Tonyukuk: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kozmetik değişiklikler
Wall-e Bot (mesaj | katkılar)
Ünvan --> Unvan (Yazım düzeltmeleri), replaced: ünvan → unvan using AWB
1. satır:
[[Dosya:Tongquq.jpg|thumb|200px|[[Tonyukuk yazıtı]]]]
'''Tonyukuk'''<ref>Tonyukuk kelimesi, "giysisi yağlı" manasına gelmektedir. O dönemde, lekeli bir giysi zenginlik ve cömertlik belirtisiydi. Jean-Paul Roux, ''Histoire des Turcs''{{fact}}</ref>, ([[Çin karakteri]]: 暾欲谷; [[Pinyin]]: tūnyùgǔ, [[Wade-Giles]]:, T'un-yü-ku, tam: '''Bilge Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan''' 毗伽暾欲谷裴羅莫賀達干, [[Çince]] adı: Ashide Yuan-zhen, 阿史徳元珍; Pinyin: āshǐdé yuánzhēn, Wade-Giles: a-shih-te yüan-chen; 646 - ö. [[724]]), [[Göktürk Kağanlığı]]nın ''yabgu''<ref>halktan olup hakandan iki derece aşağıda bulunan kişiye verilen ongun (ünvanunvan).</ref>'sudur. "Aşina" ailesinin akrabalarından Göktürk "Aşide" ailesindendir. Asena Türk mitolojisinde dişi bir kurt adıdır. O "tamamen şaman simgesi" olup, bir Göktürk milli söylencesiyle birleştirilir.<ref>André Wink. Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World. Brill Academic Publishers, 2002. ISBN 0-391-04173-8. Page 65.</ref>. Göktürkler ve diğer Türk göçebe imparatorluklarını kurucusu ve yönetenleri, Aşina sülalesindendir.<ref>Findley, Carter Vaughin. The Turks in World History. Oxford University Press, 2005. ISBN 0-19-517726-6. Page 38</ref>.
 
Ayrıca Tonyukuk, Hint kaynaklı dinlerin Türk boyları arasında yayılmasına izin vermediği ve bunların Türklerin hareketli hayatına uymayan, savaşçılık yeteneklerini köreltebilecek anlayışlar içerdiğini söylemiştir.
7. satır:
{{ana|Tonyukuk Yazıtı}}
 
[[Orhun Yazıtları]]nda ismi[[Dosya:Tonyukuk-özgün_yazımözgün yazım.JPG|70px]] olarak yazılmıştır<ref>Kurallı Orhun Abecesi ile yazılmıştır</ref>. Ayrıca Bilge Tonyukuk 1. taş, 1. yüz, (Batı yüzü) 7. dizi'de şöyle yazılmıştır;
 
<blockquote>"''Bilge Tonyukuk ben özüm tabgaç iliñe kılıntım türk budun tabgaçka köörür erti.''" (Ben Bilge Tonyukuk. Kendim Tabgaç<ref>''Maçin'', yukarı (doğu) Çin. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2 Cilt I. sayfa 28, 453, 454 II. 280</ref> ilinde doğdum. Türk budunu Tabgaç'e bağlı idi.)</blockquote>
 
[[Orhun yazıtları]] [[Bilge Kağan]] ve Kül<ref>eski Türkçe: ''kül'', şu savda yazılmıştır: ''kül ürkünçe köz ürse yik''</ref> tigin<ref>eski Türkçe: ''prens'' demektir. </ref> dışında aslında genelde hakanlar için yazılması gerekenden farklı olarak bir siyasi kişi olan Tonyukuk hakkında da dikilmiştir. Tonyukuk "Gök gibi ve Gök'ten olmuş" şeflerden biri değildir.
 
Bu anıtı ihtiyarlık devrinde kendisi diktirmiştir ve yazılar da kendisine aittir. Bu anıt GÖKTÜRK YAZISI ile yazılmıştır. Göktürk yazısını ilk olarak bu anıtlar üzerinde bulabiliriz. Tonyukuk Bilge Kağan'ın ''yabgu''sudur. Tonyukuk, bilgisi ve tecrübesiyle Bilge Kağan'a yol gösteriyordu. Orhun Yazıtlarını Tonyukuk; Bilge Kağan ve Kül Tigin'in ölümü ardından diktirmiştir..
21. satır:
 
== Notlar ==
{{reflist}}
<div class="references-small">
<references/>
</div>
== Kaynakça ==
* Jean-Paul Roux, ''Türklerin Tarihi, Pasifik'ten Akdeniz'e 2000 yıl'', Kabalcı Yayınevi, I. Basım.
Satır 32 ⟶ 30:
* http://www.hunturk.net/kat-4-bengu-taslar.html Erk Yurtsever tarafından çevirilen Göktürk yazıtları(orkun abaçası ile birlikte)
* http://www.bilgitay.net/orhun/index.php Bilgitay Orhun Yazıcısı
 
 
{{Türk tarihi-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tonyukuk" sayfasından alınmıştır