II. Baybars: Revizyonlar arasındaki fark

'''II.Baybars''' veya '''Baybars Çeşnigar''' tam ismiyle '''Malik Muzaffer Rukneddin Baybars Çeşnigar Mansuri''' (d. ? - o. 1310 Kahire) [[1309]]da bir komployla Memluk Sultanı [[Nasır Muhammed bin Kalavun]]'un yerine geçen ve 10 ay 24 gün gibi kısa bir dönem için saltanat süren [[Çerkes]] kökenli ama Bahri Hanedanı'ndan onikinci [[Memlûk Devleti]] hükümdarı.

 

 

 

Baybars Çerkes asıllı bir memluklu idi. Önce Sultan [[Kalavun]]'un kölemeni idi ve sonra da onun oğulları olan {El Eşref Halil]] ve [[Nasır Muhammed bin Kalavun|Nasır Muhammed]] sultanlık dönemlerinde Memluklu saray bürokrasisi içinde önemli görevlerde bulundu. Önce Emir, sonra Çeşnigar ünvanlarını aldı. <ref>Çeşnigar Sultanlık Sarayı'nda Sultana getirilen yemekleri Sultan yemeden zehirli olmadığını tesbit etmek için önceden tatmaya görevli idi. Memluklu sarayında bu önemli bir bürokratik görev olarak kabul edilmişti.</ref>

1299da Sultan [[Laçın el-Mansuri]] aleyhine hazırlanan ve onun tahttan indirilip öldürülmesi ile sona eren bir komploda Emir Seyfeddin Salar ile birlikte baş rolü oynamıştı. İkinci defa tahta çıkartılan Sultan [[Nasır Muhammed bin Kalavan|Nasır Muhammed]]'in 1299-1309 dönemindeki saltanat yillarında atabek olan Emir Seyfeddin Salar ile birlikte ''ustadar'' (yani saray kethudası) unvanlı Baybars Memluk devletindeki gerçek iktidarı ellerinde tuttular. 1302de Baybars yukarı Mısır'da çıkan bir isyanı bastıran ordunun komutanı idi. 1303de Suriye'ye sefere çıkan ve [[Merc-es-Saffar Savasi|Sakhab Savaşı]]'ında "Kutluşah" komutası altında bulunan İlhanlı-Moğol ordusunu büyük bir mağlubiyete uğratan Memluklu Mısır ordusunun komutanı da Emir Baybars Çeşnigar'dı.

 

 

1299da ikinci defa Memluk Sultanlığına geçirilen genç Sultan [[Nasır Muhammed bin Kalavan|Nasır Muhammed]] Emir Seyfeddin Salar ve Emir Baybars Çeşnigar'in özellikle Burci memlukluları kayıran siyasi tutumlarından hiç hoşlanmamaktaydı. 1309de Nasır Muhammed Mekke'ye hac görevini yapmak için gitmeye karar verdiğini bildirdi. Devlet iktidarini ellerinde tutan Emir Seyfeddin Salar ve Emir Baybars Çeşnigar kendisine refakat etmeyi kabul ettiler. Fakat hac seferinde şimdi Ürdün'de bulunan Karak kalesine gelindiği zaman genç Sultan Nasır Muhammed kendi isteğiyle Memluk tahtından feragat ettiğini ve Karak Kalesine inzivaya çekileceğini açıkladı.

Bu kısa dönemde içişlerinde büyük iktisadî ve politik sorunlarla karşılaştı. Kahire halkı yine bir açlık tehlikesi altında idi ve fakir aç halk devamlı Kahire sokaklarında açlığı protesto karışıklıkları çıkarmaktaydılar. Aldığı that ünvanı olan "Rukn" yerine "Rakin" (işe yaramaz) adını kulanmaktaydılar ve Sultan Nasır Muhammed'in geri gelmesini istemekteydiler. Suriye eyaletinde özellikle [[Hums]] ve [[Halep]] şehri valileri açıktan Sultan Nasır Muhammed taraftarı idiler. Dışişlerinde ise İlhanli-Moğollar karadan ve müteffikleri Haçlılar denizden Memluklu devletini devamlı tehdit altında tutmakdaydılar. Bu da yetmezmiş gibi kendine destek sağlayıp tahta geçmesine zorlayan atabek Seyfeddin Salar da taraf değiştirip Nasır Muhammed'in geri getirilmesini savunmaya başladı. Bu gelişmelere karşı koymaya imkanı bulunmayan Sultan [[II. Baybars|Baybars Ceşnigar]] 1309da tahttan feragat etti ve kendi kölemenleri ile birlikte Kahire'den kaçtı. Fakat Karak'tan gelip sultanlık tahtına üçüncü defa çıkan Sultan Nasır Muhammed memlukluları tarafından 1310da yakalandı. Sultan Nasir Muhammed huzurunda boğularak idam edildi. Kendisi ile birlikte Sultan Nasır Muhammed'in ikinci saltanatında iktidarı paylaşan Emir Seyfeddin Salar da görevinde azledilip, tutuklandı ve bütün malı mülkü devletce müsadere edildi.

 

 

Baybars 1307de daha çeşnigar iken Kahire ortasında (şimdi al-Mu'izz sokağında) bir büyük tekke (hankah) inşa edilmesni sağlamış ve 1309da sultanlığa geçtikten sonra buna bir minare, bir büyük merasim kapısı ve turbe eklenerek "Sultan Baybars Külliyesi" oluşturmuştur. Bu külliye 1310da bitirilmiş; ama Sultan Nasır Muhammed'in tekrar tahta çıkması dolayısıla 1325e kadar kapalı kalmıştır. Baybars külliyesi tekkesi (hankah) Kahire'de günümüze kalan ikinci eskilikte bir tekkedir ve bir medrese gibi 4 ivandan oluşan tek Kahire tekke binasıdır. <ref>[http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=3345 Arcnet websitesinde "Sultan Baybars al-Jashankir Complex" maddesi] {{ing}} (Erişme:10.7.2010)</ref>

 

{{Kaynakça}}

 

 

 

 

 

 

{{başlangıç kutusu}}

{{sıra kutusu|önce = [[Nasır Muhammed bin Kalavun]] (1299-1309)

|yıllar= [[1309]]

|sonra= [[Nasır Muhammed bin Kalavun]] (1309-1341)}}

 

{{Mısır Memlük sultanları}}

 

[[Kategori:Memlük sultanları]]

[[Kategori:1310 yılında ölenler]]

 

[[ar:بيبرس الجاشنكير]]

[[ca:Bàybars II]]

[[de:Baibars II.]]

[[fr:Al-Muzaffar Rukn ad-Dîn Baybars al-Jashankir]]

[[hu:Al-Muzaffar Bajbarsz egyiptomi szultán]]

[[ja:ムザッファル・バイバルス]]

[[ur:بیبرس دوئم]]