Alevilik: Revizyonlar arasındaki fark

'''Alevi-Bektaşilik''' ({{Arapça|عَلَوِیُّون}}), [[Türkiye]]’de [[Sünni]]lik’ten sonra en fazla mensubu olan ikinci [[İslâm]]î inanıştır.

Aleviler, Muhammed’in son peygamber olduğuna, Ali’nin ise veliliği (imamlığı) esastır. Sünnilikteki Allah-Muhammed tamamlamasından farklı olarak, alevilikte Allah-Muhammed-Ali ile tamamlanan ve Ehl-i Beyt, [[Oniki İmam]]ları önemseyen bir inançtır.Ayrıca Bektaşilik farklı Alevilik farklıdır fakat bazı konularda yolları kesişiyor..

Anadolu'nun İslâmlaşmasını sağlayan [[Hacı Bektaş-ı Veli]]'yi, [[Yunus Emre]]'yi, [[Abdal Musa]]'yı, [[Ebul Vefa]]'yı, [[Hoca Ahmet Yesevi]]'yi [[Şah İsmail]] (Hatai) Hubyar Sultan'ı önemser. [[Şah İsmail]] Alevilik inancının [[Türkmenler arasında]] yayılmasında büyük etkisi olmuştur<ref name="jur4">Jurdi Abisaab, Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire, London, 2004</ref>.

Aleviler, [[Muhammed bin Abdullah|Muhammed]]’in son [[Peygamber]] olduğuna, [[Ali]]’nin ise Veliliğine (ya da İmamlığına) inanırlar. Türk Alevileri, ibadetlerini [[cemevi|cem evinde]] yaparlar. [[Kadir Gecesi]] 'ni bağlayan günlerde üç gün ve [[Muharrem]] ayında ise 12 gün oruç tutarlar. Muharremden sonra da üç gün Hızır Orucu tutarlar. Muharrem orucundan evvel üç gün [[14 Masum-u Pak|Masumu Paklar]] orucunu tutarlar.{{fact}} Bu durumda Aleviler, Muhammed tarafından uygulanan esaslardan ayrılmaktadırlar.

Türk Alevileri kendi içinde bir çeşit hiyerarşi oluşturmuştur. Örneğin "yol"a gönül vermiş olana "talip" denir. Kişi, yolun kurallarını yerine getirip bilgi düzeyini arttırdıkça yükselir. Alevilik’te "yol" denen deyimin temelini dört kapı 40 makam anlayışı oluşturmaktadır. Sırasıyla '''şeriat''', '''tarikat''', '''marifet''' ve '''hakikat''' dört kapıyı oluşturmaktadır. Bu kapıların hepsinin "alt bölüm" olarak niteleyebileceğimiz on'ar tane makamı vardır. Bütün kapı ve makamların kendi içinde bir anlamı bulunmaktadır. Şeriat kapısı, özetle doğru inanç ve doğru yaşam tarzıdır ve toplumdaki her bireyin inanç ve yaşam kurallarını düzenler. Tarikat kapısı ise tarikata hizmet etmek, Aleviliğin kurallarına özen göstermektir. Marifet kapısı ise bir nevi kendisi için kuralları aşıp başkaları için de birşeyler yapabilmek, fedakar olabilmektir. Hakikat kapısı, bütün dünyevi kaygıları aşıp kişinin Tanrı ile arasındaki sırra nail olması demektir. {{fact}}

Çepniler Aleviliği seçen ilk Türkmen boylarından biridir ama alevilikle alakaları yoktur. Eski bir Çepni yerleşimi olan Görele’nin eski adı ise Eleviye'dir. Günümüzde ise Karadeniz Çepnilerinin Önemli bir bölümü Sünnidir. Çepniler Trabzon, Ordu ve Giresun'dan başlayarak bu bölge ve çevresinde yerleşiktirler.Ordu ve Giresun'da yeni açılmış cem evleri mevcuttur.