Muhtâr Veled Dâde: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k MoktarOuldDaddah.jpeg adlı resim Kameraad Pjotr tarafından Commons'ta silindiği için kaldırıldı. Sebep:commons:Commons:Deletion requests/File:MoktarOuldDaddah.jpeg: taken from LOC country study. though the t |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
1. satır:
'''Moktar Ould Daddah''' ([[Arapça]]: مختار ولد داده; [[25 Aralık]], [[1924]] - [[14 Ekim]], [[2003]]), ülkesinin Fransa'dan bağımsızlık kazandığı 1960'dan , bir askeri darbeyle devrildiği 1978'e kadar [[Moritanya]] [[Moritanya cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]] olarak görev yapmış olan [[siyasetçi]].
== Önceki hayatı ==
Daddah [[Moritanya]]'da, [[Boutilimit]]'te [[Ouled Birri]] kabilesinin önemli bir [[Marabout]] ailesinde doğmuştu. [[Paris]]'te hukuk eğitimi gördü. Üniversite diploması almış ilk Moritanyalı oldu. 1950'lerin sonlarında Moritanya'ya dönüşünde merkez-sol [[İlerici Moritanya Birliği]]'ne katıldı ve Yürütme Konseyi Başkanı seçildi. [[1959]]'da, yeni bir siyasi parti kurdu: [[Moritanya Toplanma Partisi]]. Bu yıl yapılan, bağımsızlık öncesi son yasama seçimlerinde onun partisi [[Millet Meclisi]]ndeki tüm sandalyeleri kazandı ve o başbakan seçildi.
Satır 9 ⟶ 7:
Moritanya'nın üç ana etnik grubu [[Beyaz]] [[Mağrib]]iler, [[Siyah]] [[Mağrib]]iler ve [[Siyah]] [[Afrika]]lılara ek olarak farklı siyasi partiler arasında da bir konsensus sağladı.<ref>See [http://www.worldstatesmen.org/Mauritania.htm World Statesmen]</ref> Hükümetinde farklı etnik ve siyasal gruplar dengeli bir biçimde temsil edildi. 1960'ta onun liderliği altında Moritanya'ya bağımsızlık veren [[Fransız]] otoritelerinin güvenini kazandı. Daddah, yeni cumhuriyetin geçici başkanı olmakla görevlendirildi ve [[1961]] [[Ağustos]]'unda ilk bağımsızlık sonrası seçimde devlet başkanı seçildi.
== Moritanya Başkanı ==
Başkan olarak, Daddah, belirgin şekilde bağımsızlıktan önce açıklamış olduğu politikalardan ayrıldı. [[Eylül]] [[1961]]'de ana muhalefet partileriyle bir "Ulusal Birlik Hükümeti" oluşturdu ve [[Aralık]]'ta dört en büyük partiyi birleştirerek [[Moritanya Halk Partisi]]'ni kurdu (MHP). Yegane yasal parti olan MHP, otoriter bir başkanlık rejimi kuran [[1964]] [[anayasa]]sıyla ülkede bir [[tek parti yönetimi]] kurdu. Daddah, bu kararı Moritanyanın batı tarzı bir [[çok partili demokrasi]]ye hazır olmadığı için aldığını açıkladı. Daddah bu tek-parti anayasasının altında [[1966]], [[1971]] ve [[1976]]'da tek aday olarak katıldığı seçimlerde tekrar devlet başkanı seçildi.
Satır 15 ⟶ 13:
[[1971]]'de [[Afrika Birliği Organizasyonu]]na başkan olarak hizmet etti. Ülkesindeyse politikaları başarısız oluyordu. [[Ekonomi]] durgunlaştı ve kuvvetle Fransız yardımına muhtaç kaldı. [[1969]] ve [[1974]] arasındaki dönemde [[Sahel]]'deki [[kuraklık]] ve [[demir]]in uluslararası bedellerinde düşüş yüzünden [[ihracat]] gelirlerinde bir gerileme ülkedeki yaşam standartlarını düşürmüştü. [[1975]]'te Moritanya'nın "[[İslam]]i, [[milliyetçi]], [[merkez]]ci ve [[sosyalist]] bir [[demokrasi]]" olmasını isteyen bir [[kararname]] sundu. Bu kararname halk tarafından beğenildi ve genel olarak muhalefet tarafından da destek gördü.
