Ebu'l-Gazi Bahadır Han: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sabri76 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kozmetik değişiklikler
1. satır:
'''Ebu'l Gazi Bahadır Han''' ya da '''I. Ebül Gazi Bahadur Han''' ([[Farsça]]: '''بهادر خان ابوالقاضى''', ''Bahādur Khān Abū al-Gāzi''), (d. [[1603]], [[Urgenç]] - ö. [[1663]], [[Hive]]) 1643-1663 yılları arasında [[Hive Hanlığı]] yapan bir [[Han (sıfat)|han]] ve tarih yazarıdır. Han olmadan önce [[İran]]'da on yıl, çok iyi öğrenim görmüştür.<ref>Vasily, Bartold, 65.</ref> Onun hükümü altında [[Hive]] altın çağını yaşamıştır.<ref>Sinor, Denis 215.</ref> Önemli kaynak olan, Ana Asya'nın tarihi çağdaş bilgiyi içeren iki "Türkmen soyağacı" ve "Türk soyağacı" gibi kitap yazmıştır.<ref>Sinor, Denis 59.</ref> Hive Hanları, [[Cengiz Han]] soyundan gelen [[Kıpçak Türkçesi]] konuşan [[Türk]]-[[Moğollar]]dır.<ref>Svat Soucek, ''A History of Inner Asia'', sayfa 327</ref>
 
== Hayatı ==
1603'te [[Urgenç]]'te doğan Ebu'l Gazi Bahadır, 1619'da babası I. Arap Muhammet Han tarafından [[Kat]]'a vali olarak atandı. Kardeşleri İlbars ile Hubeş'in ayaklanmaları sırasında babasının tarafını tutan Ebu'l Gazi Bahadır, babası kardeşleri tarafından öldürülünce, 1620'de [[Buhara Hanlığı]]'na sığındı Ağabeyi İsfendiyar Han'ın hükümdarlık mücadelesine yardım etti ve 1623'te tahta çıkan İsfendiyar Han, ona Urgenç'i vererek onu ödüllendirmiş oldu. İsfendiyar Han'dan memnun olmayan [[Özbekler]]i çevresinde toplayarak ağabeyine isyan etse de, ağabeyi bu hareketi bastırınca [[Kazakistan]]'a kaçtı. Ağabeyinin yokluğundan yararlanarak 1628'de Hive Kalesi'ni ele geçirdi. Ancak İsfendiyar Han dönünce, yakalanarak 1629'da [[Safeviler]]in hâkimiyetindeki bölgelere sürüldü. Safevi hükümdarı [[I. Safi|Şah Safi]]'den yakın ilgi gördü ve [[İsfahan]]'a yerleştirdi. Burada kaldığı süre içerisinde [[Farsça]] öğrendi ve [[Türk tarihi]] hakkında çeşitli araştırmalar yaptı. İsfahan'dan kaçtıktan sonra, bir süre [[Kalmuklar]]ın yanında kalan ve [[Moğolca|Moğol dilidilini]]ni ve geleneklerini öğrenen Ebu'l Gazi Bahadır, 1642'de Urgenç'te Han ilan edildi. İsfendiyar Han'ın ölümü ve hanlığını tanımayan Buhara Özbeklerinin çekilmeleri üzerine [[Hive]]'ye gelerek 1645'te tahta çıkan Ebu'l Gazi Bahadır Han, [[Türkmenler]]in başkaldırılarıyla uğraştı. Yerini oğlu Enüşe'ye bıraktıktan kısa bir süre sonra öldü.
 
== Eserleri ==