2002 Venezuela askerî darbe girişimi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Chavez başarısız darbeden sonra göreve dönerken 13 Nisan 2002.jpg|right|thumb|300px|Hugo Chávez Frías başarısız darbeden sonra 13 Nisan 2002 günü göreve dönerken]]

 

[[Fedecámaras]] adlı işveren sendikası tarafından protestolar ve genel grev ile başlayan olaylar 11 Nisan 2002 günü muhalefet tarafından örgütlenen yürüyüşle devam etti. Yürüyüş güzergahının sonunda ise başkent [[Karakas]]’daki hükümet binası olan [[Miraflores Başkanlık Sarayı]] bulunmaktaydı. Muhalefet gösterileri sırasında Chávez taraftarları da gösteriler düzenlemiş, iki farklı görüşteki grubun karşı karşıya gelmesi üzerine çıkan silahlı çatışmalar sonucu iki taraftan da çok sayıda gösterici hayatını kaybetmiştir.

Darbenin ülkedeki muhalif medya ve basın kurumlarınca uzun süredir devam eden karalama kampanyasının ardından gelmesi Chávez tarafından değerlendirilmiş ve darbecilerle işbirliği yapıldığı sonucu çıkartılmıştır. Ayrıca darbenin ardından ülkedeki en büyük patron örgütünün başkanının iktidara getirilmesi de sermaye çevrelerinin darbeye verdiği desteğin delili olarak gösterilmektedir. Darbeyle gelen yönetime açık destek veren bir başka kurum da [[Katolik Kilisesi]] olmuştur.<ref>[http://www.voltairenet.org/article121710.html İlgili makale], 6 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref>

 

{{Ana madde|Bolivarcı Devrim}}

{{Ana madde|1999 Venezuela Anayasası}}

İlk defa 1998 yılında devlet başkanı seçilen Chávez’in seçim vaatlerinden bir tanesi de yeni bir anayasal meclis kurmaktı.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/270790.stm 2 Şubat 1999 tarihli] [[BBC]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Bu yönde hazırlanan yeni anayasa yapılan 15 Aralık 1999 tarihindeki referandumla %71,78 oranında destek alarak onaylandı.<ref>[http://venezuelanalysis.com/analysis/70 1999 Anayasasının hikayesi], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Yeni anayasa ile daha önceki ekonomik ve siyasi güçlerini kaybetmeye başlayan orta ve üst sınıflar ile iş çevreleri<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/3559668.stm 13 Ağustos 2004] tarihli [[BBC]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> ve başta özel televizyon kanalları olmak üzere bazı basın kurumları hükümet karşıtı eleştirilerini yoğunlaştırdılar.<ref>[http://www.pbs.org/newshour/indepth_coverage/latin_america/venezuela/media.html 28 Aralık 2006] tarihli [[PBS]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Hükümetin uyguladığı temel besinlerin yoksul halka ucuz sağlanması için destekleme, petrol gelirlerinin yeniden dağıtımı ve büyük arazilerin bölünmesi kararları hükümetin Venezuela iş çevreleri tarafından eleştirilmesine yol açtı. 1999 Referandumunun onaylanmasıyla yeni anayasaya göre yapılan 30 Temmuz 2000 yılı devlet başkanlığı seçimlerinde [[Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi|Beşinci Cumhuriyet Hareketi]] adına seçime giren Chávez %59,76 oy alarak yeniden göreve seçilir. 2001 yılı sonunda Chávez’in devlet petrol şirketi olan Petróleos de Venezuela’nın (PDVSA) gelirlerini devlet kontrolü altına alma kararı özellikle işveren sendikası Fedecámaras önderliğinde direnişle karşılaşır. Şirket yönetiminin de desteğiyle 10 Aralık 2001 günü petrol işçileri önderliğinde Venezuela’da ülke çapında genel grev yapılır. 2002 yılı Şubat ayında Chávez PDVSA yönetim kurulunda büyük değişiklik yaparak kendi ekonomik programını destekleyen kişileri yönetime dahil eder.<ref>[http://www.pdvsa.com/index.php?tpl=interface.en/design/junta2.tpl.html&newsid_obj_id=1926&newsid_temas=77 PDVSA Yönetim Kurulu Başkanı Rafael Ramírez Carreño’nun özgeçmişi], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> PDVSA yönetimiyle hükümet arasındaki gerilim artar ve 8 Nisan 2002 tarihinde 7 yöneticiyi görevden alır. Görevden atılan kişilere muhalefet sahip çıkar ve hükümet aleyhtarı gösteriler yoğunlaşır.<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/business/newsid_1917000/1917606.stm 8 Nisan 2002 tarihli] [[BBC]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref> Petrol üretiminin yapılan eylemlerden ötürü aksaması üzerine hükümet araçların tüketimi için benzin ithalatına karar verir. Durumdan rahatsız olan işçi sendikaları, işveren sendikası Fedecamaras, muhalif siyasi partiler, Katolik Kilisesi ve özel televizyon kanalları 9 Nisan 2002 günü için genel grev çağrısı yapar. Bu genel grevin öncekilerinden farkı süresiz olması ve Chávez’in doğrudan görevden alınmasını talep etmesiydi.

