Mansûr (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Çalışma var}}
 
{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı = Mansur
Satır 21 ⟶ 19:
=== Hükümdarlıktan önce===
 
Mansur 915de [[Kayravan]] yakınlarında bulunan "Rakkada"'da o zaman Fatimi Sultanı ve halifesi olarak [[İfrikiyye]]'de hüküm süren [[Kaim (Fatımi)|Muhammed Kaim Amrullah]]'un oğlu olarak doğdu. Kuzey Afrika'da doğan ilk Fatımi imamı ve halifesidir. Babası hükümdar iken 943de batıdaki Harici Berberler [[Ebu Yezid]] komutası altında büyük bir isyan çıkardılar. İsyancılar birkaç hücumdan sonra Kayravan'ı ellerine geçirdiler ve devletin o zamanki başkenti olan [[Mehdiye]]'ye hücuma geçtiler. Babası Sultan Kaim bu hücuma karşı koyup Ziri Berberlerin desteğı ile Ebu Yezid ordusunu geri püskürttü. Fakat 845de Ebu ZiyadYezid geri kalan Tunus'u elinde bulundurmaktaydı. Fatimi güçleri toparlanıp Ebu Yezid isyancılarını bastırmak üzereydi; fakat Ebu Yezid yeni bir atakla [[Sus]]'u kuşattı. Fatımi Sultanı Kaim'in ordusu bu şehiri savunmakta idi. Fakat 18 Mayıs 946 günü Halife-Sultan Kaim (sonradan Mansur lakabıyla bilinecek olan) oğlu ve veliahtı Ebu Tahir İsmail'i ardıl tayin ederek öldü.
 
===Ebu Yezid isyanını bastırma===
Satır 31 ⟶ 29:
Ebu Yezid'in bir oğlu, Fazal, bu isyanı Avraş bölgesinde birkaç ay daha devam ettirdi . Sonunda 948de Fatımi komutanı "Batıt bin Ya'la bin Batı" tarafından bu isyan da bastırılıp Fazal esir olarak Mehdiye'ye getirildi. Ebu Yezid'in diğer oğulları [[İspanya]]'ya geçerek [[Kurtuba]]'daki Emevilere sığındılar.
 
Zamanının tanınmış Arap tarihçisi [[İbniAli İbn el-Esir]]'in değerlendirmesine göre, "Mansur askeri faaliyetleri şahsen üzerine aldı ve Ebu Yezid'in fitnesine son vermeyi başardı. Eğer bu fitneyi kontrol altına almayı başaramasaydı büyük olasılıkla Fatımi devleti böyle bir yenilgiden sonra yaşamıyacaktı." <ref>(Ali Ibn el-Esir, ''Al-Kāmil fī al-tārīkh:'', Cilt 7 say, 171)</ref> Fakat sonunda galip gelmesine rağmen Ebu Yezid
 
Fakat sonunda galip gelmesine rağmen Ebu Yezid isyanı Fatımilere, Halife-Sultan Mansur'a büyük zararlara neden oldu. Halife-Sultan'ın "İmam" olarak kabul edildiği Şii [[İsmailî]] hareketi ve organizasyonu ise imamın bu isyanla meşgul olduğu için bir karışıklık içine boğuldu.
 
===Mağrıb'de gelişmeler===
 
Mağrıb'deki Berber kabileler Ebu Yezid isyanının bastırılmasında sonra yine de Fatimi devletine hoşnutsuzluklarını devam ettirdiler. Bunlar arasında Zeneta kabilesi başta idi. Daha Ebu Yezid isyanı ile uğraşılmakta iken merkezi Mağrıp'de (imdişimdi [[Cezayir]]) önemli kabile reisi olan Hamid Bazaltain [[Endülüs Emevi Devleti|Endülüs Emevilerine]] bağlı olduğunu ilan ederek Tahrat şehrini kuşatmaya koyulmuştu. Mansur şahsen ordusuyla bu isyanı uzun sürmeden bastırdı ve Mağrıp'deki Banu İfran kabilesi reisi Yala bin Mahmud'u o bölgeye vali tayin etti.
 
Fakat Fatimi devleti için İfrikiyye çok büyük bir bölge idi ve isyankar Berberlere karşı hemen yanıt vermek kolay olmadığı açıktı. Bunun için Mansur tarafından eski bir prensip olarak merkez devlete bağlı babadan oğula geçecek emirler ile uzak bölgeleri idare sistemine dönüldü. Bu arada Ebu Yezid isyanını bastırmakta çok desteği olan Berber asıllı Ziri bin Manad (935-971) orta Mağrıb'e bu şekilde vali tayin edildi ve valilik merkezi "Ashir" oldu.
Satır 52 ⟶ 51:
===Bizans ===
 
Arapların elinde olan [[Girit]]'de bulunan Arap korsanlari devamli Bizanslilar elinde buluna Guney Italya [[CalbriaCalabria]] bolgeesi kiyilarina hucumlara yapmaktaydi. Bizans Imparatoru [[VII. Konstantin]] 949da hedefi Girit'in tekrar Bizans idaresine gecmesi icin bir deniz seferi hazirlatmis ve 100 gemilik bir donanmayi Girit uzerine gondermisti ama bu sefer basarisi kalmisti.
951de Bizans Imparatoru olan [[VII. Konstantin]]'in yeniden fatimiler elindeki Kuzey Afrika ve Sicilya'ya karis bir deniz seferine hazirladigi haberi Fatimilere ulasti. Mansur kendi donamasini "Faraj Sakali" adliamirali ile Italya'da Bizans arazilerine karsi gonderdi ve Fatimilerin Sicilya valisi "Hasan bin al-Kalbi"de kendi Sicilya donanmasiyla buna katildi. Bu Fatimi filosu Italkya Calabria'da bulunan Bizans sahillerini vurdular. VII. Konstantin barisi saglamak icin Fatimi sarayina bir elci heyeti gonderdi ve yillik tazminat vermeyi kabul ederek Calbria sahillerinde baris saglamayi basardi. Son yillarda Italya'nin [[Reggio Calabria]] sehrinde yapilan kazilarda bulunan bir cami kalintisinin bu Fatimi deniz seferinden donen donanmanin yaptirdigi bir yapi oldugu iddia edilmektedir.
 
Satır 79 ⟶ 78:
==Dış bağlantılar==
 
*
* Ibni Esir
 
{{Halifeler}}