Vikipedi

Mühürlü Tren: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ertly (mesaj | katkılar)
Devriyeler
34.933 değişiklik
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.678 değişiklik
k Bot: Kozmetik değişiklikler
4. satır:
[[Dosya:Zürich - Spiegelgasse 14 - Lenin IMG 1325.jpg|right|thumb|200px|Lenin'in Zürih'de kaldığı evdeki plaket]]
 
'''Mühürlü Tren''', [[I. Dünya Savaşı]] sırasında [[İsviçre]]’de sürgünde bulunan Rus [[Bolşevik]] lider [[Lenin]] ve beraberindekilerin 1917 yılı [[Şubat Devrimi]] ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya’ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya’da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden [[Petrograd]]’a ulaşmışlardır. Lenin’in Rusya’ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı [[Nisan Tezleri]] ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir.Süreç sonunda Bolşevikler [[Ekim Devrimi]] ile iktidarı alacaklardır.
 
== Arkaplanı ==
 
Çarlık rejiminin baskısı altında ülke dışına çıkmak durumunda kalan Bolşevik önderler siyasi sığınmacılar için uygun koşulların bulunduğu ve Rusya İmparatorluğu ile sınır komşusu olmayan İsviçre’de kalmayı tercih ederler. Burada yerel komünistler tarafından da desteklenirler. [[I. Dünya Savaşı]]nın patlak vermesiyle Avrupa savaş halinde bulunan iki kampa ayrılır ve Bolşevikler tarafsız İsviçre’de sıkışırlar. 1917 yılı başında yaşanan [[Şubat Devrimi]] ile birlikte Çarlık rejimi devrilir. [[I. Dünya Savaşı]] Doğu Cephesinde Rusya ile savaşan [[Almanya İmparatorluğu]] çöken Çarlık rejimiyle savaşı sona erdirerek burada bulunan kuvvetlerini Batı Cephesine kaydırmak ister. Bunun için de iç siyasi ortamı karışık olan Rusya’ya radikal fikirleriyle tanınan Lenin’in Alman topraklarından geçerek gitmesine izin verilmesi gündeme gelir. Ülkesine yaşanmakta olan devrimci sürece ne pahasına olursa olsun dahil olmak isteyen Lenin ve beraberindeki Bolşevikler aracılar vasıtasıyla Almanya ile temasa geçerler.
 
== Almanya ile uzlaşma ==
 
İsviçreli komünist [[Fritz Platten]]<ref>Platten [[Komintern]] üyesi olacak ve [[İsviçre Komünist Partisi]]ni kuracaktır.</ref> ile birlikte İsveçli komünistler [[Otto Grimlund]]<ref>[[Komintern]] üyesi ve 1918 – 1925 yılları arasında [[İsveç Komünist Partisi]] yöneticisi.</ref>, [[Ture Nerman]]<ref>Yolculuk sırasında [[Stockholm]]’de Lenin ile bizzat ilgilenen İsveçli komünist.</ref>, [[Carl Lindhagen]] ve [[Fredrik Ström]] yolculuk için çok çaba sarfetmişlerdir. Fritz Platten [[I. Dünya Savaşı]]nın çıkmasıyla etkisiz kalan ve savaş yanlısı hale gelen [[II. Enternasyonal]]’dan ayrılmış ve 1915’de Lenin önderliğinde düzenlenen savaş karşıtı [[Zimmerwald Konferansı|Zimmerwald]] ve [[Kienthal Konferansı|Kienthal]] Konferanslarına katılmıştır. Bu konferanslarda Lenin’in savunduğu hattı benimsemiştir. Lenin savaşın emperyalist bir paylaşım savaşı olduğunu belirterek her ülke ordusunu oluşturan silah altındaki işçi ve köylülerin kendi savaş yanlısı hükümetlerini devirmelerini öneriyor ve bozgunculuğu savunuyordu.
 
