Mekân: Revizyonlar arasındaki fark

[[Mimar]]i mekân, gözlemcinin [[algı]]layabileceği biçimde [[sınır]]landırılmış [[uzay]] parçasıdır. Gözlemcinin mekânı tanımlayabilmesi için de bu mekânın gözlemci tarafından [[algı]]lanabilir [[sınır]]larının bulunması kaçınılmazdır. Ancak insan [[beyin|beyni]] tarafından kolaylıkla algılanabilen bu [[sınır]]lar her zaman net ve kesin olmayabilir. Bu [[sınır]]lar mekânı tam kapalı bir [[hacim]] olarak kapatmasa da çoğu zaman mekânı tam olarak tanımlamaya yetebilmektedir.

 

 

[[Mimar]]i mekân oluşturulmasında [[mimar]] [[geometrik]], [[fizik]]sel mekâna müdahale eder ve mekân belirleyici öğelerle bir bölge oluşturur. Başka bir söyleyişle [[mimar]]i mekân kapatılır. Mekân genelde kütleler arasındaki boşluk olarak ele alınır. Fakat gerçekte mekân kendi olanaklarıyla mimari biçimlemeye sahip kütlelerin arasındaki bir biçimdir. İçeri ve dışarının değişkenliği [[mimar]]inin özünü oluşturur. İçeride olmak gözlemci tarafından dışarıda olmaya karşı her zaman tercih edilir. Mekân içinde oluşturulan sınırlayıcı öğeler, insanları [[psikolojik]] olarak rahatlatabilmektedir. Tüm [[duyu]]larına farklı oranlarda etkiyen [[sınır]]lar ve [[vurgu]] elemanları ile bir gözlemci bulunduğu mekânı bir bütün olarak [[algı]]lamaktadır. Bu şekilde bahsi geçen temel bileşenlerin varlığı ile o gözlemci için mekânın oluştuğundan bahsedilebilir.

 

[[Sınır]]layıcı öğeler mekân oluşumunda en önemli göreve sahiptirler. [[Sınır]]lamada varolan ya da kullanılan engeller sınırladıkları bölge kadar önem taşıyan öğelerdir. Bunlar sınırladıkları bölgenin mahremiyetinden kamusallığına kadar bir dizi anlam yüklenirler. Dış mekânlar ya doğal, siyasi ve yapısal sınırlarla var olurlar ya da işlevsel kargaşanın önlenmesi için, bir işlevin diğerini rahatsız etmeden gerçekleşmesi amacıyla bir dünya görüşü ve bilimsel bilgi doğrultusunda planlanırlar. İç mekânların sınırlanmalarının amacı ise insan konforunun sağlanması kadar mahremiyetin de sağlanmasına yöneliktir. Bölücü ve sınırlayıcı engel öğeleri gizlilik sağlamalarına bağlı olarak derecelendirilirler. [[Vurgu]]lar ise, [[sınır]]lanan bir mekânın işlevsel, simgesel veya biçimsel olarak genel [[kompozisyon]]dan ayrımsanan güçlü öğelerdir. Çevre [[renk]]lerinden ve [[doku]]sundan ayrışan elemanlar ve bileşenler ile fonksiyonel olarak merkez teşkil eden noktalar bunlar arasındadır. [[Anıtlar]] [[kent]]sel [[ölçek]]te sayılabilecek [[vurgu]] ve odak noktalarıdır. Binalarda ise girişler, düğüm noktaları bu odak noktalarından sayılabilir.

 

== Kaynaklar ==

 

# Atman, C J (1999) A comparison of freshman and senior engineering design processes, Design Studies Vol 20 No 2 S.131-152

# Atman, C J vd. (2004) Comparing freshman and senior engineering design processes: an in-depth follow-up study, Design Studies Vol 26 No 4 S.325-357

# Hasol, D (1975) Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM Yayınları, İstanbul

# Kuban, D (1992) Mimarlık Kavramları, YEM Yayınları, İstanbul

# Meis, P V (2002) Elements of Architecture: From Form to Place, Spon Press, New York

# Rapoport, A (1977) Human Aspects of Urban Form, Pergamon Press, Oxford

# Rapoport, A (2004) Kültür Mimarlık Tasarım, YEM Yayınları, İstanbul

# Sözen, M ve Tanyeli, U (1994) Sanat Terimleri ve Kavramları Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul

{{düzenle|Temmuz 2008}}