Mansûr (Fâtımî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Noyder (mesaj | katkılar)
23. satır:
Mansur 915de [[Kayravan]] yakınlarında bulunan "Rakkada"'da o zaman Fatimi Sultanı ve halifesi olarak [[İfrikiyye]]'de hüküm süren [[Kaim (Fatımi)|Muhammed Kaim Amrullah]]'un oğlu olarak doğdu. Kuzey Afrika'da doğan ilk Fatımi imamı ve halifesidir. Babası hükümdar iken 943de batıdaki Harici Berberler [[Ebu Ziyad]] komutası altında büyük bir isyan çıkardılar. İsyancılar birkaç hücumdan sonra Kayravan'ı ellerine geçirdiler ve devletin o zamanki başkenti olan [[Mehdiye]]'ye hücuma geçtiler. Babası Sultan Kaim bu hücuma karşı koyup Ziri Berberlerin destğı ile Ebu Ziyad ordusunu geri püskürttü. Fakat 845de Ebu Ziyad geri kalan Tunus'u elinde bulundurmaktaydı. Fatimi güçleri toparlanıp Ebu Ziyad isyancılarını bastırmak üzereydi fakat Ebu Ziyad yeni bir atakla [[Sus]]'u kuşattı. Fatımi Sultanı Kaim ordusu bu şehiri savunmakta idi. Fakat 18 Mayıs 946 günü Halife-Sultan Kaim (sonradan Mansur lakabıyla bilinecek olan) oğlu ve veliahtı Ebu Tahir İsmail'i ardıl tayin ederek öldü.
 
===Ebu ZeyidYezid isyaniniisyanını bastirmabastırma===
 
SusaSus'yiu savunan orduya ogluHalife-Sultan Kaim'in oğlu yeni Sultan Ebu Tahir İsmail (Mansur) tamamiyle idareyi eline alincayaalıncaya kadar bu olumölüm haberi verilmedi. Kaim oglunaoğluna son nasihat olarak Ebu Yezid'e karsikarşı gitmesini istemistiistemişti. Ebu Tahir Ismailİsmail (Mansur)'un Sultan olarak ilk hedefi SusaSus kusatmasinikuşatmasını kaldirmakkaldırmak iciniçin Ebu Yezid ordusuaordusuna hucumhücum etmek oldu. Ebu Tahir Ismailİsmail (Mansur)'un sahsişahsi komutasisndakomutasinda Fatimi ordusu bunda basartilibaşarılı olupoldu, Ebu ZiyadYezid ordusuordusuni SusaSus onundeönünde yenilipyenip KeyrevanKayravan'a dogru cekilmekdoğru zorundaçekilmeye kaldizorladi. Ebu Tahir Ismailİsmail (Mansur) "Sabta" yoluyla hucumunahücumuna devam edip 15 AgustosAğustos 946da KeyrevanEbu Yezid'i yakinlarindaKayravan yakınlarında bir buyukdaha büyük yenilgiye ugrattiuğrattı ve KeyrevanKayravan'iı tekrar Fatimiler adinaadına geri aldialdı.
 