Almanya İmparatorluğu ile ilk temas Fritz Platten aracılığıyla yapılır. Alman İmparatoru [[II. Wilhelm]] Çarlık rejimini çökmesinden sonra özellikle Doğu cephesindeki düşmanı Rusya’nın içinde bulunduğu durumun daha da içinden çıkılmaz hale gelmesi ve Rus Ordusunun savaşamaz hale gelmesi fırsatını değerlendirmek istiyordu. Bu cepheden çekeceği birliklerle Batı Cephesinde üstünlüğü ele geçirebilecek ve belki de savaşın çehresi değişecekti<ref>[[II. Wilhelm]]’in planı gerçekleşecek ve Bolşevikler iktidarı alınca Almanya İmparatorluğu ile oldukça ağır şartlarda [[Brest Litovsk Antlaşması]] 3 Mart 1918 günü imzalanacaktır. Alman Orduları bölgedeki askerlerini azaltsa da Batı Cephesine etkisi General [[John Pershing]] komutasındaki [[ABD]]’nin de savaşa dahil olmasıyla çok etkili olmayacaktır. Ayrıca Doğu Cephesinde kalan Alman Orduları, Bolşevik karşıtı Ukrayna ve Estonya ulusal hareketlerini destekleyecek ve [[Rus İç Savaşı]]nda [[Beyaz Ordu]]ya örtülü destek verecektir. Ayrıca [[II. Wilhelm]]’in kuzeni olan devrik Rus Çarı [[II. Nikolay]]’ın 17 Temmuz 1918 günü Bolşevikler tarafından öldürülmesi de Wilhelm için kaderin garip bir cilvesidir.</ref>. Almanya ile temas özellikle [[Aleksandr Parvus]], [[Karl Radek]] ve [[Yakov Ganetski]]<ref>1903 yılından beri Lenin’in en yakın yoldaşlarından olan ve eski Bolşeviklerden olan Ganetski, zengin bir aileye mensup olduğundan dolayı uzun bir dönem boyunca Bolşeviklere önemli mali kaynak sağlamıştır. [[Ekim Devrimi]]nden sonra bir süre Sovyet Merkez Bankası Müdürlüğü görevinde bulunmuştur.</ref> tarafından sağlanır.
20. satır:
Yolculuğun ayarlanmasındaki önemli bir isim ise Aleksandr Parvus’dur. Lenin ile yüzyüze görüştüklerine dair bir kaynak olmamasına rağmen Bolşeviklere mali yardım yapan Parvus’un Alman İmparatorluğu için ajanlık yaptığı düşünülmektedir.
 
== Teminat ==
 
Fritz Patten Rus sürgünlerinin yolculuğuna Alman yetkilileri nezdinde kefil olacak ve aşağıdaki metni imzalayacaktır. <br /><br />
 
{{Alıntı|'''Almanya Sınırları İçerisinde Yolculuk Eden Rus Sürgünlerinin Seyahat Koşulları:'''<br /><br />1.Ben, Fritz Platten Almanya’dan Rusya’ya dönmekte olan siyasi sürgün ve sığınmacılar benim sorumluluğumdadır, yolculuk boyunca gelişebilecek tüm olayları önceden kabul ederim.<br />2.Alman yetkilileriyle yapılacak her türlü resmî işlem sadece Platten aracılığıyla yapılacaktır. Kendisinin onayı olmadan tren vagonuna kimse binemez.<br />3.Tren diplomatik olarak ülke dışı olarak değerlendirilmektedir. Almanya sınırlarına girişte ve çıkışta hiçbir yolcu için pasaport kontrolü yapılmayacaktır.<br />4.Yolcular trene savaş ve barış konularındaki görüşlerine bakılmaksızın kabul edileceklerdir.<br />5.Yolcuların bilet mastrafları normal tarife üzerinden Platten tarafından karşılanmıştır.<br />6.Mümkün olduğu ölçüde tren hiçbir istasyonda durmadan ilerleyecektir. Hiçbir yolcu gönüllü olarak veya olmayarak trenden ayrılmayacaktır. Teknik olarak durulması gereken durumlar hariç trenin durmaması sağlanacaktır.<br />7.Seyahat izni Rusya’da esir edilmiş Alman veya Avusturyalı savaş esirlerinin iadesi koşuluyla verilmiştir.<br />8.Bir önceki maddenin işçi sınıfı nezdinde uygulanması için yolcular ve arabulucular kişisel olarak sorumludurlar.<br />9.İsviçre sınırından İsveç sınırına kadar olacak yolculuk teknik olarak olabilecek en hızlı şekilde gerçekleştirilecektir.<br /><br />Berne – Zürih 4 Nisan (22 Mart) 1917|Fritz Patten,İsviçre Sosyalist Partisi Genel Sekreteri}}
 
== Yolcular ve yolculuk ==
 
[[Dosya:Finland Station, St. Petersburg, Russia.jpg|right|thumb|200px|Günümüzde Sankt Petersburg Finlandiya İstasyonu önündeki Lenin heykeli]]
33. satır:
 