Genel grevin üçüncü günü olan 11 Nisan 2002 günü gösteriler çatışmalara dönüşmeye başlar. Hükümet karşıtı muhalefet o gün yapılacak olan gösteri yürüyüşünün güzergahını değiştirerek başkent Karakas’daki hükümet binası olan Miraflores Başkanlık Sarayına yürümeye başlarlar. Bu durum karşısında Devlet Başkanı Chávez Venezuela Ordusuna iç huzursuzluklar sırasında uygulamaya konulmak için hazırlanmış olan Ávila Planını yürürlüğe koymaları için emir verirken, devlet televizyonuna çıkarak halkı Bolivarcı Devrimi korumaya çağırır. Muhalif göstericiler Başkanlık Sarayına yaklaştıklarında hükümet taraftarları ile aralarında çatışmalar başlar. Bu sırada ordu birlikleri, polis kuvvetleri ve iki gösterici grup arasında silahlı çatışmalar başlar. Bu sırada iki taraftan da toplam 19 kişi hayatını kaybeder. Bu sırada Başkanlık Sarayında bulunan hükümete karşı daha önceden kaydedildiği sonradan ortaya çıkacak olan<ref>[http://www.elperiodicodemexico.com/biografia_chavez.php Chávez biyografisi], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref> bir yayın CNN Español televizyon kanalı başta olmak üzere özel televizyonlarda yayınlanır. Bunda ordu yönetimindeki general ve amiraller çatışmalardan ve ölümlerden Chávez’in sorumlu olduğunu bildiren bir basın açıklaması yaparak Chávez yönetimini tanımadıklarını ilan ederler.<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/specials/2007/chavez/newsid_6523000/6523537.stm Olayların kronolojisi], BBC Mundo, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref>

 

Devlet Başkanı Chávez ve çok sayıda bakanı içerideyken Başkanlık Sarayının etrafı tanklar tarafından sarılır. 11 Nisan akşamında Saraya gelen Ordu üst yönetiminden komutanlar Chávez’in istifa etmesini talep ederler. General Manuel Rosendo diğer kuvvet komutanlarıyla beraber devlet başkanının uygulamaya koymak için emir verdiği Ávila Planını yürürlüğe koymadıklarını açıklayarak, ona itaat etmediklerini bildirirler.<ref>Ordu birliklerinin çoğu sivil gösterilere karşı askerin kullanılmasına karşı olduğu için Ávila Planına karşı çıkmıştır. Carmona’nın darbeden sonra yine orduyu siyasi muhaliflerini tasfiye için kullanmak istediği ortaya çıkınca askerler bu kez Carmona’dan desteklerini çekmiştir. Parish, Randall, Peceny, Mark and Delacour, Justin(2007), "Venezuela and the Collective Defence of Democracy Regime in the Americas", Democratization, s.207-231, 220 </ref> 12 Nisan sabahının ilk saatlerinde darbeciler Chávez’in istifa etmesine yönelik taleplerini yinelerler. Chávez Saray önünde bulunan halka zarar verilmesini engellemek için bu talebi değerlendirmeye alacağını bildirir.<ref>[http://ruby.zcommunications.org/lessons-of-the-april-coup-by-hugo-chavez.pdf Marta Harnecker ile röportaj 9 Ocak 2003], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Ancak eğer bazı koşullar sağlanırsa istifa edeceğini açıklar; Meclis önünde istifa edecektir, yeni seçimlerden önce iktidar Devlet Başkan Yardımcısına geçecektir ve halka televizyondan canlı olarak seslenmesine izin verilecektir. Talepler darbeciler tarafından kabul edilmez, istifa gerçekleşmezse sarayın bombalanacağı sabah 3’de bildirilir. Bundan yaklaşık 20 dakika sonra General Lucas Rincón televizyon kanallarına Chávez’in istifa ettiğini duyursa da Chávez darbecilere ancak “tutsak edilmiş bir devlet başkanı” olarak teslim olduğunu belirtir.<ref> Bart Jones, Hugo! The Hugo Chavez Story from Mud Hut to Perpetual Revolution, 2008, s.338 </ref>

