Vikipedi

İskilip: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
VolkovBot (mesaj | katkılar)
130.531 değişiklik
k Bot değişikliği Ekleniyor: fr:İskilip (Çorum)
Wall-e Bot (mesaj | katkılar)
5.776 değişiklik
k Mekan ----> Mekân (Yazım düzeltmeleri), replaced: mekan → mekân using AWB
41. satır:
Osmanlı dönemi Kanuni sonrası batılı kaynaklarında özellikle Fransız kaynaklarında adı Esculape (Eskülap) olarak da anılmıştır.
 
Tarihi olarak İskilip sözcüğü ilk kez [[Sümer]] destanlarından olan [[Gılgamış Destanı]]nda "iškila-bi" biçiminde yer almaktadır. <ref>{{cite web|url=etcsl.orinst.ox.ac.uk/cgi-bin/etcsl.cgi?text=c.1.8.1.3&display=Crit&charenc=gcirc#|başlık=iškila-bi|erişimtarihi=25 Haziran 2009}}</ref>
== Tarihçe ==
 
İskilip'te gelişen uygarlığı kavrayabilmek için özelde şu maddelerin genel insan uygarlık tarihinde yerini iyice görmek gerekir; [[tuz]], [[sirke]], [[şarap]], [[pekmez]]. Tuz, [[Roma İmparatorluğu|Roma]] uygarlığının adına yollar inşa ettiği bir vazgeçilmez uygarlık maddesidir. Adına savaşların yapıldığı, askerlerin maaşlarının tuzla ödendiği, devletlerin gelir için tuzdan vergi aldığını görmek bir vakıadır. İskilip bağlamında Roma'ya bakarsak sırf bu nedenle [[Pontus|Pontlarla]] savaşıp onların yerine kendileri İskilip coğrafyasına egemen olmuşlar ve yollar yapıp bu yollara [[Mil Taşları]] dikmişlerdir.Burada bahsi geçen "TUZ" İskilip'te yalnızca Yerliköy'de ve Çukurköy'de (İki komşu köy) bulunmaktadır. Yerli Köy'de bulunan tuz işletmesinin geçmişini kimse bilmemektedir. Buradan anlaşıldığına göre Yerliköy Romalılar döneminden beri bir yerleşim yeridir. Nitekim köyün kuzey kesiminde "Ören Yeri" diye bir yer vardır. Burada bina temel izlerine rastlanmaktadır. Ayrıca köyün karşısında Yamaç denilen bir tepede çok sayıda bina temeli vardır. Şu anda bina izleri rahatlıkla gözlemlenebilmektedir. Burada bir uçtan bir ucu 3 &nbsp;km olan büyükçe bir şehir bulunduğu bilinmektedir. Belki de Ören Yeri'ndeki yerleşimle Yamaç'taki yerleşim birleşik, tek bir yerleşimdi. Yamaçta son zamanlara kadar kullanılan, Acı Kuyu denilen bir kuyu da (Sarnıç) vardı. Saray Burun denilen yerde bu şehrin yöneticilerine ait bir saray olduğu söylenmektedir. Tam buradan geçen Tekke Çayı'nın oyduğu çay yatağında harman tuğlasıyla örülmüş duvar kalıntıları vardır. Köyün güneyinde bulunan ve önceleri bağlık olan arazide, İskilip-Çukurköy-mezarlık istikametinden gelip, "Muggatin Bağı" nın oradan geçip Saray Buruna (Batı yönüne) doğru giden taş döşeli bir de yol vardır. Bu yolun İpek Yolu olduğu da söylenmektedir. Yukarıda İskilip tarihinde bahsi geçen yol (veya yollardan biri) bu yol olamaz mı?
 
