Vikipedi

Maitreya: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.605 değişiklik
k Bot: Kozmetik değişiklikler
CenkX (mesaj | katkılar)
2.124 değişiklik
duzenleme
1. satır:
'''Maitreya''' ([[Sanskrit]]: Maitreya, [[Pali]]: Metteyya, [[Çince]]: 弥勒佛, Mí Lè Fó, [[Vietnamca]]: Phật Di Lặc, [[Tibetçe]]: byams pa, [[Japonca]]: 弥勒菩薩, Miroku-bosatsu, Çince-Japonca değişik yazılışları: 迷諦隸; 梅低梨; 梅怛麗, 彌勒菩薩, 梅怛藥梅怛邪; 每怛哩), [[Budizm]]'de dünyanın sonu ve öbür dünya hakkındaki görüşlere (ya da Budist [[eskatologya|eskatologyasına]]) göre bu dünyanın gelecek [[Buda|Buddhasıdır]]. Kimi zaman '''Geleceğin Budası''' olarak da adlandırılır.
 
Maitreya ya da Metteyya [[Sanskritçe]] ''maitri'' ([[Pali]]: mettā) kelimesinden türetilmiştir. Maitri, arkadaşlık anlamına gelen ''mitra'' (Pāli: mitta) kelimesiyle aynı köktendir, ve evrensel sevgi, şefkat şeklinde çevrilebilmektedir.
Bu isim aslında [[Sanskritçe]] bir kelime olan ‘maitri’ den türetilmiştir. Evrensel sevgi, iyilik, dostluk ve arkadaşlık şeklinde çevrilebilmektedir. Bazı kaynaklara göre yaklaşık olarak 3.000, 5.000 ila 30.000 yıldır, Buda Shakyamuni, tarihi Buda’dan ([[Siddharta Gautama]]) sonra geldiği tahmin edilmektedir. Böylesine yakın bir zamanda gelmesi Palikanon Suttapitaka’sındaki bir ifadeyle çelişmektedir. Orada, insanlar (tekrar) 80 yaşına geldiğinde aniden değil pek çok aşamadan sonra Metteyya’nın ortaya çıkacağı söylenmektedir.
 
== Äons’un yaklaşan 5.Son Buda'sı ==
Budist inanca göre, Maitreya beş dünyevi Buda'nın sonuncusudur. Bu olgular dünyasına geleceği güne kadar, ''Tusita'' adı verilen kendisine ait göksel alemde yaşar; ve orada başka göksel varlıklara öğretiyi anlatır. Dünyaya geri döndüğünde, kendisiyle kişisel olarak bağlı olanlara üç vaaz verecektir. Bu inancın takipçileri, üç vaazda bulunabilmek amacıyla, Maitreya ile bir bağ kurmaya çalışırlar. Bunun bir yolu da, yaşam boyunca çalışıp öldükten sonra Tusita'da yeniden doğmak ve böylelikle Maitreya dünyaya inerken yanında olmaktır.<ref>Edward Irons, Encyclopedia of Buddhism, Facts On File, New York, 2008, sf. 326</ref>
Maitreya’nın Sutta Pitaka’da Theravada Budizm’in tek Buda’sı olduğundan söz edilmektedir. Bu [[Mahayana]]’da böyle bilinmekte ve özellikle [[Tibet Budizmi]]nde büyük önem taşımaktaydı. Maitreya orada ‘Buda’nın 8 büyük oğlu’ diye de adlandırılan ‘8 büyük Bodhisattvas’lardan sayılmaktadır. Maitreya Tibet’teki ilk manastır Samye’deki dört büyük tepeden birine hayatını adamıştır. [[Pali-Kanon]]’a göre Maitreya dünyaya gelene kadar duyularla algılanabilen, dünyada dördüncü büyük tepe olan Tushita tepesinde bulunmuş ve ondan önceki bütün Budalar arasında en son [[yeniden doğuş]]u yaşamıştır.
 
== Maitreya inancı ==
Bilinen tarihi kaynaklar Maitreya’nın bazen ayakta bazen ise oturduğuna işaret eder. Diğer Buda ya da Bodhisattvas tasvirlerinden farklı olarak ayakları henüz tam olarak oturduğu yeri zapt ettiğinin sembolü olan toprağa çok yakındır. Sol elinde bir su kabı tutar.
Maitreya’nın geleceğin Buda’sı olduğu, ilk kez [[Theravada]] okulunun [[Pali Derlemesi]]'ndeki Suttapitaka’da geçmektedir. [[Mahayana]]
Maitreya’nınBudizmi'nin geleceğin Buda’sıyaygın olduğu, ilk kez [[Theravada]] Budizm’inin Pali Kanonlarındaki Suttapitaka’da geçmektedir. Rivayete göre, gelecekte ortaya çıkacak olan bin Buda’dan beşincisidir. Mahayana Budizm’indebölgelerde depopüler bilinmesinebir rağmen,figürdür; özellikle [[Tibet Budizm’iBudizmi]] Maitreya’ya büyük anlamlar yüklemektedir. Sekiz büyük Bodhisattva ya da Buda’nın sekiz büyük oğlu olarak da adlandırılır. Tibet Budizm’inin ilk manastırı olan Samye tapınağı Maitreya’yaMaitreya inancına tapmaktadıradanmıştır. Pali Kanon’aDerlemesine göre Maitreya şu anda Tushita Cennetinde doğmayı beklemektedir. Tushita [[Cennet]]i, bütün Buda’ların yeniden doğumdan önce yaşadıkları görüngeler dünyasının altı kat derininde yer alan bir cennettir.▼
 
