30 Mayıs 1876 Darbesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
k Şablon eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kozmetik değişiklikler
5. satır:
[[Dosya:Abdul-aziz.jpg|thumb|200px|30 Mayıs 1876 Darbesi'nde tahttan indirilen padişah Abdülaziz]]Abdülaziz'in padişahlığının son dönemlerinde ekonomik durum gitgide kötüye gitmekteydi. 1875 yılında Sırbistan, Ege Adaları, Mısır, Karadağ, Romanya ve Bosna-Hersek’de Osmanlı Devleti'ne karşı isyanlar çıktı. [[1876]] yılının Nisan ayında [[Panagürişte]] bölgesinde patlak veren [[Bulgar İsyanları]] bütün [[Orta Dağ]] bölgesine yayıldı. Bölgede yaşayan 1.000 civarında Müslüman halk, isyancı Bulgarlar tarafından öldürüldü <ref>McCarthy, Justin: The Ottoman Peoples and the end of Empire; London, 1981; sayfa: 44.</ref>Bunun üzerine Rusya tarafından Kafkasya'dan atılarak bölgeye göçe zorlanmış [[Çerkez]] ve [[Abaza]] gibi Kafkasyalı Müslümanlarla Bulgarlar arasında karşılıklı katliamlar yaşandı. Bu katliamlar [[Avrupa]]'da tek taraflı olarak Bulgarlara karşı yapılmış gibi değerlendirilerek Osmanlı Devleti hakkında olumsuz bir hava oluşmasına neden oldu.
 
Bunun üzerine Avrupa ülkelerinin Osmanlı Devleti'ne karşı çeşitli müdahelelerde bulunması Osmanlı halkı arasında rahatsızlık yarattı. [[9 Mayıs]] [[1876]] günü Fatih medreselerindeki öğrenciler gösteri yaptılar. Göstericilerin sayısı kısa zamanda 5.000'e ulaştı<ref>[http://www.turkishforum.com.tr/tr/content/2008/06/19/abdulazizi-tahttan-eden-hukumet-darbesi/ Abdülaziz'i tahttan eden hükümet darbesi] </ref> [[12 Mayıs]] günü sadrazam [[Mahmut Nedim Paşa]] görevden alınarak yerine [[Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa]] getirildi. Ayrıca [[Hasan Fehmi Efendi]]'nin yerine [[Hasan Hayrullah Efendi]] şeyhülislam oldu. [[Hüseyin Avni Paşa]] da serasker yapıldı. Ancak gösteriler sona ermedi. [[17 Mayıs]] günü Fatih ve Beyazıt meydanlarında tekrar gösteriler yapıldı.
 
== Darbe ==
11. satır:
[[Dosya:Midhat pasha.jpg|thumb|150px|right|30 Mayıs 1876 Darbesi'nin liderlerinden Mithat Paşa]]Darbeden 1 gün önce 29 Mayıs 1876 günü [[Yeni Osmanlılar]] Cemiyeti başkanı [[Mithat Paşa]], serasker Hüseyin Avni Paşa, [[Harbiye Mektebi]] Nazırı Süleyman Paşa, Serasker Hüseyin Avni paşa, [[Şura-yı Devlet]] Reisi [[Redif Paşa]] yeni Şeyhülislam [[Hasan Hayrullah Efendi]]’den padişahın indirilmesi için bir fetva aldılar. Böylece darbenin ertesi gün yapılması için herşey hazırdı.
 
[[Dosya:Huseyin Avni Pasha.jpg|thumb|200px|left|30 Mayıs 1876 Darbesi'nin liderlerinden Hüseyin Avni Paşa]]30 Mayıs günü Harbiye Mektebi öğrencileri Süleyman Paşa'nın emrinde, Taşkışla ve Gümüşsuyu kışlalarındaki askerler ise İstanbul ordu komutanı Refik Paşa’nın emrinde harekete geçtiler. Medrese öğrencileri de bu gruba katıldılar. [[Dolmabahçe Sarayı]]'nı çember altına alındı. Tahttan indirilen Abdülaziz bir kayıkla saraydan uzaklaştırıldı. Yerine [[V. Murat]] Osmanlı padişahı ilan edildi.
 
== Darbe sonrası ==
 
[[Feriye Sarayları]]nda gözaltına alınan devrik padişah 4 Haziran günü bilekleri kesilmiş bir şekilde ölü bulundu. Abdülaziz'in eşlerinden Neşerek Hanım [[11 Haziran]]'da vefat etti. Bu olaylardan Abdülaziz'i tahttan indiren devlet görevlilerini sorumlu tutan Neşerek Hanım'ın kardeşi [[Çerkes Hasan]] [[15 Haziran]] [[1876]] günü [[Midhat Paşa]]'nın konağına giderek hükümet toplantısını bastı<ref>http://www.vehbitulek.com/cms/content/view/370/33/</ref><ref>http://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9A03E4DC1038E533A25755C2A9649C94699FD7CF</ref>. [[Hüseyin Avni Paşa]]'yı ve Hariciye Nazırı Raşid Paşa’yı öldürdü. Midhat ve Ahmed Paşaları da öldürmek için kovaladı. Çerkes Hasan yakalanana kadar 5 kişi ölü yatıyordu<ref>http://www.answers.com/topic/erkes-hasan-incident</ref>. Bu olay üzerine zaten ruhsal bir bunalımda olan padişah [[V. Murat]]'ın durumu daha da kötüleşti. 31 Ağustos'ta şeyhülislamdan tekrar bir fetva alınarak tahttan indirildi ve yerine [[II. Abdülhamit]] geçirildi.
 
== Kaynaklar ==
21. satır:
 
== İlgili kitaplar ==
* [[Yılmaz Öztuna]], ''Bir Darbenin Anatomisi'', Babıali Kültür Yayınları; ISBN 975-8486-46-2; İstanbul 2003
 
{{Osmanlı tarihinde isyanlar}}