Bakır çağında İskilip'te bakır izabe ocağı (dökümhane) olduğu bilinmektedir. Günümüzde elde edilen bulgu ve belgeler bağlamında [[Hatti]] döneminin kayıp olduğu sanılan [[İskila]] kenti olduğu kabul edilir.
55. satır:
[[Dosya:Iskilip yivlikten genis aci.jpg|thumb|center|800px|[[Yivlik]] tepesinden geniş açı İskilip; [[Kızılırmak]]'tan Köroğlu dağlarına kadar.]]
:M.Ö. ? - [[M.Ö. 8000|8000]] - [[Paleolitik Çağ]]/[[Epipaleolitik Ç]]ağ (Eski Taş/Yontma Taş)
:M.Ö. [[M.Ö. 8000|8000]] - [[M.Ö. 5000|5000]] - [[Neolitik Çağ]] (Yeni Taş/Cilalı Taş Çağı)
:M.Ö. [[M.Ö. 5000|5000]] - [[M.Ö. 3000|3000]] [[Kalkolitik Çağ]] (Bakır Taş Çağı) bu dönemden kalma İskilip'te bakır izabe ocağı (dökümhane) olduğu MTA tarafından tespit edilmiştir.
:M.Ö. [[M.Ö. 3000|3000]]? - [[M.Ö. 1650|1650]] - [[Hatti]] dönemi ve İskilip merkezinde Anadolunun ilk sağlık kültü olan Yivlik kayası ve suyu kenarındaki sonradan Asklepios olarak adlandırılan yapının kurulması
:M.Ö. [[M.Ö. 3000|3000]] - [[M.Ö. 2000|2000]] - [[İlk Tunç Çağı]]
:M.Ö. [[M.Ö. 2000|2000]] - [[M.Ö. 1650|1650]] - [[Orta Tunç Çağı]]
:M.Ö. [[M.Ö. 2000|2000]]? - [[M.Ö. 1300|1300]] - [[Kaşkalar]] (İskilip ve kuzeyi)
:M.Ö. [[M.Ö. 1650|1650]] - [[M.Ö. 1460|1460]] - Neşa (Hitit) Krallığı
74. satır:
[[Dosya:Green lizard.jpg|thumb|200px|right|[[Yeşilistan]], [[Lacerta Viridis]] ve [[Lacerta trilineata]] türleri İskilip'te [[Yeşilistan]] ve Ağuveren olarak isimlendirilir. [[Ağuveren]] denilenler 60 - 70 cm kadar uzunlukta olup çok eski islam dışı gizemli inancın bugüne yansıması olarak yılanların zehirini bu ağuverenden aldıklarına inanılırdı.]]
:M.Ö. [[333]] - [[Büyük İskender]] tarafından bölge ele geçirildi
:M.Ö. [[323]] - Büyük İskender'in ölümü ile çıkan kargaşada yörede egemen olan Pers satraplar bağımsızlıklarını ilan ettiler
:M.Ö. [[301]] - Pers satrapları arasında oluşan 20 yıllık kargaşa bu yılda [[Ariarates]]'in Kapadokya kralı olması ile sona erdi
:M.Ö. [[302]] - [[266]] - Pontus'lu [[Mitridates I Ktistes]] bölgeye ([[Gökırmak]] ile [[Yeşilırmak]] arası) egemen olmuştur.
92. satır:
:[[1240]] - [[Babai ayaklanması]]
:[[1240]]+ - Ceceli Aşireti Cece oğullarından Yahya Bey’in idaresinde kalan İskilip, Babai ayaklanmalarından uzun süre olumsuz etkilenmez. Sonra Nurettin Cece aşiret beyi olur ve sonrasında Kırşehir Emiri.
:[[1258]] - Alibey Mahallesinde Hacebey (Cece Bey) tarafından adıyla anılan kütüphane kuruldu. Bu kütüphane yazılı tarihte İskilip'te belgelenen ilk kütüphanedir.
:[[1272]] - İskilipli olan Kırşehir Emiri Cece Nureddin ([[Nurettin Cece]]) İskilip'e vakıf olarak medrese, camii ve hamam yaptırdığına dair vakfiyenamesini kaleme alır. İskilip Kütüphanesinin yazılı tarih içinde ikinci kaynağı da bu vakfiyede yer alan medrese kitaplığına dayanır.
:[[1300]] - İskilip merkezli olarak bölge [[Germiyanoğulları]]nın idaresine girdi.
113. satır:
:[[1582]] - Yeşilırmak yöresinde yoğunlaşan ayaklanmaların sonucunda güpegündüz İskilip'in silahlı ayaklanmacılarca basılması.
:[[1601]] - [[1610]] - [[Büyük Kaçgunluk Devri]] devlet erkinin yörede tümden ortadan kalktığı bu dönemde; İskilip, Merzifon, Osmancık ve Gümüş yerleşimlerine Süleyman, Kara Ahmet ve Musa adındaki kişilerin önderliğinde suhte ve leventlerin baskınlar yaparak insanların mallarını ve erkek çocuklarını kaçırmışlardır. İskilip ovalarında yaşanılamaz olmuş ve boşalmıştır.
:[[1729]] - Çorum'da kuşluk vaktinde deprem oldu. Aynı gün altı kere deprem oldu, bir aydan fazla devam etti, İskilip'in bütün evleri harap oldu
[[Dosya:Bee September 2007-6.jpg|thumb|200px|right|İskilip'te [[Xylocopa]] türünden [[Hozana]] ismi verilen arı, ağaçlara derin tüneller açar aynı zamanda önemli folklorik bir söylence unsuru olup küçük çocukların korkutucusudur... Hozana arı türünün çok değişik türleri vardır.]]
:[[1730]] - [[Dedesli ovası]]nda yer alan [[Türkmen]]lerin yöreye ilk kez yerleşmek üzere gelmeleri.
:[[1735]] - Ekizoğlu Mahallesinde Hacı Mustafa Efendi tarafından Hocazade adıyla anılan kütüphane kuruldu.
:[[1793]] - Deprem olmuş ancak yıkım etkisi dışında bilgi yoktur.
:[[1800]] - Büyük bir deprem olmuş ve artçı sarsıntılar uzun süreli olduğu için halkın çoğunluğunun Mısır başta olmak üzere değişik yerlere göçtüğü kayıtlara girmiştir. Bu göç ile ayrılanların Mısır’a ulaşıp ulaşmadıkları bilinmemektedir.
:[[1818]] - Hacıpiri Mahallesinde Terzi Bekir tarafından adıyla anılan kütüphane kuruldu
128. satır:
:[[1875]] - İskilip, [[Kastamonu vilayeti]]ne bağlı.