Chávez teslim olduktan sonra Tiuna’daki askeri üssü götürülür. Burada Katolik Kilisesinin temsilcileri ile görüşür. Ayrıca darbeye katılan ordu mensuplarıyla görüşür. Bu aşamada Chávez’in sürgün olarak [[Küba]]’ya gönderilmeyeceği belli olur. Onun yerine La Orchila üssüne götürülmesi ve burada bekletilmesine karar verilir. Chávez Tiuna’da tutsak edilirken kızıyla telefonla konuşarak istifa etmediğini bildirir. Kızı ise hala Chávez’e bağlı telefon operatörleri sayesinde önce Küba Devlet Başkanı [[Fidel Castro]] sonra da Küba televizyonu ile irtibat sağlayarak Chávez’in istifa etmediğini tüm dünya kamuoyuna açıklamış olur.<ref>Jones, s.345</ref> Sonrasında Chávez [[Puerto Cabello]] yakınlarında Turiamo deniz üssüne götürülür. Burada askerler kendi aralarında Chávez’in idam edileceğinden bahsetmişlerdir.

 

[[Dosya:Pedro Carmona 2002 darbesinden sonra yemin töreninde.jpg|right|300px|thumb|Pedro Carmona darbeden sonra yemin ederken]]

Fedecámaras işveren sendikası başkanı ve işadamı Pedro Carmona, Chávez'in tutuklanmasından sonra geçici devlet başkanı ilan edilir. Carmona Kararnameleri olarak bilinen kararla Meclis ve Yüksek Mahkeme ve referandumla kabul edilen 1999 Anayasası lağvedilir. Darbeyle başa geçen geçici yönetim en geç Aralık 2002 tarihinde yeni seçimlerin yapılacağını açıklar.<ref name="Liverpool">[http://www.analitica.com/bitblio/carmona_estanga/decreto1.asp Carmona hükümetinin aldığı kararlar], Liverpool Üniversitesi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref> Kararla ayrıca Chavez döneminde atanmış tüm valiler, belediye başkanları ve hakimler görevden alınır.

 

Bu aşamada Kosta Rika’da toplantı halinde olan Latin Amerika hükümetleri aldıkları ortak kararla Venezuela’da anayasal düzenin değiştirilme girişimini kınayan bir karar alınır, sadece El Salvador Carmona hükümetini tanıdığını ilan eder.<ref>[http://pt.wikipedia.org/wiki/Francisco_Flores_P%C3%A9rez Portekizce Wikipedia Franciso Flores Pérez maddesi], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>

 

Carmona bir yıl içerisinde yeni bir seçim öngörmüş olsa da 1999 yılının önceki iki kamaralı parlamenter sisteme dönüş, ekonomide alınan tüm temel karaların geriye döndürülmesi ve tüm anayasal yapının kaldırılması Chávez karşıtı muhalif cephede bölünmelere yolaçar. Carmona’nın sadece küçük bir oligarşik elitin isteklerini yerine getirdiği görülür. Buna ek olarak yapılan stratejik hatalar<ref>PDVSA petrol işçileri grevinde öne çıkan işçi önderi Carlos Ortega’nın hükümete dahil edilmemesi ve ordudaki hiyerarşinin çiğnenerek amiral Hector Ramirez’in savunma bakanı yapılması stratejik hatalar olarak değerlendirilmektedir</ref> Carmona hükümetinin kendisine yöneltilen eleştiriler karşısında güçsüz duruma düşmesi sonucunu yaratır.