Fakat Ebu ZeyidYezid daglaraadağlara kacmayakaçmaya muvaffak oldu. Bundan sonra Ebu Tahir Ismailİsmail (Mansur) Ebu ZeyidYezid ordusunu yakindanyakından takibe basladibaşladı. Halife'nin ordusu Ebu ZiyadYezid'i daglardakidağlardaki mevkilerinde sokupsöküp atmayiatmayı basardibaşardı. "Tubna" adliadlı bir mevkide Ebu Yezid ordusunu maglupmağlup edip Ebu ZiyadYezid'i collereçöllere dogrudoğru kacirttikaçırttı. Fakat collerdeçöllerde Halife ordusu Ebu ZiyadYezid'in izini kaybetti. Ocak 947de Ebu ZeyidYezid'in MasilaMasıla adliadlı bir kaleye hucumhücum edecegiedeceği haberi alindialındı ve Halife ordusu ile geri dondudöndü. Ebu ZiyadYezid bu mevkide yapilanyapılan carpismadançarpışmadan da maglupmağlup ciktiçıktı. Isyanciİsyancı Harici Berberlerin kendi arazileri olan KiyanKıyan bolgesinebölgesine "Kalaat BaniBanı Hammad" adliadlı bir kaleyi tahkim edip bu kalede son savunma yapmaya karar verdi.<ref>Bu bolgeninbölgenin ve kalenin gunumuzdekigünümüzdeki [[BurcCezayir]]'in [[Burç Bu AriricArıriç Vilayeti]]nde olduguolduğu bilinmektedir</ref> 947de Ebu Tahir İsmail (Mansur) ve kendine destek saglayansağlayan komutanikomutanı Berber asıllı Ziri bin Manad ile birlikte bu kaleye hucumahücuma gecerekgeçerek isyancilariisyancıları buyukbüyük bir maglubiyetemağlubiyete ugrattiuğrattı. Ebu ZiyadYezid agirağır yaraliyaralı olarak yakalandiyakalandı. Halife yaraliyaralı-esir Ebu ZiyadYezid'i baskentibaşkenti Mehdiye'ye goturupgötürüp halka gostermekgöstermek iciniçin yola ciktiçıktı ama cokçok gecmedengeçmeden Ebu YizadYezid yaralarindanyaralarından olduöldü. Cesedi kazigakazığa vurularak Mahdiye'de halka gosterildigösterildi. Bu basarilarindanbaşarılarından sonra o zamana kadar "Ebu Tahir Ismailİsmail" olarak bilinen Halife-Sultan "Mansur" unvaniniünvanını aldialdı.
 
Ebu ZiyadYezid'in bir ogluoğlu, Fazal, bu isyaniisyanı AvrasAvraş bolgesindebölgesinde birkacbirkaç ay daha devam ettirdi . Sonunda 948de FatimiFatımi komutanikomutanı "BatitBatıt bin Ya'la bin BatiBatı" tarafindantarafından bu isyan da bastirilipbastırılıp Fazal esir olarak MahdiyaMehdiye'yaye getirildi. Ebu ZiyadYezid'in digerdiğer ogullarioğulları Ispanya[[İspanya]]'ya gecerekgeçerek [[Kurtuba]]'daki Emevilere sigindilarsığındılar.
 
ZamanininZamanının taninmistanınmış Arap tarihcisitarihçisi [[Ibniİbni Esir]]'in degerlendirmesinedeğerlendirmesine goregöre, "Mansur askeri faaliyetleri sahsenşahsen uzerineüzerine aldialdı ve Ebu Yezid'in fitnesine son vermeyi basardibaşardı. EgerEğer bu fitneyi kontrol altinaaltına almayialmayı basaramasydibaşaramasaydı buyukbüyük olasiliklaolasılıkla FatimiFatımi devleti boyleböyle bir yenilgiden sonra yasamiyacaktiyaşamıyacaktı." <ref>(Cilt 7 say, 171)</ref> Fakat sonunda galip gelmesine ragmenrağmen Ebu Ziyad isyani Fatimilere, Halife-Sultan Mansur'a buyuk zararlara neden oldu. Halife-Sultan'in "Imam" olarak kabul edildigi Ismaili hareketi ve organizasyonu ise imamin bu isyanla mesgul oldugu icin bir karisiklik icine boguldu. Yezid
isyanı Fatımilere, Halife-Sultan Mansur'a büyük zararlara neden oldu. Halife-Sultan'ın "İmam" olarak kabul edildiği Şii [[İsmailî]] hareketi ve organizasyonu ise imamın bu isyanla meşgul olduğu için bir karışıklık içine boğuldu.
 
===Magrib'de gelismeler===