:[[1879]] - İskilip ve [[Sungurlu]]'da Rüşdiye okulları açıldı.
:[[1890]] - İskilip, Amasya sancağına kaza olarak bağlandı.
:[[1894]] - ÇORUM, [[Ankara vilayeti]]ne bağlı olarak yeniden sancak merkezi yapıldı ve İskilip, [[Osmancık]] ile [[Sungurlu]] kazaları 7-8 Hasan Paşa'nın yerinde bir kararı ile ÇORUM Sancağına bağlandı.
:[[1908]] - İskilip merkezli büyük yıkıma yol açan deprem; bu depremde [[İmad]] ismi verilen mahalle yerleşmesi tümüyle yıkıldı.
160. satır:
:[[1953]] - İskilip ekonomisinin önemli kuruluşlarından olan Ganik Şekerleme, Meydan Çayı kenarında üretime başladı.
:[[1954]] - [[Uğurludağ, Çorum|Kızılören]] ismi eteğinde kurulu bulunduğu dağın adı olan Urlu Dağ ismi ile değiştirilerek Uğurludağ oldu.
:[[1956]] - [[Bayat, Çorum|Bayat]] bucağında belediye teşkilatı kuruldu.
:[[1958]] - [[1 Nisan]], İskilip'in nahiyesi olan Alagöz, [[Bayat]] adı ile ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
:[[1958]] - İskilip Tapulama Müdürlüğü kuruldu ve İskilip dışında Çorum, Osmancık ve Bayat olmak üzere üç bölge de bu müdürlüğün görev ve yetki alanına veriğldi.
168. satır:
:[[1965]] - [[Oğuzlar, Çorum|Karaören]] bucağında belediye teşkilatı kuruldu.
:[[1967]] - İskilip Ortaokuluna yeni bina yapılarak [[İskilip Lisesi|lise]] eğitimine de başlandı.
:[[1969]] - Toplumbilimci [[Iris Kapil]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] [[Winsconsin Üniversitesi]]’nden İskilip’e toplumbilim alan araştırması için geldi. Bu alan araştırması 1969, 1970 ve 1971 yıllarında İskilip ve Ankara’da sürdü ve sonuçları 1972’de kitap olarak yayımlandı.
:[[1969]] - Meydan ve Akçay derelerinin su toplama havzalarında ağaçlandırma ve teraslama çalışmaları başladı.
:[[1969]] - [[Uğurludağ]] [[belediye]] teşkilatı kuruldu
176. satır:
:[[1972]] - [[26 Ağustos]] saat 15.30; büyük sel felaketi. Meydan ve Akçay kenarında bulunan tüm evler zarar gördü Hanönü köprüsü yıkıldı. Felaketin gündüz olması can kaybını engellemiş ve sel sonrası dere yatakları ıslah edildiği gibi özellikle Kireçderesi ağaçlandırma kapsamına alınmıştır.
:[[1972]] - Çocuk Kütüphanesi, Halk Kütüphanesi bünyesinde hizmete başladı.
:[[1975]] - İskilip tarihinde ilk kez çok katlı [[betonarme]] yapı iş adamı Kemal Çarkacı tarafından yapılarak, kentin betonarme yapılar ile tanışması. (Kütüphane binasının arkasında yer alan beş katlı apartman)
:[[1975]] - Kemal Beşikçi tarafından [[Vurgu (gazete)|Vurgu]] isimli gazete yayımlandı. (2 sayı)
:[[1977]] - İskilip'te ilk kez [[TRT]] yansıtıcısı [[Bülent Ecevit]]'in Başbakanlığı sırasında [[İsmail Cem|İsmail Cem'in]] TRT Genel Müdürlüğü döneminde kurularak televizyon yayınları izlenmeye başladı.
:[[1977]] - İmam Hatip Lisesi eğitime kasaplar halinde bulunan eski adliye binasının üst katında eğitime başladı.
:[[1977]] - Kız Meslek Lisesi, Akşam Kız Sanat Okulunun bir bölümünde olmak üzere eğitime başladı.
:[[1984]] - Ali Kemal Genç tarafından [[İskilip (gazete)|İskilip]] isimli ve üç sayı çıkan gazete yayımlandı.
:[[1987]] - [[İskilip Halk Kütüphanesi]] yeni hizmet binasına taşındı.
:[[1987]] - [[İskilip'in Sesi]] Gazetesi A3 boyutunda olmak üzere yayın hayatına başladı.
:[[1987]] - İskilip'in bucağı olan [[Uğurludağ]] ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
:[[1988]] - [[Yeşil Belde İskilip]] ismiyle haftalık gazete Belediye Haber Bülteni biçiminde 39 sayı olarak yayımlandı.
:[[1990]] - İSKUN yem fabrikası açıldı sonradan adı Yurtben Yem Fabrikası olmuştur.
:[[1990]] - [[9 Mayıs]], İskilip'in kasabası olan [[Karaören]] adı değiştirilip [[Oğuzlar, Çorum|Oğuzlar]] adıyla ilçe olarak Çorum iline dahil oldu.
:[[1990]] - Sağlık Meslek Lisesi devlet hastanesinin ilk binasında eğitime başladı.
:[[1991]] - 21 Ocak, İSKEV; 1959 yılında kurulan İskilipliler Yardımlaşma Derneğinin devamı olarak Ankara merkezli İskilip Kültür ve Eğitim Vakfı (İSKEV) kuruldu,
:[[1991]] - Erenler Un Fabrikası kuruldu.
:[[1994]] - İskilip Belediye Haber Bülteni yayımlanmaya başlandı.
:[[1995]] - Murat Köşger tarafından [[İskilip Haber]] gazetesi yayımlanmaya başlandı ve 7 sayı çıktı.
:[[1994]] - İskilip'te Sanayi sitesinde Mahir Göl tarafından yönetilen yol genişletme çalışması sırasında [[Dinozor]] fosili bulundu.
:[[1996]] - 5.6 ve 5.4 şiddetinde peşpeşe iki deprem oldu, can kaybı olmadı.
:[[1997]] - 23 - 25 Mayıs, [[Türk Kültüründe İz Bırakan İskilipli Âlimler]] ismiyle bilim insanlarının makale sunum ve bildirileri ile katıldığı iki günlük büyük bir çalıştay yapıldı.
215. satır:
 