[[Çin]]'de Maitreya inancının kökeni [[Kuzey Wei Hanedanı]] dönemine (386–534) dayanır. Japonya'da Maitreya tapıncının 7. yüzyılda başladığı düşünülmektedir.<ref>Edward Irons, Encyclopedia of Buddhism, sf. 326</ref> Maitreya inancı zamanla Çin ve Japonya'da popülerliğini yitirmiş, yerini [[Arık Ülke]] okulunun savunduğu, Buda'nın adını tekrarlamak yoluyla öldükten sonra cennetle yeniden doğuşu hedefleyen [[Amithaba]] inancına bırakmıştır. Bugün bu inancın en canlı olduğu ülke [[Kore]]'dir.
Maitreya’nın öğretilerinin büyük bir bölümü Vijnana-vada Okulu’nun kurucusu Asanga ve onun üvey erkek kardeşi 5. yy.’da Purusharpura’da (bugünkü adı Peschawar) doğmuş, soylu Brahman ailesinin oğlu Vasubandhu’ya dayanmaktadır.
Çin ve Japonya’da, Maitreya’ya, Putai’nin (Japoncası [[Hotei]]) bir figürü olarak da tapılmaktadır.
 
''‘Bazı bilginler, Maitreya’nın aslında Mithra kılığında İranlı bir kurtarıcıya minnettar olduğunu kabul eder ki Budistler için önemi Tushita tepesinde yaşamış, Buda Shakyamuni’nin yolundan gitmiş, geleceğin Buda’sı olmuştur.’ (Damien Keown: Budizm Sözlüğü)'' Fakat bu görüş Budizm geleneklerini reddetmiştir. Buna göre Maitreya bu Äon oluşumunda 1000 Buda içinden 5. olmuştur.
 
 
Budistlerin yaygın inancına göre gelecekte dünyaya gelecek olan Maitreya, tam aydınlanmaya erişecek ve saf [[Dharma]]'yı öğretecek olan bir [[Bodhisattva|Bodisatvadır]]. Çağımızın Budası [[Gautama Buddha]]'nın ardılı olacaktır.
 
▲Maitreya’nın geleceğin Buda’sı olduğu, ilk kez [[Theravada]] Budizm’inin Pali Kanonlarındaki Suttapitaka’da geçmektedir. Rivayete göre, gelecekte ortaya çıkacak olan bin Buda’dan beşincisidir. Mahayana Budizm’inde de bilinmesine rağmen, özellikle Tibet Budizm’i Maitreya’ya büyük anlamlar yüklemektedir. Sekiz büyük Bodhisattva ya da Buda’nın sekiz büyük oğlu olarak da adlandırılır. Tibet Budizm’inin ilk manastırı olan Samye tapınağı Maitreya’ya tapmaktadır. Pali Kanon’a göre Maitreya şu anda Tushita Cennetinde doğmayı beklemektedir. Tushita [[Cennet]]i, bütün Buda’ların yeniden doğumdan önce yaşadıkları görüngeler dünyasının altı kat derininde yer alan bir cennettir.
 
== Maitreya tasvirleri ==
Maitreya’nın heykelleri bazen ayakta, ama çoğunlukla oturur şekildedir. Ayrıca diğer Buda’lardan ya da Bodhisattva’lardan farklı olarak Maitreya’nın ayakları bitişiktir. Çoğu heykelinde ise sol elinde bir su kabı bulunmaktadır.
Maitreya’nın öğretilerinin büyük bölümü [[Yogacara]] okulunun kurucusu Asanga’nın öğretilerine dayanmaktadır. Çin ve Japonya’da da Maitreya’ya tapılmaktadır. Bazı bilgeler, Tushita Cennetinde beklemekte olan Maitreya’nın İranlı kurtarıcı Mithra ile yakınlığa sahip ve [[Budist]]ler için bir Buda kadar önemli olduğuna inanmaktadır. Kaynaklara göre [[Shakyamuni]] Buda’nın yerine gelecek olan Buda’dır.
Satır 29 ⟶ 24:
{{commonscat|Maitreya}}
 
[[Kategori:Budist eskatolojiBudalar]]
 
[[bo:རྒྱལ་བ་བྱམས་པ།]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Maitreya" sayfasından alınmıştır