Yolculuğu tamamlayan ekipte aşağıdaki isimler yer almıştır:
# Vladimir İlyiç Ulyanov, (Lenin).
# David Sokratovich Suliashvili.
# Nadezhda Ulyanov.
# Inessa Armand.
# Georgi Safarov.
# Valentina Mortochkina (Safarov’ın karısı).
# Kharitonov Moses Motkovich.
# Anna Yevgenivna (Inessa Armand’ın akrabası).
# Grigory Usievich.
# Helen Feliksovna Cohn (Usieviç’in karısı).
# Sarah Naumovna Ravitch.
# Michael G. Tskhakaya.
# Abram Anchilovich Skovno.
# Ovsej Gersh Aaronovitch Radomyslsky, ( Grigori Zinoviev).
# Zlata Ionovna Radomyslsky.
# Stephen Ovseevich Radomyslsky (Zinoviev’in oğlu).
# Zalman Burke Oserovich Rivkin.
# Nadezhda Slyusareva.
# Michael Vulfovich Goberman.
# Maya Zelikovna Abramovich, ( Shai Zelikovich Abramovich).
# Johann Arnold Ioganovich Linde.
# Gregory Sokolnikov.
# Ilya Davidovich Miringof.
# Maria Efimovna Miringof.
# David Morduhovich Rozneblyum.
# Semyon Gershovich Peyneson.
# Fan Grebelskaya.
# Bunya Hemovna Pogovskaya (ve yanında Reuben’in oğlu)
# Meyer Kivov Ayzenbund
Listede İsveç’de kalan [[Fritz Patten]] yer almamıştır.
 
== Etkisi ==
{{Ana madde|Nisan Tezleri}}
Yaklaşık 8 gün süren uzun yolculuktan sonra 16 Nisan 1917 günü Lenin Rusya’nın başkenti [[Petrograd]]’daki Finlandiya İstasyonuna ulaşır. Burada büyük ve coşkulu bir kalabalık tarafından karşılanır<ref>Lenin’in kendisini karşılamaya gelen Menşevik liderlerle görüşmeyip doğrudan orada bulunan [[Pravda]] yayın kurulu sorumlusu [[Lev Kamenev]]’i eleştiri yağmuruna tuttuğu anlatılır.</ref>. Bolşevik Partinin yönetimini hemen eline alan Lenin, parti konferansında açıklayacağı [[Nisan Tezleri]] ile o zamana kadar karşıya alınmayan [[Geçici Hükümet (Rusya)|Geçici HükümetHükümete]]e cephe alınmasını savunacaktır. Partiyi bu yeni hatta ikna eden Lenin sonunda haklı çıkacak ve Geçici Hükümetin savaş yanlısı tutumu ortaya çıkınca Bolşevikler giderek güçlenecek ve [[Ekim Devrimi]] süreciyle iktidarı alacaklardır.
 
== İlgili suçlamalar ==
 
Bolşevik karşıtları, başta Başbakan [[Aleksandr Kerenski]] olmak üzere Almanya ile anlaşarak ülkeye dönen Lenin ve Bolşevikleri Alman ajanı olmakla suçlayacaktır. 17 Temmuz günü artık iftiralardan bıkan [[Leon Troçki]] aşağıdaki açıklamayı yapacaktır:
76. satır:
Bu ithamların yanı sıra 1918 yılında Rusya’daki ABD temsilcisi Edgar Sisson, Troçki ve Lenin’in Almanya İmparatorluğunun maaşlı ajanları olduğunu ispatladığını iddia ettiği belgeleri kamuoyuna açıklar. İlk olarak 16 Eylül 1918 günü New York Evening Post gazetesinde yayınlanan belgelerin sahte olduğu ve Polonyalı yazar ve gazeteci Ferdinand Ossendovskim tarafından üretildiği ortaya çıkacaktır.
 
== Kaynakça ==
 
{{kaynakça}}
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Aleksandr Parvus]]
 
== Konuyla ilgili yazılan eserler ==
 
* Michael Pearson, The sealed Train, New York, G. P. Putnam's & sons, 1975
* Edmund Wilson, To the Finland Station: A Study in the Writing and Acting of History, 1940
 
{{Rus Devrimi ve İç Savaş Süreci (1917-1922)}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mühürlü_Tren" sayfasından alınmıştır