Nikolay Buharin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kozmetik değişiklikler
4. satır:
'''Nikolay İvanoviç Buharin''' ([[Rusça]]: Николай Иванович Бухарин), ([[9 Ekim]] [[1888]] – [[13 Mart]] [[1938]]), [[Bolşevik]] [[devrimci]] ve [[entelektüel]], [[Sovyet]] siyasetçi.
 
== Gençlik yılları ==
Buharin [[Moskova]]'da ilkokul öğretmeni olan anne-babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Politika hayatı, on altı yaşındayken yakın dostu [[İlya Ehrenburg]] ile birlikte, [[1905]] yılının [[Rus Devrimi]]'ne bağlı [[Moskova Üniversitesi]] öğrenci hareketlerine katılarak başladı.
 
11. satır:
Yirmi yaşına gelene kadar, partinin Moskova komitesinin üyesi oldu. Komite, Çar yanlısı gizli polis teşkilatı ''Okhranka'' tarafından ağırlıklı olarak izleniyordu. Komite liderleri arasında yer aldığı için Buharin kısa zamanda gizli polisin ilgisini çekmeye başladı. Bu arada [[N. Osinskii]] ve [[Vladimir Mikhailovich Smirnov]] ile yakın arkadaşlık kurdu ve [[Nikolai Lukin]]'in kız kardeşi olan gelecekteki eşi [[Nadezhda Mikhailovna Lukina]] ile tanıştı. Sürgünden hemen sonra evlendiler.
 
== Sürgün dönemi ==
 
Buharin, [[1911]] yılında kısa bir hapis döneminden sonra, [[Arkhangelsk]]'in [[Onega]] kasabasına sürüldü ama daha sonra [[Hanover]]'de ortaya çıktı. Sürgünde eğitimine devam etti ve önemli [[Bolşevik]] kuramcılarından biri olmayı başardı. [[Leninizm|Leninist]] fikirlerden sapan [[Aleksandr Bogdanov]] gibi [[Marksist]] olmayan ekonomik kuramcıların eserlerine yönelik ilgisi çoğaldı.
17. satır:
Buharin sürgündeyken çeşitli kitaplar yazdı, [[Lev Troçki]] ve [[Alexandra Kollontai]] ile beraber ''[[Novy Mir]]'' (''Yeni Dünya'') gazetesinin editörlüğünü üstlendi. [[I. Dünya Savaşı]]'nda [[emperyalizm]] üzerine kısa bir kitap yazdı. [[Lenin]], sonraki yıllarda fikirlerinin yer aldığı ''Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması'' adlı daha kapsamlı ve popüler eserinin bazı bölümlerini buradan esinledi.
 
== Parti içinde yükselişi ==
 
Buharin Rusya'ya geri döndüğünde, Moskova'da bulunan en önemli [[Bolşevik]]lerden biri oldu ve [[Merkez Komite]]'ye seçildi. Devrimden sonra ''[[Pravda]]'''nın editörü oldu. [[Sol Komünistler]]'in [[Brest-Litovsk Antlaşması]]'na karşı hareketinin öncülüğünü üstlendi, Bolşeviklerin savaş çabalarına devam etmesini ve bunu dünya çapında proleter devrime taşımayı savundu. [[1921]] yılında pozisyonunu değiştirdi, Lenin'in poliçelerini kabul etti ve [[Yeni Ekonomi Politikası]] (YEP)'in geliştirilmesini destekledi. Bazı kişiler, Buharin'in pozisyon değiştirmesinin, Lenin'in vasiyetinde Buharin'in [[Marksizm]] ve [[diyalektik|diyalektiği]] tamamen kavrayamadığını belirtmesinde haklı olduğunun bir göstergesi olarak algılıyor. Lenin'in ölümünden sonra, Buharin [[1924]] yılında [[Politbüro]]'nun tam üyesi ve [[1926]] yılında [[Komünist Enternasyonal]] (Komintern)'in başkanı oldu.
 