M.S 2.yüzyılın sonlarında bölge [[Pont]] (Pontus) hakimiyetine girmiş, ancak bu egemenlik uzun sürmemiştir. Paflagonya prenslerinin yardım talebi üzerine [[Roma 72.Lüks Ordusunu]] göndererek bölgeyi Pontlardan geri almıştır. Daha sonra bölgeyi esas sahipleriolan Paflagonlara geri vermemiş kendi topraklarına katmıştır. Roma döneminde İskilip önemini korumuş [[Justinian]] tarafından [[Helenepontus]] eyaletine katılmış ve eyaletin üç önemli yerleşimden biri olmuş, [[Andrapa]] ve [[Neoclaudiopolis]] adlarıyla anılmıştır. O dönemin en önemli ticaret yollarından biri olan [[Ankara|Ankyra-Gangra]] yolunun önemli bir durağı olup; bu yol [[2.Trajan]] tarafından yaptırılmıştır. İskilip ile birlikte [[Amasya]] ve [[Kalecik]]'ten de geçmektedir.
[[Dosya:Yivlikkayasindan_kale_ve_iskilipYivlikkayasindan kale ve iskilip.jpg|thumb|200px|right|[[Yivlik Kayası]]'ndan kuşbakışı ortada Kale ve İskilip]]
 
