Yıldız oluşumu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sabri76 (mesaj | katkılar)
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kozmetik değişiklikler
1. satır:
{{Yıldız oluşumu}}
 
Yıldızlar, uzayda bulunan yüksek yoğunlukta (yine de dünya üzerindeki bir vakum odasından daha az yoğun olan) geniş bölgelerden oluşan özdeciksel (moleküler) bulutların içinde oluşur. Bu bulutlar çoğunlukla hidrojenden ve % 23–28 helyum ile az miktarda daha ağır öğelerden ibarettir. İçinde yıldız oluşan bu tür bir [[Nebula (astronomi)|bulutsuya]] örnek [[Orion Bulutsusu|Orion bulutsusubulutsusudur]]dur. <ref>{{dergi belirt | yazar=P. R. Woodward | başlık=Theoretical models of star formation | dergi=Annual review of astronomy and astrophysics | yıl=1978 | cilt=16 | sayfalar=555-584 | http://adsabs.harvard.edu/abs/1978ARA&A..16..555W }}</ref> Bu bulutlardan büyük yıldızlar oluştukça, içinde bulundukları bulutları güçlü bir şekilde ışıklandırıp [[iyon|yükünyükünle]]leştirirlerştirirler (iyonlaştırırlar) ve bir [[H II bölgesi]] yaratırlar.
 
== Moleküler bulutların çökmesi ==
[[Dosya:Eagle nebula pillars.jpg|thumb|left|[[Hubble Uzay Teleskobu]] fotoğrafı, [[Kartal Bulutsusu]]'nda yıldız oluşum bölgesi.]]
Bir yıldızın oluşumu, bir özdeciksel bulutun içinde oluşan ve sıklıkla bir [[Süpernova|üstnovaüstnovan]]nının (büyük yıldız patlamaları) ya da iki [[gökada]]nın çarpışmasından oluşan şok dalgalarının tetiklediği kütleçekimsel bir kararsızlık ile başlar. [[Jeans Kararsızlığı]] kriterlerini sağlayacak kadar bir madde yoğunluğuna erişen bölge kendi kütleçekimsel kuvveti altında çökmeye başlar.
[[Dosya:123107main image feature 371 ys 4.jpg|thumb|right|320px|Yoğun bir özdeciksel bulut içerisinde bir yıldızın doğuşunun bir ressam tarafından tasviri. ''NASA resmi'']]
 
13. satır:
Science with the Hubble Space Telescope - II. Proceedings of a workshop held in Paris, France, December 4-8, 1995 | editor = Piero Benvenuti, F.D. Macchetto, and Ethan J. Schreier | yayımcı = Space Telescope Science Institute | sayfalar = 491 | url =http://adsabs.harvard.edu/abs/1996swhs.conf..491B | erişimtarihi =14 Temmuz 2006 }}</ref>
 
== Düşük kütleli ve yüksek kütleli yıldız oluşumu ==
Her yıldız sürekli olarak gazın uzaya akmasına neden olan bir [[yıldız rüzgârı]] üretir. Yıldızların çoğu için kaybedilen kütle miktarı kayda değer değildir. Güneş her yıl 10<sup>-14</sup> güneş kütlesi kadar <ref>{{dergi belirt | yazar=B. E. Wood, H.-R. Müller, G. P. Zank, J. L. Linsky | başlık=Measured Mass-Loss Rates of Solar-like Stars as a Function of Age and Activity | dergi=The Astrophysical Journal | yıl=2002 | cilt=574 | sayfalar=412-425 | url=http://www.journals.uchicago.edu/ApJ/dergi/issues/ApJ/v574n1/55336/55336.text.html }}</ref> ya da tüm hayatı boyunca kütlesinin %0,01’i kadar bir kütle kaybeder. Ancak çok büyük yıldızlar gelişimlerini önemli derecede etkileyecek olan 10<sup>-7</sup> ile 10<sup>-5</sup> güneş kütlesi arasında madde kaybeder. <ref>{{dergi belirt | yazar=C. de Loore, J. P. de Greve, H. J. G. L. M. Lamers | başlık=Evolution of massive stars with mass loss by stellar wind | dergi=Astronomy and Astrophysics | yıl=1977 | cilt=61 | basım=2 | sayfalar=251-259 | url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1977A&A....61..251D }}</ref> 50 güneş kütlesinden daha büyük bir kütle ile başlayan yıldızlar ana dizide kaldıkları sürece toplam kütlelerinin yarısını kaybedebilir. <ref>{{cite web | url = http://www.nmm.ac.uk/server/show/conWebDoc.727 | başlık = The evolution of stars between 50 and 100 times the mass of the Sun | yayımcı = Royal Greenwich Observatory | erişimtarihi = 2006-09-07 }}</ref>
 
== Kaynaklar ==
{{kaynakça|2}}