'''Apolipoprotein E''' ('''apoE'''), [[kan]]daki [[lipoprotein]]lerde bulunan belli başlı [[apolipoprotein]]lerden biridir. Yüksek trigliserit içerikli lipoproteinlerin ([[Şilomikron]]lar, [[VLDL]], [[LDL]], ve bazı [[HDL]] alt gruplarının) normal [[katabolizma]]sı için gereklidir. Bu bağlamda apoE'nin işlevi, lipoproteinlerin [[karaciğer]] ve diğer organlara alımından sorumlu olan, LDL ve ApoE [[reseptör]]leri için [[ligand]] olmaktır. Apolipoprotein E, ilk olarak [[lipid metabolizması]] ve [[kalp hastalıkları]]nda oynadığı rolden dolayı önem kazanmıştır. Daha yakın zamanlarda lipoprotein metabolizmasıyla doğrudan ilgili görülmeyen, [[Alzheimer Hastalığı]], immün ([[bağışıklık|bağışıksal]]) regülasyon ve biliş (''cognition'') gibi biyolojik süreçlerle olan ilişkisi olduğu da gösterilmiştir. ApoE bozuklukları, kilomikron ve VLDL artıklarının yavaş atılmasına yol açtığından, bu durum kolesterol ve trigliserit düzeylerinin yüksek olduğu kalıtsal [[disbetalipoproteinoma]] veya [[tip 3 hiperproteinoma]]'do görülür.
== Genetik Özellikleri ==
ApoE proteini 299 amino asit uzunluğundadır. APOE geni, Kromozom 19'da [[Apolipoprotein C1]] ve [[Apoliprotein C2]]'nin de dahil olduğu bir gen kümesinde bulunur. APOE geni, dört [[ekson]] ve üç [[intron]]dan oluşan 3597 nükleotit uzunluğunda bir [[RNA]] molekülü kodlar. Bu genin E2, E3 ve E4 diye adlandırılmış üç ana çeşidi ([[allel]]i) vardır. Bu alleller, ApoE proteinin yalnızca 112. ve 158. amino asitlerinde birbirlerinden farklı olan üç protein türünün sentezlenmesine yol açar, ancak bu ufak farklılıklar çok önemli fizyolojik sonuçlar doğurur. Nüfusun büyük çoğunluğu en az bir E3 alleli taşır. E2 alleli, [[tip 3 hiperlipoproteinoma]] ile, ve [[diyabet]] ya da [[obezite]]nin de olması durumlarında, [[hiperlipidemi]] ile ilişkilidir. E4 alleli ile, [[ateroskleroz]], Alzheimer Hastalığı, zayıf düşünsel yetenek ve sinir hücrelerinde yeni uzantıların (nörit) olusmasında yavaşlama arasında bağlantı bulunmuştur. E2 veya E4 [[homozigot]] kişilerde bu bozuklukların görülme olasılığı, [[heterozigot]] olanlara göre daha yüksektir.