=== Roma ve Bizans dönemi ===
235. satır:
Bölgelerde kalan gayri müslüm yerli halkın bir kısmı bu suretle yerlerine bırakarak Batı Anadolu'ya çekilmiş kalanlarda kayda değer bir siyasi ve kültürel varlık gösterememişlerdir. Bu sebeplerle İskilip'te Anadolu Selçukluları döneminden kalma eserlere rastlanamamakta buna bir diğer sebepte henüz yerleşik şehirleşmeye geçilememiş olması düşünülmektedir.{{kaynak göster}}
 
İskilip Halk Kütüphanesindeki 1149 sayılı [[Tac-üt Tevarih]] isimli el yazmasının 152. sayfasında Selçuklular'ın Anadolu'da ki yönetimlerinin son bulmasıyla İskilip Osmanlı idaresine geçmiş [[Ankara]], [[Yozgat]], [[Çankırı]] ve [[Kastamonu]] bölgeleri için [[Çorum]] ve İskilip'te [[Anadolu]]'ya ilk gelen [[Türkmenler]]'ce yurt ve mekanmekân edinilmiştir.
 
[[1390]] yılı sonlarında [[Yıldırım Bayezid|Yıldırım Bayezid Han]] tarafından Anadolu'da [[Kadı Burhanettin|Kadı Burhanettin Beyliği]]'nin bir tehlike haline gelmesi, bir Anadolu harekatına girişilmesine sebep olmuş [[1391]]'de alınan Kastamonu ile birlikte [[Candaroğulları|Candaroğulları Beyliği]]'nin bölgedeki hakimiyetine son verilmiştir. [[Osmancık]] ve [[Amasya]]'nın Osmanlı himayesine katılmasından sonra [[Kırkdilim]]'de yapılan bir çatışmada [[Şehzade Ertuğrul]] öldürülmüş.
243. satır:
Bu dönemin İskilip ve Anadolu tarihi açısından önemi oldukça fazladır. Kent tarihi açısından en büyük zorunlu dış göçler bu dönemde olmuştur. Kadı Burhaneddin'in baskınlarından yılan İskilip'lilerin çoğunluğu dağlara ve daha sonra geride dönemeyerek batıya, doğuya ve güneye doğru daha güvenli yerlişim alanlarına kadar [[göç]] etmişlerdir. Yapılan araştırmalarda günümüzde [[Ankara]], [[Kayseri]], [[Kastamonu]], [[Kütahya]], [[Balıkesir]], [[Afyon]], [[Aydın]],[[Isparta]] taraflarına kadar gidilip yerleşilmiştir.
 
[[1395]]'ten sonra bir süre huzurun tesis edildiği İskilip ve havalisi. [[Yıldırım Bayezid|Yıldırım Bayezid Han]] ile [[Timur]]'un yaptığı [[1402]] [[Ankara Savaşı]]'nda Osmanlılar'ın yenilmesinden sonra Anadolu'da bozulan siyasi düzenden etkilenmiş ve bazı [[Tatar]] beylerinin [[Timur]] orduları tarafına geçmesinden sonra Yıldırım Bayezid Han'ın oğullarından [[Mehmet Çelebi]]'nin "eski düzeni" kurma çabaları küçüklü büyüklü birçok muharebenin de bu bölgede cereyan etmesine sebep teşkil etmiştir. Nihayet kesinleşen Osmanlı zaferlerinden sonra yapılan bazı yasal düzenlemelerle Timur ordularına destek verdikleri gerekçesiyle bazı [[Tatar]] beyleri ve aşiret mensuplarının [[Rumeli]]'ye nakledilmek suretiyle mecburi tehcire tabi tutuldukları rivayet edilmekte; [[Filibe]]'nin batısında bulunan [[Koniş]] bölgesindeki Tatar'larla mübadele edildiği sanılmaktadır. .<ref>Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Cilt: 3, Sayfa 241-Cilt: 2. Sayfa 188 ve Tacüt Tevarih'ten </ref>
 
=== Osmanlı dönemi ===
270. satır:
İskilip, modern çağın kent gereksinimlerine uymayan özel bir coğrafi konumununda etkisiyle ekonomik faaliyetlerini 19. yüzyıl sonuna kadar sürdürdüğü gibi devam ettirememiş ve kentsel ticari avantajın coğrafi anlamda Çorum kent merkezine kaymasına neden olmuştur. Bunda Çorum kent merkezinin il yapılmasının yanında Ankara - Karadeniz ana yol güzergahına alınması da etken olmuştur. Asıl temel neden, iskilip'te gelişen yerli burjuvazinin yatırımlarını bölge dışına yapmalarıdır.
 
