Vikipedi

Din bilimleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Idioma-bot (mesaj | katkılar)
16.925 değişiklik
k Bot değişikliği Ekleniyor: lt:Religijotyra
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.729 değişiklik
k Bot: Kozmetik değişiklikler
1. satır:
[[ImageDosya:Religious syms.svg|thumb|Farklı din ve inançların sembolleri ]]
'''Din bilimleri''', Dinle teolojik bakış açısıyla ve normatif yöntemlerle ve apolejetik (dini savunma) amaçla ilgilenen [[Teoloji]] veya [[ilahiyat]] ın aksine dinleri sosyal bilimler perspektifinden ve herhangi bir dini veya dinleri apolejetik (savunmacı) gaye gütmeden ve ideolojik muhalefet tavrı içine girmeden olgusal temelde araştıran ve analiz eden çeşitli sosyal bilim disiplinlerinin ortak adı. Araştırma Yöntemleri ve metodolojileri farklı olduğundan din bilimleri (''science of religion'' veya Almanca'daki tabirle ''Religionswissenschaft'') ile teoloji (ilahiyat)birbirinden tümüyle olmasa da önemli ölçüde ayrılmaktadır. Bir teolog ile din bilimci arasındaki fark, birinin dini vahiy eksenli anlamaya diğerinin ise bilim perspektifi içinden bir dini veya tüm dinleri anlama ve açıklamaya çalışmasıdır. Hristiyanlıkta üniversitelerin teoloji bölümlerindeki Kutsal Kitap çalışmaları, misyonoloji (misyon bilimi) İslamiyette ilahiyat fakültelerindeki fıkıh, hadis, tefsir, kelam gibi alanlarla, dinleri sosyoloji, psikoloji, antropoloji, tarih gibi sosyal ve beşeri bilimler perspektifinden ele alan [[Din Sosyolojisi]], [[Din Psikolojisi]], [[Din Antropolojisi]] [[Din Fenomenolojisi]] gibi çeşitli alanlar birbirlerinden önemli ölçüde ayrılmaktadır.
 
== Din Bilimlerinin Tarihçesi ==
 
[[ImageDosya:Max Muller.jpg|thumb|right|Max Müller]]
Din araştırmalarına duyulan ilginin tarihi Miletli Hecataeus'a (M.Ö. 550-476) ve Herodotus (M.Ö. 484-425) kadar geri götürülebilir. Daha sonra Ortaçağ'da İslam bilginleri İran, Yahudi, Hristiyan ve Hint inanç ve pratiklerini araştırmışlardır. Dinler tarihi alanında ilk eser müslüman araştırmacı [[Muhammed Şehristani'nin]] kısaca [[El-Milel ve Nihal]] (Dini Felsefi Gruplar üzerine Risale) olarak bilinen eseridir. Onikinci yüzyılda Peter the Venerable İslamiyeti araştırmış ve Kur'an'ı Latinceye çevirmiştir.
 
Farklı dinlere olan bu ilginin tarihi eski de olsa akademik bir disiplin olarak Dini araştırmaların tarihi yenidir. Bir bilim olarak dini araştırmaların ondokuzuncu yüzyılda başladığı söylenebilir. Oxford Üniversitesinde [[Karşılaştırmalı dinler]] alanındaki ilk profesör [[Max Müller]] olmuştur. Müller'in bu alanın ilk önemli eserlerinden biri olan kitabının adı "Introduction to the Science of Religion" (Din Bilimine Giriş)tir.
 
18. ve 19. asırlardaki bilim, biyoloji, kültür ve tarih şeklinde ayrımlaşan bilgi dallarından kültür ve tarih daha sonra yine 19.yüzyılda "beşeri bilimler" adını almıştır. 18.yüzyılda Almanya'da irrasyonel'i yani duygu, arzu ve hayalin rolünü ön plana çıkaran Sturmund Drang hareketi ve [[J.G.Herder]] ile mitolojinin bir dünya görüşü olduğu ifade edilmeye başlanmıştı. Fransız ihtilali sonrasında geçmişe uygarlıklara yönelik (Hindistan, Mısır, İran medeniyetleri) araştırmalar ile arkeoloji, filoloji, etnografi gibi tarihi bilimler doğmuş böylelikle mukayeseli dinler ve filoloji çalışmalarına yol açılmış oldu. Bu gelişmeler sonucunda Hollanda'da [[C.P.Tiele]] (1830-1902) tarafından yönetilen düşünürler grubu, teoloji yerine dinler bilimini başlatmışlardır. İlk din bilimleri çalışmaları dini femonenin araştırmacının teolojik ve bilimsel yargılarını parantez içine almasını gerektirdiği fenomenoloji ile başladı.
18. satır:
Doğmakta olan dinler bilimi, beşeri bilimlerin tarihi-kültürel ekseninde dokümanter bilgi ve teorik açılımlarla bugüne kadar gelişmiştir.
 
== Din Bilimlerinde Din Tanımları ==
 
Farklı disiplinlere mensup bilim adamlarının dinlere getirdiği tanımlar bulunmaktadır. Din tanımlarını genel olarak teolojik, ahlaki, felsefi, psikolojik ve sosyolojik kategoriler altında ele alabiliriz.
 
