Ortalama: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
ManofGlory (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
k ManofGlory tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Xqbot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
[[Matematik]] ana biliminde , özellikle [[istatistik]] bilim dalında, bir '''ortalama''', ('''vasatî'''), veya [[merkezsel konum ölçüleri]] bir anakütle veya örneklem veri dizisi değerlerini temsil eden tek bir ''orta'' değeri veya [[beklenen değer]]i yani tüm veri dizisinin orta konumunu tek bir sayı ile ifade eden [[betimsel istatistik]] ölçüsüdür. Genel olarak günlük pratik hayatta çok popüler olarak kullanılan ortalama [[aritmetik ortalama]] olmakla beraber, bu ölçünün çok belirli dezavantajları olduğu göz önüne alınarak, bir çok değişik [[merkezsel konum ölçüleri]] geliştirilmiş ve pratikte kullanılmaktadır. [[İstatistik]]de bilimsel olarak ortalamalar kavramına bir aksiyomatik yaklaşım J.Bibby (1974) tarafından verilmiştir.<ref>Bibby, J. (1974) "Axiomatisations of the average and a further generalization of monotonic sequences" ''Glasgow Mathematical Journal'' C.15, say.63–65.</ref>
 
Ortalama kavramı başlangiçta ''deniz nakliyatında ortaya çıkan zarar'' kavramından geliştirilmiştir. Deniz nakliyatinda zarar ya zarar gören esya sahibi tarafından ''özel avarya'' olarak tümüyle yüklenilir veya nakil edilen eşyaların satış kârını ortak olarak paylaşanlar tarafından ''genel avarya'' ortaklık payına göre olarak karşılanır. ''Genel avarya'' hesabının yapılması için geliştirilip kullanılan matematiksel hesaplar aritmetik ortalamanın ilk kullanılma alanı olmuştur. Bu kavrama Arapça ''avar'', Italyanca ''avaria'', Türkçe'de (pek çok denizcilik terimi gibi İtalyanca'dan alınan) ''avarya'' ve İngilizce ''average'' adı verilmektedir. İngilizce'de ayni sözcük, ve bazı günlük pratik hallerde Turkçe'de kullanılan ''avaraj'' sözcüğü ''ortalama''ya eşit anlamda kullanılmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ortalama" sayfasından alınmıştır