Tapınak: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Bot değişikliği Ekleniyor: ne:मन्दिर |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
9. satır:
== Dini açıdan ==
[[
Dini terminolojide ''tapınak'' herhangi bir dini inanç, gelenek veya akımın dini uygulamalar, adetler, ibadetler ve ritüeller için yapılan, çoğunlukla ''[[kutsal]]'' kabul edilen yapıdır. Tapınaklar çok çeşitli olabildiği gibi dinden dine büyük farklılıklar gösterir. Bağlı olduğu din ve ibadetlere göre tapınaklar hem yapısal hem de anlamsal açıdan farklı olabilirler. Bir dinde birden çok tapınak türü bulunabilir.
15. satır:
[[Dosya:Petersdom von Engelsburg gesehen.jpg|[[Aziz Peter Bazilikası]], [[Roma Katolik Kilisesi]] [[Hristiyan]] tapınağı, [[Roma]], [[Vatikan]], 1506-1626|thumb|230px]]
[[Dosya:Jerusalem Dome of the rock BW 1.JPG|[[Kubbet-üs-Sahra]], [[İslam]] dini tapınaklarından, [[Kudüs]], 687-691|thumb|230px]]
* [[Antik Roma]]'da yerli tanrılara adanan '''[[templum]]''' isimli tapınaklar bulunurdu. Çoğu Batı dilinde ''tapınak'' anlamına gelen sözcükler bu ''templum'' sözcüğü kökenlidir (örneğin [[İngilizce]] ''temple''). Yabancı tanrılara adanan denk yapılara ise '''[[fanum]]''' denmekteydi.
* [[Hristiyanlık]]'ta tapınaklara sıklıkla '''[[kilise]]''' dense de zaman zaman sadece ''tapınak'' olarak da anılırlar. Ayrıca Hristiyan inancına göre Tanrı kilisede (yani tapınakta) değil, her yerde mevcuttur. Zaten [[1 Korintliler]] Bölüm 6, 19. ayette Hristiyanların bedenlerinin (kendilerinin) Tanrı'nın tapınağı olduğu belirtilmiştir.
** Batı Hristiyanlığında bazı "özel" tapınaklar '''[[şapel]]''' olarak anılırken, çoğu kamuya açık büyük tapınaklara Hristiyanlıktaki durumlarına (statülerine) ilişkin isimler verilmiştir: '''[[katedral]]''' veya '''[[bazilika]]''' gibi.
** Ortodoks Hristiyanlığında tapınaklar [[Yunan haçı]]na benzer bir temele sahip [[kilise]]lerdir. Daha fazla bilgi için: '''[[Ortodoks tapınağı]]'''.
** [[Fransa]]'da erken modern dönemde ortaya çıkan [[Protestan]] mezhepler "kilise" yerine "tapınak" sözcüğünü kullanır; daha yakın zamanlarda ortaya çıkmış bazı Hristiyan mezhepleri ise "kilise" sözcüğünü kullanır.
** [[Mormon Kilisesi]] (resmi adıyla: ''Church of Jesus Christ of Latter-day Saints'') hem "kilise" hem de "tapınak" sözcüklerini, farklı tipteki tapınakları tanımlamakta kullanırlar. Normal ibadet hizmetleri ve benzeri adet ve uygulamalar kiliseler de yapılırken [[Mormon tapınağı|Mormon tapınakları]] daha özel düzenlemeler için ayrılmışlardır.
* Bir [[Jainizm|Jain]] tapınağı '''[[derasar]]''' olarak anılır.
* Bir [[Hinduizm|Hindu]] tapınağı çeşitli şekillerde anılır; '''[[mandir]]''' ([[Hindi]]-Hintçe-), '''[[Kovil]]''' ([[Tamil]]) ve ''gudi/devalayam/kovela'' ([[Telugu]]).
* [[İslam]] dininde tapınağın ismi '''[[cami]]'''dir.
* Antik [[Yahudi|Musevi]] dinin merkezi ve en kutsal mekânı [[Kudüs]]'te bulunan '''[[Kudüs Tapınağı]]''' idi. [[Süleyman Tapınağı|İlk Tapınak]] M.Ö. 10. yüzyıl dolaylarında [[Süleyman|Kral Süleyman]] tarafından yaptırılmış, daha sonra M.Ö. 586'da [[Nebukadnezzar]] yönetimindeki [[Babil]]liler tarafından yıkılmıştır. [[İkinci Tapınak]] ise [[Babil sürgünü]] sonrasında, M.Ö. [[536]]-[[515]] yılları arasında yapılmıştır. [[Herod Tapınağı]] İkinci Tapınak'ın M.Ö. 19'da başlayan yoğun geliştirilme ve genişletilmesinden sonra ortaya çıkan yapıdır. Bu tapınak da [[Titus]] kumandasındaki Romalı birlikler tarafından M.S. [[70]]'te, [[İlk Yahudi-Roma Savaşı]]'nda Kudüs'ün kuşatılması sırasında yıkılmış, sadece [[Batı Duvarı]] kurtulabilmiştir. Bazı '''[[sinagog]]'''lar, özellikle de Reform sinagogları, ''tapınak'' olarak anılır (örneğin [[Emanu-El Tapınağı]], [[Beth-El Tapınağı]] gibi); fakat Ortodoks Musevilik bu kullanımı yersiz bulur zira onlar sinagogları [[Kudüs Tapınağı]]'nın yerine getirilmiş bir yapı (tapınak) olarak ele almazlar.
[[Dosya:Angkor wat.jpg|[[Kamboçya]]'daki [[Hindu]] tapınağı [[Angkor Wat]] yeryüzündeki en büyük tapınaktır.|thumb|230px]]
* Bir [[Sih]] tapınağına '''[[gurdwara]]''' denir.
* [[Zerdüştlük]] dininin tapınağına '''[[ateşgede]]''' denir.
* [[Kamboçya]] ve [[Tayland]]'da hem Hindu hem de Budist tapınaklarına '''[[wat]]''' denir.
* [[Bahailik|Bahá'í]] tapınaklarının ismi '''[[Meşrükul Azkar]]'''dır.
* [[Şintoizm|Şintoist]] tapınaklara '''[[jinja]]''' denir.
* [[mandean]] ya da [[sabii]] tapınaklarına [[menda]] denir
* Çeşitli Uzak Doğu tapınaklarına Batı dillerinde [[pagoda]] denir.
Dinlerin verdikleri özel isimlerin yanı sıra, belirli bir dinin belirli bir tapınak tipinin dahi ismi farklı kültür ve bölgelerde farklı olabilir.
47. satır:
== Notlar ==
# {{not|1}} [http://tdk.org.tr/tdksozluk/sozbul.asp?kelime=tap%FDnak Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, ''tapınak'' maddesi]
# {{not|2}} [http://tdk.org.tr/tdksozluk/sozbul.asp?KELIME=mabet Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, ''mabet'' maddesi]
# {{not|3}} [http://tdk.org.tr/tdksozluk/sozbul.asp?KELIME=ibadethane Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, ''ibadethane'' maddesi]
== Kaynakça ==
* {{kaynak wiki | url=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Temple&oldid=63383108 | tarih=12 Temmuz 2006 | dil=İngilizce | madde=Temple}}
<!-- interwiki -->▼
[[Kategori:Tapınaklar|*]]
▲<!-- interwiki -->
[[ar:معبد]]
| |||