 

Chávez’e bağlı kalan Başkanlık Muhafızları göstericilerin desteği arasında sarayda denetimi ele geçirince darbe çöker. Carmona kaçmayı başarsa da çoğu hükümet üyesi tutuklanır. Chávez’in yeri ve durumu tam olarak bilinmediği için Başkanlık Sarayına dönen Chávez hükümeti mensuplarından Devlet Başkan Yardımcısı [[Diosdado Cabello]], Chávez görevine dönünceye dek devlet başkanlığına getirilir. 13 Nisan günü ordudaki en büyük destekçisi Özel Kuvvetler komutanı General [[Raúl Baduel]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/2790605.stm 19 Mart 2004 tarihli Chavez’in önemli destekçileri haberi], [[BBC]], 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{En}}</ref><ref>[http://www.cnn.com/2007/WORLD/americas/11/05/venezuela.constitution/index.html Baduel 2007 yılında chavez karşıtı muhalefete katılma kararı almıştır 5 Kasım 2007 tarihli] [[CNN]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{En}}</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/latin_america/newsid_7080000/7080254.stm Baduel ile ilgili 6 Kasım 2007 tarihli] [[BBC]] haberi, 8 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref>, yoğun halk gösterileri ve Başkanlık Sarayının ele geçirilmesi sayesinde Chávez artık göreve dönmek üzeredir.

 

Carmona hükümeti iktidarda olduğu kısa sürede çok sayıda karara imza atmış, çeşitli toplumsal kesimler tarafından desteklenmiş olmasına karşın başarısız olmuştur.

 

Carmona kararnameleri olarak bilinen darbeyle başa geçen hükümetin ilk icraatı 12 Nisan 2002 günü Başkanlık Sarayında yapılan toplantıda önde gelen 400 Venezuelalı tarafından imzalarıyla desteklenen ''Milli Birlik ve Demokrasiye Geçiş Hükümeti''nin ilan edilmesi oldu.<ref name="Liverpool" />

 

Carmona kararlarının en temel özelliği 1999 Anayasasının geri çekilmesi oldu. İlk kararlar ise ilgi çekicidir:<ref name="Liverpool" />

 

 

Başkanlık Sarayındaki törende Carmona hükümetinin kuruluş kararını imzalayan ve darbeyi olumlayan 400 Venezuelalı arasında önemli isimler yer almaktadır:

 

 

[[Dosya:11 Nisan 2002 Venezuela darbesinden önce Llaguno köprüsü ve civarı.jpg|right|thumb|300px|Olaylar sırasında Llaguno Köprüsü ve civarı]]

[[Dosya:11 Nisan 2002 Venezuela darbesinden önce Llaguno köprüsü olaylarında polisler halka ateş açıyor.jpg|right|thumb|300px|Llaguno Köprüsü olaylarında polis göstericilere ateş açarken]]

Ancak daha sonra Fernández’in de onayladığı yorumlarda Venevisión kanalında yayınlanan haberin yanlı olacak şekilde kasten yanıltıcı şekilde çekildiği ortaya çıkacaktır.<ref>[http://www.aporrea.org/actualidad/a4041.html “Basında yolsuzluk” adlı makale], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir {{Es}}</ref><ref>[http://www.analitica.com/bitblioteca/britto/investigacion_medios.asp Konuyla ilgili yazılan eser, Luis Britto García, Investigación de unos medios por encima de toda sospecha {{Es}}], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Buna göre köprünü üzerinde ve köprünün altındaki Chávez yanlısı göstericiler polise ait keskin nişancıların hedefi olmuş, çok sayıda gösterici öldürülmüştür. Keskin nişancılara karşı tabancalarla ateş eden Chávez yanlıları ise köprüden aşağıya doğru muhalif göstericilere doğru ateş ediyor gibi gösterilmiştir. Venevisión kanalında gösterilen kareler köprüden aşağıya doğru göstericilere ateş ediliyor iddiasındayken, diğer açıdan çekilen fotoğraflarda köprünün altında hiçbir göstericinin olmadığı görülmektedir. 2003 yılı Aralık ayında görülen davada Venezuela mahkemeleri köprünün üzerindeki göstericilerin ölümlerden sorumlu olmadığı yönünde karar vermiştir.