[[Dosya:Iskilip_corum_arasi_ilk_kopruIskilip corum arasi ilk kopru.jpg|thumb|200px|right|[[Kızılırmak]], İskilip - Çorum yolu üzerinde ilk köprü, Kaymakam Baha Koldaş dönemi [[1925]] yılı]]
 
Cumhuriyetin ilk 15 yılını kapsayan bir dönemde İskilip'in Kurtuluş Savaşı'nı izleyen süreçte yapılan değişimleri benimsediği görülmektedir.
302. satır:
Organik gıdaların ülkemizde son yıllarda ön plana çıkması ile yıllardır doğal yollardan gıdalarını temin eden İskilip ve çevresinin önemi, büyük pazarlara da yakın olması ile gün geçtikçe artmaktadır. Özellikle bölgede yetişen [[çeltik]], yüksek kalitedeki makarnalık [[buğday]], [[kapari]], [[sumak]], [[yarpuz]],[[dağ eriği]] ve üretimi evlerde tamamen doğal olarak üretilen [[pekmez]], [[sirke]], [[Kuşburnu perverdesi]], [[turşu]]su aranan ürünler olmaktadır. Yine bölgenin en önemli üretimlerinden birisi olan [[kara üzüm]], gerek şarap üretimi için gerekse tüketim için aran ütümdür.
 
Sağlık Meslek lisesi, Anadolu Lisesi, Yatılı Bölge Okulu ve yüksek okul günümüzde faaliyetlerini sürdürüyor..<ref> İskilip'in Dünü Bugünü, 1985, İskilip </ref>
== Nüfus ==
[[Dosya:Yakinplan_iskilip_kalesiYakinplan iskilip kalesi.jpg|thumb|200px|right|Ön cepheden Kale ve İskilip]]
 
İskilip'in yazılı tarih açısından belgelenen ilk nüfus bilgileri [[1576]] yılına aittir. Ankara, [[Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü]] [[Kuyud-ı Kadime Arşivi]]’nde bulunan 38 numaralı Çorum [[Mufassal Tahrir Defteri]] kaynak alınarak, İskilip'in XVI. yüzyıldaki kişi ve yer adları üzerinde tarihçi Prof. Dr. Yılmaz Kurt bir çalışmasında durmuştur. 1576 yılında İskilip şehir merkezindeki 11 mahallede yaşayan toplam 1072 nefer Müslim vergi nüfusunun 597’si evli, 475’i bekardır. Aynı çalışmada, kırsal yerleşmelerde tespit edilmiş 8162 vergi vermekte olan erkek nüfus belirtilmiştir. Elde edilen veriler ışığında bu dönemde kent ve kırsal toplam nüfusun 46.210 olduğu tahmin edilmektedir.
322. satır:
[[2007]] yılında İskilip bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı;[[belde]] ve bucak yok, 64 [[köy]] ve merkezde 14 [[mahalleden]] oluşmaktadır. Köylere bağlı 93 mahalle ve 18 çiftlik olmak üzere toplam 177 devamlı yerleşme bulunmaktadır.
 
[[Dosya:Cedars06(js).jpg|thumb|200px|right|[[Sedir|Sedir ağacı]]; yaslağaç (baklava, börek, erişte ve ekmek yufkası açma aracı), şirevet, sal ve sedir (kanepe) yapımı için ormanlarından kesilir ve işlenirdi. Eni 70 - 80 cm'lik yekpare yaslağaçları yapmak için soyunu 20. yy'da tükettiler. Şimdi eski evlerde kalan tek tük [[Yaslağaç|yaslağaçlaryaslağaç]]lar bir zamanlar İskilip'te Sedir'in varlığının kanıtı.]]
 