'''Dinin Teolojik Tanımları:''' Teolojik tanıma göre din "Tanrı’ya inanma","manevi varlıklara inanç" yahut da "korkutucu hem de cezbedici olan bir gizem" şeklinde tanımlanabilmektedir.
 
'''Dinin Ahlaki Tanımları:''' Buna göre din, "duyguyla karışık ahlak" ve görevlerimizi yerine getirme bilincidir.
36. satır:
Din araştırmalarında kullanılan araştırma yöntemleri çeşitli başlıklar altında kategorileştirilmeye çalışılmıştır. Peter Berger “işlevsel ve özsel” (functional and substantive); Robert Wuthnow “ikici ve bütüncü” (dualistic and wholistic); Robert Segal ise (diğer birçokları tarafından kullanılan) “indirgemeci ve indirgemeci olmayan” (reductionistic and nonreductionistic) biçiminde ayrımlar yapmıştır. Bazı araştırmacılar ise Dilthey'den aldıkları terimlerle kullanılan metodolojiyi iki ana başlık altında toplamaktadırlar. Buna göre din araştırmalarında kullanılan yöntem Verstehen (anlama/understanding) ve Erklären (açıklama/explanation) şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Anlama yöntemi dini inananın bakış açısından "anlamaya" çalışırken "Açıklama" yönteminde tümdengelimsel mantık kurallarını takip eden tabii bilimler model alınmıştır. Bu modelde inanan kişinin seçiminden bağımsız olarak dini eylemleri "beyin faaliyetleri" veya "organizmanın çevresine tepkileri" şeklinde daha ziyade niceliksel yaklaşımla analiz edilmeye çalışılmaktadır. Marx, Freud, Ralph Burhoe, Radcliffe-Brown, Claude Levi Strauss araştırmalarında "açıklama" üzerine durmakta olan bilim adamlarından bazılarıdır.
 
Yukarıda kısaca ifade edilen iki metodolojik yaklaşım olmasına rağmen her iki yöntemi de kullanan bazı araştırmacılar bulunabilmektedir. Örneğin Weber dinin kökenini ve tarihini açıklamaya çalışmakla birlikte karakteristik tipler ve fikri sistemleri de dinin anlaşılmasında kullanabilmektedir.
 
== Din Bilimleri ve Teoloji ==
 
Din bilimleri dinin ve dinlerin teolojik metotlar yerine sosyal bilim alanı içinde araştırılması amacıyla Avrupa'da doğmuşlardır. Başlangıçta sosyoloji, antropoloji, tarih gibi çeşitli alanlarda gelişmiş ve uzmanlaşma ile bu dalların alt dalı olarak gelişmesini sürdürmüştür. Örnek olarak din sosyolojisinin kurucusu aynı zamanda sosyolojinin de isim babası olan Auguste Comte'dur. Durkheim ve Weber'in de din sosyolojine katkısı olan eserleri bulunmaktadır.
 
== Din Bilimlerinde Bazı İsimler ==
 
Eserlerin orijinallerinin basım tarihleridir.
 
* [[Karl Marx]], Feuerbach Üzerine Tezler(1845) ve [[Kapital]] (Das Kapital) (1867)<ref name="Pals">Pals, Daniel L. 1996. ''Seven Theories of Religion''. USA: Oxford University Press. ISBN 0-19-508725-9</ref>
* [[James Frazer]], ''[[Altın Dal]]'' (The Golden Bough) (1890)<ref name="Pals">Pals, Daniel L. 1996. ''Seven Theories of Religion''. USA: Oxford University Press. ISBN 0-19-508725-9</ref>
* [[William James]], ''Dini Deneyimlerin Çeşitlilikleri'' (The Varieties of Religious Experience) (1902)
* [[Max Weber]], ''[[Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu]]'' (The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism)'' (1905)
* [[Émile Durkheim]], ''[[Dini Hayatın İlkel Biçimleri]]'' (1912)<ref name="Pals" />
* [[Sigmund Freud]], ''[[Totem ve Taboo]]'' (1913), ''[[Bir İllüzyonun Geleceği]]'' (1927)<ref name="Pals" />
* [[Rudolf Otto]], ''The Idea of the Holy'' (1917)
85. satır:
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Religious_studies Wikipedia]
 
== Notlar ==
{{reflist}}
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Din]]
101. satır:
* [[Oryantalizm]]
 
== Kişiler ==
 
* [[Ömer Faruk Harman]]
125. satır:
== Türkçe Web Bağlantıları ==
 
* [http://www.dinbilimleri.com/ Dinbilimleri Akademik Araştırma Merkezi]
* [http://www.kuantum.gen.tr]
 
* [http://www.geocities.com/dinbilim/ Din Bilimleri]
* [http://www.dinlertarihi.com/ Dinler Tarihi]
 
== Yabancı Web Bağlantıları ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Religious_studies Religious Studies-Wikipedia]
* [http://www.as.ua.edu/ant/Faculty/murphy/419/419www.htm Anthropology of Religion]
* [http://hirr.hartsem.edu/org/faith_new_religious_movements.html New Religious Movements]
* [http://www.cesnur.org/ Studies of New Religions]
* [http://www.sacred-texts.com/index.htm The Internet Sacred Text Archive]
 
[[Kategori:Din bilimleri|*]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Din_bilimleri" sayfasından alınmıştır