Karanfil Devrimi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
5. satır:
== Devrim öncesi koşullar ==
1930'lardan beri ''[[Estado Novo]]'' (Yeni Devlet) adlı otoriter rejimin varlığını devam ettirdiği Portekiz, 1950'lerden itibaren sömürge topraklarında ciddi güçlüklerle karşılaştı. 1953'te, Hindistan kıyılarındaki Portekiz sömürgeleri olan [[Goa]], [[Daman]] ve [[Diu]]'nun statülerinin belirlenmesi için Hindistan'ın yaptığı görüşme talebi reddedildi. 17 Aralık 1961'de Hint birlikleri bu üç toprağı da Portekiz'in elinden aldılar. 1960'larda ise bu sefer [[Afrika]]'daki Portekiz sömürgeleri karıştı; 1961'de [[Angola]]'da başlayan karışıklıklar 1963'te [[Gine]]'ye, ertesi yıl da [[Mozambik]]'e yayıldı.
Şubat 1965'te muhalefet lideri Humberto Delgado'nun öldürülmesinin yarattığı gergin bir siyasal ortamda yapılan 25 Temmuz 1965 başkanlık seçimleri, rejimin adayı amiral Américo Tomás'ın yeniden seçilmesiyle sonuçlandı. Bununla birlikte ülkeyi yarım asıra yakın bir süre boyunca otoriter şekilde yönetmiş olan başbakan [[António de Oliveira Salazar]], 16 Şubat 1968'de sağlık nedenleriyle iktidarı bırakmak zorunda kaldı. Yerine [[Marcelo Caetano]] geçti ve davranışına demokratik bir görünüş kazandırmakla birlikte aynı yoldan yönetmeye girişti.
19. satır:
== Darbe sonrası ==
Darbeden hemen sonra göreve başlayan Ulusal Kurtuluş Cuntası (''Junta de Salvação Nacional'') yurttaşlık haklarını ve demokratik hakları güçlendirmek, temsili bir parlamentonun yeni bir anayasa hazırlaması için tüm yurttaşlara tanınan tek dereceli oy hakkıyla özgür seçimler düzenlemek ve sömürgeleri yeniden barışa kavuşturmak görevini üzerine aldı. Eski rejim döneminin tek yasal siyasi partisi olan Ulusal Halk Eylem Partisi ile siyasi polis teşkilatı (Direcção-Geral de Segurança-DGS) dağıtıldı, siyasal tutuklular serbest bırakıldı ve sansür kaldırıldı.
== Sonuçları ==
Karanfil Devrimi sonucunda Portekiz Devleti'nin Afrika'da devam ettirdiği sömürgeci politika ve sürdürdüğü savaş sona erdi. Portekiz en hızlı biçimde sömürgelerindeki askeri ve idari personeli geri çekti. Zaten devrimden önce fiilen büyük ölçüde Portekiz'den kopmuş olan [[Gine-Bissau]] bağımsızlığını ilan eden ilk ülke oldu. [[São Tomé ve Príncipe]] adalarındaki iktidar bir geçiş hükümetine devredildi. [[Hindistan]]'ın Goa, Daman ve Diu üzerindeki egemenliği tanındı (Aralık 1974), Ocak 1975'te [[Angola]]lı milliyetçilerle, Kasım 1975'te ilan edilecek bağımsızlık üzerine bir antlaşma imzalandı.
Aralık 1975'te Portekiz'in çekildiği [[Doğu Timor]] [[Endonezya]] tarafından işgal edildi.
Bu devrim ile [[Batı Avrupa]]'nın en uzun süreli diktatör yönetimi olan [[Estado Novo (Portekiz)|Estado Novo]] olarak anılan ve [[António Oliveira de Salazar|Salazar]]'la başlayan sıkıyönetim sona ermiştir. Bu darbeyle [[Avrupa]]'daki son (bu olaydan bir yıl kadar sonra [[1975]]'de [[Francisco Franco]]'nun ölümü ile biten [[İspanya]]'daki diktatörlük) diktatörlüklerden biri yıkılmıştır.
34. satır:
* [[Portekiz Sömürge Savaşları]]
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.geocities.com/cordobakaf/port.html Phil Mailer, "Portugal - The Impossible Revolution?"]
== Kaynakça ==
{{Reflist}}
| |||