{| class="wikitable" width=200
420. satır:
== Coğrafya, iklim ve flora ==
[[Dosya:Yivlikkayasi.jpg|thumb|200px|right|Yivlik Kayası]]
[[Anadolu]]nun en eski yerleşim alanlarından birisidir. [[Çorum]]'a 55 &nbsp;km. uzaklıkta olup, [[Çorum]]-[[Kastamonu]] arasında bulunmaktadır. Yüzölçümü 1.187 &nbsp;km. karedir. Deniz seviyesinden 720 mt. yükseklikte bulunmaktadır.
 
Nüfus yoğunluğu yüzde 45 olup, 51.855 nüfusa sahiptir. Bu nüfusun 19.709 İlçe merkezinde, 32.146 sı İskilip İlçesine bağlı yerleşim alanlarında yaşamaktadır. İskilip, kent merkezinde 14 mahalle bulunmaktadır.
 
İskilip ilçesinin ekonomisi [[tarım]] ve ticarete dayanmaktadır. 267,5 &nbsp;km. karesinde hububat, 90.5 &nbsp;km. karesinde [[baklagiller]], [[yem bitkileri]] ve [[sanayi bitkileri]] ve diğer tarım ürünleri yetiştirilir. İskilip ilçe topraklarının 460 kilometre karesini [[orman]]lar kaplar. İskilip ilçesinin içerisinden geçen [[Meydan çayı]] diğer birkaç derenin suyunu alarak [[Kızılırmak]]'a dökülür. Kızılırmak, İskilip - [[Uğurludağ]] ve İskilip-Merkez ilçe sınırını teşkil eder.
 
