçenin kuzeyinde Kuzey Anadolu dağlarının ikinci sırası olan Yapraklı dağları uzanmaktadır. En yüksek noktası 1846 m ile “Papurunkaş” güneydoğuda 1404 m yüksekliğe sahip Erikli, doğusunda Karakaya ve Engine Dağları ile çevrilmiştir. Erikli, Sarıkaya, Engine ve Yapraklı dağları çam, köknar ve meşe ormanları ile kaplıdır. İlçenin güney ve doğusunu kaplayan susuz, ağaçsız ve kısmen düz olan arazi parçası tuzlu ve kırsal bir bölgedir. Yöresel olarak bu bölgeye “KIRLAR” denir.
 
a) AKARSULAR
 
Akarsularımızın devamlı suyu mevcut olmayıp Kızılırmak’ ın bir kolu olan ve İlçeye bağlı Sarıkaya ve Karakaya dağlarından indikten sonra doğudan Çakırlar çayı, Kullar çayı ve Uludere ile kuzeyden Kızılçay, Değirmenderesi ve Kızıldere’ yi aldıktan sonra suyu tuzlanan ve il merkezinin doğusundan geçip Tatlıçayla birleşen Acıçay ilçenin en önemli akarsuyudur. Acıçay da yaz kış devamlı su bulunduğu halde Küçükdere ve diğer çayların yazları suyunun kuruduğu görülmektedir.
 
 
b) GÖLLER
 
İlçemizde kayda değer göl yoktur. İlçe merkezinde Gürgenlik deresi üzerine D.S.İ. tarafından 1980 yılında yapılan sulama amaçlı Yapraklı Göleti mevcuttur.
 
 
c) YAYLALAR
 
Yapraklı İlçesi yayla bakımından oldukça zengindir. Başta Yapraklı Büyük yayla olmak üzere küçük yayla ( Teknekaya) Sarıkaya yaylası, Yukarıöz yaylası, Aşağıöz yaylası, Sarıçiçek yaylası v.b. gibi yaylalar mevcuttur.
 
 
4- İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
 
a) İKLİM
 
Yapraklı iklimi itibarı ile genel olarak karasal iklim özellikleri taşımasına rağmen Karadeniz ikilimi ve kara iklimi arasında geçiş bölgesinde olduğu için zaman zaman Karadeniz iklimi özellikleri de görülmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı olmasına rağmen karasal iklime kıyasla yağışları daha bol alır.
 
b) BİTKİ ÖRTÜSÜ
 
Karadeniz iklim kuşağından Orta Anadolu iklim kuşağına geçiş şeridi üzerinde bulunan Yapraklı’ da kuzeyden güneye doğru inildikçe bitki örtüsünden genel bir yoksullaşma görülür. Kuzeye doğru genellikle iğne yapraklı ağaçlardan meydana gelen orman ve koruluklar bulunurken güneyde ise stepler geniş bir alanı kaplar. Steplerin bulunduğu yerlerdeki akarsu boylarında yer yer kavak ve söğüt ağaçlıklarına ve meyve bahçelerine rastlanır. İlçedeki ormanlar başta Erikli olmak üzere Karakaya, Sarıkaya ve Yapraklı ormanlarıdır. Ormanlardaki egemen ağaç türleri çam, köknar, ardıç ve meşedir.
 
İlçede ormanlık alan dışındaki bölgeler genelde dağlık ve engebeli olduğundan ilçe alanının % 20.5 inde tarım yapılabilmektedir. Acısu vadisi boyları bahçe ve meyve arazisi ile kaplıdır.
 
5- YER ALTI ZENGİNLİKLERİ
 
İlçemiz Sazcağız, Yüklü, İkizören çevresinde çok bol miktarda alçı taşı, Ovacık, Müsellim civarında halen işletilmekte olan Linyit Kömürü, Yapraklı dağında 1937 yılında bir Alman Mühendisin yaptığı araştırmaya göre % 7 nispetinde bakır madeni olduğu tespit edilmiştir. Tatlıpınar, Büyükakseki köylerinde tuz madeni mevcuttur. Bu köylerde bulunan tuz madeni henüz işletilmemektedir. Ancak yakın köyler, tuz ihtiyacını buralardaki tuzlardan karşılamaktadır. Kömür ocakları özel şirketler tarafından işletilmektedir. Çankırı çevresinin kömür ihtiyacı bu ocaklardan karşılanmaktadır.
 
Topuzsaray ve Kirliakça köylerinde 1970 ‘li yıllarda M.T.A. tarafından petrol arama çalışmaları yapılmıştır.
 
İlçede bulunan bakır madeninin Antik Çağdan beri Yakadere (Urvay) Kavak, Sarıkaya ve Yukarıöz Beldesi gibi alanlarda yoğun olduğu bilinmektedir.
 
Ayrıca Armutluyelek, Panayırtepe, Akyoluntepe, Kireçlik, Dipyurt, Dedeköy yaylası, Eğrice ova, Damluyurt’ un başı ve deresi bakır madeninin geçmiş dönemlerde çıkarılarak işlendiği alanlardır. Bakır madeninin işlendiği etrafta bulunan curuflardan anlaşılmaktadır.
 
== TARİHÇESİ==
Yapraklı’ nın tarihi, Çankırı tarihine paralel bir gelişme göstermiştir. Bu doğrultuda Çankırı ile beraber Yapraklı’ nın da Hititlerden bu yana bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı ve sırası ile Frigyalılıar, Persler, Makedonyalılar, Küçük Paphlagonyalılar ve Romalılar’ ın egemenliğine girdiği bilinmektedir. İkizören beldesinde bulunan kubbemsi yapıdaki kaya mezarları Anadolu’ daki Sümerler’in ve Frigyalılar’ın mezar yapılarına uygunluk göstermektedir. Ayrıca Topuzsaray ve çevre köylerde bulunan süs eşyaları ve heykellerin Frigyalılar’ a ait olduğu tespit edilmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Yapraklı" sayfasından alınmıştır