Muhammed Zahir Şah: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
KamikazeBot (mesaj | katkılar)
k [r2.6.4] Bot değişikliği Ekleniyor: hu:Mohammed Zahir sah
Yalhi (mesaj | katkılar)
k Tarih düzeltme.
1. satır:
[[Dosya:King Mohammad Zahir Shah.jpg|right|thumb|300px|Muhammed Zahir Şah - yaşamının son yıllarında]]
'''Muhammed Zahir Şah''' ([[d. 15 Ekim]] [[1914]] - [[ö. 23 Temmuz]] [[2007]]), [[1933]]-[[1973]] arasında [[Afganistan]] kralı.
 
 
[[Muhammed Nadir Şah]]'ın oğluydu.1920'lerin sonlarında kargaşılığa son verilmesinde ve merkezi denetimin yeniden sağlanmasında kardeşleriyle birlikte önemli rol oynadı.Ayrıca hükümette bakan olarak görev aldı.[[Kasım]] [[1933]]'te babasının öldürülmesi üzerine 19 yaşında tahta çıktı.Ama devlet işlerini akrabalarının yönetmesi nedeniyle uzun yıllar geri planda kaldı.[[1964]]'te bir anayasa çıkararak [[meşruti monarşi]]ye dayalı bir düzen getirdi.Akrabalarının kamu görevleri üstlenmesini yasaklayarak iktidarını pekiştirdi.İzleyen dönemde bir dizi ekonomik kalkınma projesi gerçekleştirdi.
 
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'den aldığı dış yardımlarla sulama tesisleri ve otoyollar yaptırdı.Uluslararası ilişkilerde [[Afganistan]]'ın tarafsızlığını korumayı başardı.Bununla birlikte giriştiği reformlar [[Kabil]] çevresi dışında pek etkili olamadı.Ülke 1970'lerin başlarında kuraklık ve açlıkla karşı karşıya kaldı.[[Pakistan]] sınırındaki [[Peştu]] kabilelerinin özerklik mücadelesi daha da tırmandı.Başkentteki siyasal yapı ülkenin ekonomik sorunlarının üstesinden gelemedi.Kralın kayınbiraderi General [[Muhammed Davud Han]] [[17 Temmuz]] [[1973]]'te kansız bir darbeyle monarşiyi devirerek cumhuriyet ilan etti.Tahttan resmen [[24 Ağustos]] [[1973]]'te çekilen Zahir Şah, daha [[İtalya]]'ya sürgüne gitti.
 
 
[[Sovyet-Afgan Savaşı]] sırasında sürgündeki muhalifleri örgütleme planı başarısızlığa uğradı.[[2001]]'de, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Afganistan]]'daki [[Taliban]] yönetimini devirmesinden sonra ülkeye döndü.Ülkesindeki etnik grupların birliğini sağlamak için geleneksel [[Loya Jirga]] başkanlığına geçti, ancak bu hareketi, ülkede monarşinin geri dönüşüne zemin hazırlayabileceği endişesiyle yoğun tartışmalara neden oldu.