 

12 Nisan 2002 günü, Carmona hükümeti iktidarı aldığı sırada bazı muhalif göstericiler Karakas’daki Küba Elçiliğine giderek buranın önünde gösteri yapmaya başlarlar.<ref>[http://video.google.es/videoplay?docid=4457125454381757702&hl=es# Olayla ilgili video görüntüleri], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Açıklanan amaçları Chávez hükümeti üyelerinin elçiliğe sığındığı ve bu kişilerin elçilikten çıkartılması gerektiğidir. Elçiliğe karşı gösterilerin saldırıya dönüşmesi üzerine Küba Cumhuriyeti Venezuela Büyükelçisi Germán Sánchez Otero<ref>1994 - 2009 yılları arasında Venezuela'da Küba Büyükelçisi olarak görev yapmıştır[http://www.guia.com.ve/noticias/?id=45861], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>, elçiliğin bulunduğu Baruta Belediye Başkanı Henrique Capriles Radonski ile görüşmüş ve polise haber vermiştir.<ref name="Elçi">[http://www.aporrea.org/imprime/n81195.html Büyükelçi olayları anlatıyor] {{Es}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir </ref> Ancak artık binanın elektrik ve suyunu kesen göstericilere polis müdahale etmemiştir. Elçilik önündeki gösteriyi düzenleyen ve Küba Elçiliğinin ele geçirilmesi talimatını veren kişinin o gün olay yerinde bulunan Castro karşıtı Kübalı muhalif [[Salvador Romaní]] olduğu hem elçilik görevlilerince bildirilmiş<ref name="Elçi" /> hem de yıllar sonra kendisi tarafından doğrulanmıştır.<ref>[http://www.cubanet.org/CNews/y05/nov05/15o11.htm Miami’deki Salvador Romani ile 15 Kasım 2005 tarihinde yapılan röportaj] {{Es}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Elçiliğe karşı saldırılar belediye başkanının ve Kardinal Ignacio Velasco’nun araya girmesiyle hafifleyecek, Carmona hükümetinin devrilmesiyle de sona erecektir. Olaylardan sonra açılan kamu davası sonucu olaylarla ilgili Belediye Başkanı Radonski suçlanacak ancak suçsuz bulunacak<ref>Dava 2008 yılında yeniden açılacaktır [http://www.eluniversal.com/2008/10/17/pol_ava_reabren-juicio-a-cap_17A2075169.shtml], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>, firari sanık Romani ise suçlu bulunacaktır.<ref name="Elçi" />

 

18 Ağustos 2002 tarihinde Yüksek Adalet Mahkemesi emir komuta zincirini izleyerek istemeden askeri darbeyle sonuçlanan ayaklanmaya katılan askerlerin suçlu olamayacağına hüküm verir. Ancak aynı mahkeme 11 Mart 2005 günü aldığı kararla önceki kararı geçersiz ilan etmiştir.<ref>[http://www.rnv.gov.ve/noticias/?act=ST&f=&t=14700 11 Mart 2005 tarihli Venezuela Radyosu haberi] {{Es}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Buna göre General Efraín Vásquez Velasco, Havacı General Pedro Pereira, Amiraller Héctor Ramírez Pérez ve Daniel Comisso Urdaneta askeri isyan suçuyla yeniden yargılanabilecektir.

Devlet Başkanı Hugo Chávez 31 Aralık 2007 günü yetkileri kapsamında olan af çıkartma yetkisine dayanarak özellikle 11 Nisan 2002 olayları başta olmak üzere o dönemde işlenen suçları dair mahkeme sürecinde olan davalarla ve suçlarla ilgili olarak af ilan etti. Af kapsamındaki suçların detaylı olarak belirtildiği kararnamede öne çıkan bazı suçlar aşağıda belirtilmiştir:

 

11 Nisan 2002 tarihinde meydana gelen ölüm ve yaralanma olaylarıyle ilgili olarak dernekleşen kurban yakınlarının şikayetleri üzerinde Karakas Metropolitan Polis Örgütünün çeşitli mensupları için silah kullanarak kasten adam öldürme suçundan dava süreçleri başaltılmıştır.<ref>[http://www.telesurtv.net/noticias/secciones/nota/46590-NN/condenan-a-policias-venezolanos-por-sucesos-del-golpe-de-abril/ 3 Nisan 2009 tarihli] [[TeleSUR]] haberi, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Dava süreci 3 Nisan 2009 tarihinde sona ermiş ve aşağıdaki kararlar verilmiştir:<ref>[http://www.radiomundial.com.ve/yvke/noticia.php?22408 Kararlarla ilgili haber] {{Es}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>

Mahkemede suçlu bulunan polisler 11 Nisan 2002 günü Llaguno Köprüsü dolaylarında Rudi Urbano, Josefina Rengifo ve Erasmo Sánchez isimli Venezuela vatandaşlarının öldürülmesi ve 29 kişinin de ağır yaralanması ile suçlanmıştır.