== Stalinizme katkıları ==
 
[[1926]] yılından sonra Buharin, Komünist Parti'nin sağ kanadının lideri sayıldığı dönemde, partinin [[Josef Stalin|Stalin]] tarafından idare edilen ve yönetiminde olan merkezi kanadının müttefiği oldu. [[1924]] yılında [[Josef Stalin|Stalin]] tarafından öne sürülen ve [[sosyalizm]]in az gelişmiş olmasına rağmen [[Rusya]] gibi tek bir ülkede geliştirilebileceğini savunan ''Tek Ülkede Sosyalizm'' tezinin detaylarını Buharin hazırlamıştır. Bu teoriye göre devrimi [[kapitalizm|kapitalist]] ülkelerde teşvik etmenin bir önemi kalmamıştır çünkü Rusya tek başına sosyalizmi elde edebilir ve etmelidir. Bu tez [[Stalinizm]]e damgasını vuracaktır.
 
== Uluslararası Komünist Muhalefeti'nin kuruluşu ==
 
Buharin [[1928]] yılında Stalin'in tarımı kamulaştırma önerisine karşı çıktı ama baskılar nedeniyle fikrinden vazgeçti. Bu sebeple, Nisan [[1929]]'da [[Komintern]]'den, aynı yılın Kasım ayında [[Politbüro]]'dan atıldı. Buharin'in [[ABD Komünist Partisi]]'nden [[Jay Lovestone]] gibi uluslararası destekçileri de Komintern'den atıldı. Görüşlerini savunmak için [[Uluslararası Komünist Muhalefeti]]'ni kurdular. Sovyetler Birliği'nde bulunan [[Troçkici Sol Muhalefet]], Buharin ve onu destekleyenlere [[Sağ Muhalefet]] adını verdi.
 
== Yargılanması ve idamı ==
 
Buharin, Stalin tarafından temize çıkarıldı ve [[1934]] yılında ''[[Izvestia]]'''nın editörlüğüne atandı ama [[1937]] yılında Sovyet devletini devirmeye çalışmak suçuyla tekrar tutuklandı. Mart [[1938]]'de yargılandı ve [[NKVD]] tarafından Moskovada kurşuna dizilerek idam edildi.
35. satır:
Buharin, [[1988]] yılında Sovyet devletinin [[Mihail Gorbaçov]] yönetiminde temize çıkarıldı.
 
== Eserleri ==
{{Marksist teori}}
* ''Emperyalizm ve Dünya Ekonomisi'' ([[1917]])
* ''Rus Devrimi ve Önemi'' ([[1917]])
* ''Anarşi ve Bilimsel Komünizm'' ([[1918]])
* ''Sovyet Cumhuriyeti'nde Kilise ve Okul'' ([[1919]])
* ''Kızıl Ordu ve Kontra Devrim'' ([[1919]])
* ''Komünizmin ABC'si'' ([[Evgeni Preobrazenski]] ile birlikte [[1920]])
* ''Parlementerizm Üzerine'' ([[1920]])
* ''Tarihsel Materyalizm: Bir Sosyoloji Sistemi'' ([[1921]])
* ''Sovyet Rusya'da Ekonomik Örgütlenme'' ([[1922]])
* ''Serbest Sınıfın Ekonomi Teorisi'' ([[1927]])
* ''Diyalektik Materyalizm Bakımından Teori ve Uygulama'' ([[1931]])
* ''Marks'ın Öğretisi ve Tarihsel Önemi'' ([[1933]])
* ''SSCB'de Şiir, Vezin Tekniği ve Şiir Sorunları'' ([[1934]])
* ''Her Şey Nasıl Başladı: Hapishane Yazıları'' ([[2003]])
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.marxists.org/archive/bukharin/index.htm Marxists.org Nikolay Buharin arşivi]
* [http://www.yale.edu/annals/Reviews/review_texts/Walden_on_Getty_Ass._Newspapers_10.22.99.html Buharin'in ölmeden önce Stalin'e yazdığı mektubu içeren makale] (ing)
 
{{DEFAULTSORT:Buharin, Nikolay}}
 
[[Kategori:1888 doğumlular]]
[[Kategori:1938 yılında ölenler]]
Satır 63 ⟶ 64:
[[Kategori:Rus siyasetçiler]]
[[Kategori:Eski Bolşevikler]]
 
[[Kategori:Kurşuna dizilerek idam edilmiş kişiler]]
[[Kategori:Rus ateistler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nikolay_Buharin" sayfasından alınmıştır