Cebirsel topoloji: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Superyetkin (mesaj | katkılar) k Çift ulam |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kozmetik değişiklikler |
||
1. satır:
{{düzenle|Ağustos 2009}}
'''Cebirsel topoloji''', [[topolojik uzaylar]]ı cebirsel gereç ve yöntemlerle inceleyen matematik dalı. Matematikte bir kümenin üzerine döşenecek yapı, yönelinen matematik dalını belirler. Bir ümeye bir ya da birkaç işlem konarak [[sayılar kuramı]] ya da [[cebir]] yapmaya başlanabilir. Kümenin üzerine bir [[topoloji]] koyaraksa topoloji ve geometri yapmaya başlanır. Üzerine topoloji konmuş bir uzayı (örneğin herhangi boyutlu bir Öklit uzayı) incelemek için kimi [[değişmez
== İnşa ==
23. satır:
Burada birkaç cebirsel topolojik değişmez inşası özetlenecek.
=== [[Temel grup]] ===
Topolojik uzaylara karşılık gelen en basit cebirsel değişmezdir. Bir <math>X</math> uzayı ve içinde bir <math>x_0</math> noktasına karşılık, <math>\pi_1(X,x_0)</math> olarak gösterilen bir gruptur.
Öncelikle, <math>X</math> uzayında ''sürekli bir eğri'', [0,1] kapalı aralığından <math>X</math>'e giden sürekli bir gönderimdir. <math>a</math> ve <math>b</math> iki eğri olsun. <math>a</math> ile <math>b</math>'nin ucuca eklenmesiyle oluşan eğriyi <math>a\cdot b</math> olarak gösterelim. <math>x_0</math> noktasından başlayan ve aynı noktada biten tüm eğrilerin kümesiniyse <math>E</math> ile gösterelim. Eğer herhangi iki eğriyi anlatan gönderimler birbirlerine [[homotopik
Böylece oluşturulan denklik sınıflarının kümesi üzerinde ucuca ekleme işlemi hala [[iyi tanımlılık|iyi tanımlıdır]]; yani eğer <math>a</math> eğrisi <math>c</math>'ye <math>b</math> eğrisi de <math>d</math>'ye homotopikse, <math>a\cdot b</math> ile <math>c\cdot d</math>
eğrileri de birbirine homotopiktir. Bu denklik sınıflarını eleman olarak ve ucuca eklemeyi de işlem olarak kabul eden cebirsel nesne, gösterilebilir ki bir gruptur.
47. satır:
<small>
* {{kitap belirt
|son= Hatcher
|ilk= Allen
54. satır:
|yer=Cambridge
|yıl= 2002}}
* {{kitap belirt
|son= Munkres
|ilk= James R.
|