Etkileşen galaksi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Otomatik yazım düzeltme
CRea80 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Whirlpool (M51).jpg|thumb|240px|right|[[Girdap Gökadası]] ile [[uydu gökada|uydusu]] [[NGC 5195]]]]
Bir gökada kümesinde bulunan gökadalar arasındaki etkileşimler nisbeten sıklık göstermekte olup, evrimlerinde önemli bir rol oynarlar. Etkileşime geçmiş iki gökada çarpışmasa da “gelgit etkileşimleri”nden <ref group=note>Kütleçekimsel her alanda gözlemlenebilen, kütleçekim kuvvetinin tali etkisi olan gelgit gücü, bir cismin yarıçapı üzerinde uygulanan kütleçekimsel gradyanın bir sonucudur. Galaktik gelgit ise Samanyolu gibi yeterince büyük gökadaların etkileşime geçtiği diğer kozmik cisimler üzerinde uyguladığı gelgit gücüdür.[http://en.wikipedia.org/wiki/Galactic_tide Galactic tide]</ref>dolayı hem birtakım eğrilip bükülme deformasyonlarına uğrar, hem de aralarında bir miktar gaz ve toz alışverişi olur. <ref name="astro4"> "[http://www.astro.umd.edu/education/astro/gal/interact.html Galaxy Interactions]". University of Maryland Department of Astronomy.Retrieved on 2006-12-19. {{dead link}}</ref> <ref name="cosmos"> "[http://cosmos.swin.edu.au/entries/interactinggalaxies/interactinggalaxies.html?e=1 Interacting Galaxies]". Swinburne University. Retrieved on 2006-12-19. </ref> İki gökada arasında çarpışma, birbirlerinin tam üzerine geldikleri ve birleşmelerine imkân tanımayacak ölçüde bir [[momentum|devim niceliğine]] sahip oldukları zaman meydana gelir. Bu denli etkileşime girmiş gökadalardaki yıldızlar, birbirleriyle çarpışmadan, birbirlerinin arasından geçerler. Bununla birlikte gaz ve tozları etkileşime geçerler. Bu da, yıldızlararası ortamın bozulup ve parçalanıp sıkışmış hale gelmesiyle "yıldız doğumları"nın patlak vermesine neden olur. Gökadaların çarpışması birinde ya da her ikisinde ciddi anlamda, çubuk, halka veya kuyruk benzeri eğilip bükülme bozulmalarına yol açar.<ref name="astro4" /><ref> "[http://cosmos.swin.edu.au/entries/interactinggalaxies/interactinggalaxies.html?e=1 Interacting Galaxies]". Swinburne University. Retrieved on 2006-12-19.</ref>
İki gökadanın [[momentum|devim nicelikleri]] yeterince düşük olduğu takdirde, yani birbirlerinin içinden geçmelerini sağlayacak derecede güçlü olmadığı takdirde, etkileşim birleşmeyle sonuçlanır. Bu durumda iki gökada daha büyük bir gökadayı yaratacak şekilde kaynaşırlar. Bu kaynaşma etkinlikleri yeni gökadada her iki gökadanın orijinal biçimlerine kıyasla farklı bir biçimsel yapıyı meydana getirici değişiklikler yaratabilir. İki gökadadan birinin daha büyük kütleye sahip olması halinde, biri diğeri tarafından, deyim yerindeyse, “yutulmuş” olur. Buna "galaktik kanibalizm" <ref group=note> Gökadamızın geçmişte bazı cüce gökadaları yutmuş olabileceğine dair kanıtlar elde edilmiştir. Ayrıca gökadamız ile yine büyük bir gökada olan Andromeda Gökadası etkileşime girmiş bulınmaktadır ve her iki gökada uzun zaman sonra çarpışmak üzere birbirlerine saniyede 130 km. hızla yaklaşmaktadırlar.[http://en.wikipedia.org/wiki/Interacting_galaxy#Galactic_cannibalism Galactic cannibalism] </ref> adı verilir. Bu tür denk olmayan kaynaşmalarda küçük gökada yırtılır veya tamamen parçalanırken büyük gökada pek fazla bozulmaya uğramaz. İşte gökadamız Samanyolu halihazırda [[Sagittarius (takımyıldız)|Sagittarius (Yay Takımyıldızı)]] cüce eliptik gökadasını ve Canis Major (Büyük Köpek Takımyıldızı) cüce gökadasını yutmak üzere "galaktik kanibalizm" sürecinde bulunmaktadır. <ref name="astro4" /><ref name="cosmos" />
 
== Dikkate değer etkileşen gökadalar ==