İklim olarak ılıman karasal iklime sahiptir. Kışlar bol yağışlıdır. Yazlar sıcak ve nisbeten kurak.
509. satır:
== Doğal yaşam ==
=== Kuşlar ===
[[Dosya:Grus grus 1 (Marek Szczepanek).jpg|thumb|200px|right|İskilip, sözlü kültüründe önemli yeri olan Turna]]
[[Dosya:Dabao.jpg|thumb|200px|right|İskilip, sözlü kültüründe özel bir yeri olan Toy kuşu [[Otis tarda]] ]]
[[Otis tarda|Toy]], İskilip'in en özel kuşlarından birisi olup tarihte İskilipliler bu kuşun yaşadığı yerlerden bir tanesine köylerini kurup adına da [[Toyhane, Bayat|Toyhana]] (Toy evi) demişlerdir.
549. satır:
:'''Çorbalar:''' [[Oğmaç Aşı]], [[Toyga Aşı]],[[Çatal Aşı]], [[Tarhana]]
:'''Et yemekleri:''' [[İskilip tepsi kebabı|İskilip Tepsisi]], [[Pastırma]], [[Kaz Dolması]]
:'''Sebze yemekleri:''' [[Mancar Kavurması]], [[Göğ Domates Aşı]],[[Yırtma]],
:'''Hamur işleri:''' [[Erişte]], [[İskilip Mantısı]], [[Hapilik]], [[Bükme]], [[Bazlama]]
:'''Meyve yemekleri:''' Meyvelerden yapılan yemekler için üç farklı isimlendirme yapılır. Meyve et ile yapılıyorsa yahni, kuru meyveden yapılıyorsa Çir, yeşil meyveden yapılıyorsa ismi Çil olarak söylenir.
566. satır:
:[[2009]] - Numan Sezer [[Adalet ve Kalkınma Partisi|AKP]]
:[[2004]] - Orhan Öztürk [[Adalet ve Kalkınma Partisi|AKP]] %60.45
:[[1999]] - Mehmet Lokum [[Milliyetçi Hareket Partisi (1993)|MHP]]
:[[1994]] - Mehmet Lokum [[Milliyetçi Hareket Partisi (1993)|MHP]] %36.75 ([[27 Mart]] [[1994]])
:[[1992]] - [[1994]] Hüseyin İskender (Görevden alınan Mustafa Çalık'ın yerine vekaleten)
:[[1989]] - Mustafa Çalık [[IDP]] %37.22
:[[1984]] - Mustafa Çalık [[ANAP]] %43.24 ([[25 Mart]] 1984)
:[[3 Şubat]] [[1982]] – [[25 Mart]] [[1984]] - Metin Kalyoncu (Kütüphane Müdürü, [[Askeri rejim]] adına vekaleten görevlendirme)
617. satır:
* Komisyon, ''Tarihten Günümüze İskilip'', Ankara 1996
* İhsan Sabuncuoğlu, ''Çorum Maarif Tarihi Hakkında Bazı Notlar'', Çorum 1945
* ''[[Kurtuluş Yolu]]'' dergisi; [[1 Nisan]] [[1926]] - [[1 Haziran]] [[1928]] tarihleri arasında 42 sayı olarak Çankırı ve Çorum Vilayet Matbaalarında basıldı.
* Selim Yıldırım, ''[[Kurtuluş Yolu|Kurtuluş Yolu Mecmuası]]'' (1999); Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih Anabilim Dalı Samsun (Basılmamış Lisans Tezi)
* Ali Kılcı – ''İskilip’teki Vakıflar ve Ebussuud Efendi Vakfı, Türk Kültüründe İskilipli Alimler Ankara'', 1998
* [[Ethem İzzet Benice]], ''Yakılacak Kitap'', İnkilap ve Aka İstanbul 1927
* [[Hoca Sadettin Efendi]] - ''[[Tacü't-Tevarih]]'' (Sadeleştiren İsmet Parmaksızoğlu), Cilt II İstanbul 1975
* Ferruh Toruk -'' Bani Yörgüç Paşa ve İmar Faaliyetleri'' – Vakıflar Dergisi XXIX, Ankara, 2006, s.117
629. satır:
* Neyran Kazazoğlu Taşman - ''“Çorum İli İskilip İlçesi Geleneksel Kadın Giysileri”'' Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1994 yılı Yüksek Lisans Tezi
* Ferdane Bostancı -''“Korunması Gerekir Tarihi Kentsel Dokulardaki Bozulma Nedenleri Ve İskilip Çarşı Mahallesinin Örneklenmesi'', Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 1988 yılı Yüksek Lisans Tezi
* Mustafa Ertürk – ''İskilip Coğrafyası'', Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı 2000 yılı Doktora Tezi
* Uğur Çizikçi, Çorum Muhtarlar Rehberi 1993, Detay Reklam Hizmetleri, Ankara 1993
* TBMM Zabıt Ceridesi, 1940, 2. Baskı, Ankara, C.I, s. 219.
* ''Milli Mücadelenin Din Adamları II. Müftüler (180-236)'' T.C Diyanet İşleri Başkanlığı,
* ( Türkiye Mülki İdare Bölümleri ) ''Republic of Turkey Civil Administration Units Municipalities Villages'', Ministry of Interior, Ankara 2002
* [http://www.die.gov.tr/nufus_sayimi/2000tablo5.xls Türkiye İstatistik Kurumu TUİK] Genel Nüfus Sayımı 1990, 2000 ( Nüfus sayı )
* DİE Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Çorum 1975
* DİE Genel Nüfus Sayımı, 1927, 1935, 1940, 1945, 1950, 1955, 1960, 1965, 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 2000, 2007
* [http://www.cedgm.gov.tr/icd_raporlari/corumicd2003.pdf Çorum 2003 İl Çevre Durum Raporu] Çorum 2004
649. satır:
* Y. Özkaya - ''XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı'' Ankara 1985
* [[İsmail Hakkı Uzunçarşılı]] - ''Osmanlı Tarihi Cilt I -IV'' Ankara 1972 - 1978
* Yaşar Yüsel - Kadı Burhaneddin Ahmed ve Devleti, Ankara 1970
* Çorum İl Yıllığı 1973
* Çorum İl Yıllığı 1967
656. satır:
* [[Pars Tuğlacı]] - Osmanlı Şehirleri, İstanbul 1985
* Pars Tuğlacı - [[Okyanus 20. Yüzyıl Ansiklopedik Türkçe Sözlük]] Pars Yay. İstanbul 1971
* [[Evliya Çelebi]] -
* Ahmet Gökoğlu, Paflagonya - Paphlagonia Gayri Menkul Eserleri ve Arkeolojisi, Kastamonu 1952
* Ahmet Çarkacı - ''Gelişen Şehir İskilip'', İstanbul 1969
672. satır:
* [http://www.iskilip.bel.tr/www/gezi.asp/Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun tam metin mektubu]
* [http://www.fotokritik.com/546317 Gerçek İskilip Yeşilistanı, bu türün avlanması yasak olup koruma altındadır.]
 
 
{{İskilip belde ve köyleri}}
<!-- interwiki -->▼
 
[[Kategori:İskilip| ]]
 
▲<!-- interwiki -->
[[az:İskilip]]
[[cbk-zam:İskilip]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İskilip" sayfasından alınmıştır