== Batı Sahra'da savaş ==
[[İspanya]]'nın [[Batı Sahra]]'ya bağımsızlık vermesi yeni bir siyasi kriz başlattı. Hem [[Fas]], hem de Moritanya bu bölgenin kendilerine ait olduğunu ileri sürüyor ve bu yüzden bölgeyi topraklarına katmak istiyorlardı. Öte yandan, [[ispanyol]]lara karşı mücadele veren [[Polisario]] bölgenin bağımsız bir devlet olmasında ısrar ediyordu. Ould Daddah bağımsızlıktan önce bile bölgeyi talep etmişti. Ama Moritanyalılar kendisiyle aynı fikirde değillerdi. Moritanyalı Mağripler'in Sahralılarla yakın ilişkileri vardı ve neredeyse bütün kuzey kabilelerinin sınırın her iki tarafında da üyeleri vardı. Birçok Moritanyalı bölgenin bağımsızlığı için Polisario'ya kendi istekleriyle katılmışlardı. Kuzey Moritanya'da gerillalar için destek sağlamanın yanı sıra birkaç bin Moritanyalı Polisario'nun Tindouf'daki kamplarına katılmak için ülkeyi terketti. Güneyde daha fazla memnunniyetsizlik ortaya çıktı. Siyahi askerler kuzeyli mağriplerle ilgili gördükleri bu savaşa katılmak istemiyorlardı. Eğer başarılı olurlarsa, birkaç bin yeni Mağribi vatandaşın ülkeye katılımıyla
İspanya'yla yapılan [[Madrid Anlaşmaları]]nın ardından, Moritanya bölgenin güney kısmının işgal ederek buraya ''[[Tiris al Gharbiya]]'' adını verdi. Ama küçük ve az eğitimli Moritanya ordusu, Fransız hava kuvvetinden gelen desteğe rağmen gerilla baskınlarını durdurmakta başarısız oldu. Polisario işgale karşılık olarak Zouerate'deki demir madenlere saldırmaya başladı. Bunun sonucu olarak ülke ekonomisi bozulmaya başladı ve Daddah'ın halk desteği düştü. 1976'da, başkent [[Nouakchott]] Polisario tarafından saldırıya uğradı ve Daddah savunma bakanlığı için askeri bir memur kararlaştırmak zorunda kaldı.
== Düşüsü ve sonraki hayatı ==
[[10 Temmuz]] [[1978]]'de, Yarbay [[Mustafa Ould Salek]], bir [[hükümet darbesi]]yle Daddah'ı devirdi ve onun yerine ülkeyi yönetmesi için bir [[cunta]] rejimi kurdu. Onun halefleri, Moritanya'nın Batı Sahra üzerindeki taleplerinden vazgeçtiler ve sonraki yıl da savaştan çekildiler.
Bir hapis döneminin ardından, [[1979]] [[Ağustos]]'unda Ould Daddah'ın [[Fransa]]'ya sürgüne gitmesine izin verildi. [[1980]]'de orada [[Demokratik bir Moritanya için İttifak]] adında bir muhalefet hareketi kurdu. Rejimi devirmek için yaptığı denemeler başarısız oldu. [[17 Temmuz]] [[2001]]'de Moritanya'ya dönmesine izin verildi,<ref>"Ousted Mauritanian president due home from 23 years in exile". ''Agence France Presse''. July 17, 2001.</ref> ama uzun bir hastalıktan sonra, [[14 Ekim]] [[2003]]'te [[Paris]]'te öldü. Vücudu, uçakla getirildiği Moritanya'da toprağa gömüldü.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3203896.stm "Mauritania lays president to rest"], BBC.co.uk, October 18, 2003.</ref>
== Referanslar ==
{{reflist}}
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.britannica.com/eb/article-9028499/Moktar-Ould-Daddah Moktar Ould Daddah]
[[Kategori:Moritanya devlet başkanları]]
| |||