 

Uluslararası kamuoyu neredeyse tamamen Venezuela’daki olağanüstü durum normale dönünceye kadar ayrıntılı bir yorum yapmamakla beraber askeri bir darbeyle başa gelen hükümeti tanımama yönünde tutum takınmıştır.

 

Tutumumu en açık ve net şekilde belirten ise o sırada Kosta Rika’da toplantı halinde olan [[Rio Grubu]] olmuştur. Grup içerisindeki [[Kolombiya]] ve [[El Salvador]] yeni hükümete destek verirken; [[Arjantin]], [[Peru]], [[Paraguay]], [[Brezilya]], [[Şili]] ve [[Küba]] ilk andan itibaren Carmona hükümetini reddetmiştir. [[Meksika]] ise yeni hükümeti tanımayacak ve yeni seçimleri bekleme kararını bildirecektir. [[Uruguay]] ise çekimser kalmıştır. <ref>[http://www.espectador.com/principal/noticias/ind0204131.htm 13 Nisan 2010 tarihli haber], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>

 

Ortak bir açıklama yapan [[ABD]] ve [[İspanya]] hükümetleri Venezuela’daki gelişen olayları yakından takip ettiklerini belirtirken, şiddet olaylarını reddetmiş ve demokrasi ortamında durumun normalleşmesini istemiştir.<ref>[http://www.derechos.org/nizkor/venezuela/doc/usaesp.html 12 Nisan 2002 tarihli açıklamanın asıl metni] {{Es}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Ancak Chávez yönetimi sürekli olarak darbenin ABD Başkanı [[George W. Bush]] tarafından desteklendiğini iddia etmiştir.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/newsnight/1985670.stm BBC haberi], 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Darbeyle başa geçen Carmona hükümetini destekleyen Amiral Carlos Molina yaptığı açıklamada kendilerini ABD’nin desteklediğini açıklamıştır.<ref>[http://pqasb.pqarchiver.com/washingtonpost/access/116961663.html?FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&date=Apr+21%2C+2002&author=Scott+Wilson&desc=Clash+of+Visions+Pushed+Venezuela+Toward+Coup%3B+Admiral+and+President+Were+Old+Rivals] 21 Nisan 2002 tarihli Scott Wilson imzalı [[Washington Post]] haberi {{En}}, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> Bush darbenin başarısız olmasından sonra olaylardan Chávez'in ders alması gerektiğini söylemiş, eski ABD Başkanı [[Jimmy Carter]] ise darbenin ABD tarafından desteklenmiş olmasının kuvvetle muhtemel olduğunu belirtmiştir.<ref>[http://english.aljazeera.net/news/americas/2009/09/200992116049879437.html 21 Eylül 2009 tarihli] [[El Cezire]] haberi, 9 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref> 2004 yılında İspanya'da yaşanan bir skandal ile İspanya'nın darbeye destek verdiği anlaşılmıştır. [[İspanyol Sosyalist İşçi Partisi]] mensubu İçişleri Bakanı [[Miguel Ángel Moratinos]] 2004 yılında yaptığı açıklamada José María Aznar'ın [[Partido Popular]] hükümetinin darbeye destek verdiğini açıklamıştır.

 

Darbeden önceki olaylar, darbe ve Carmona hükümetinin başa geldiği dönemde özellikle küresel yayın yapan ABD ve İspanyol televizyon kanalları ile gazeteleri (buna sosyal demokrat eğilimli İspanyol [[El País]] de dahildir) darbe yanlısı tutum sergilemiştir. İspanyolca yayın yapan [[CNN Español]] Carmona ile röportaj yapmış, [[Washington Post]] darbeyi destekleyen yazılar yayınlamıştır. [[Indymedia]] gibi bağımsız iletişim kaynakları tarafsız yayın yapmış ve darbeyle ilgili güncel gelişmeleri aktarmıştır.

 

{{Ana madde|Devrim Televizyondan Yayınlanmayacak}}

 

Ayrıca John Pilger tarafından 2007 yılında çekilen ''War on Democracy'' belgeseli darbeyle ilgili ayrıntılı bir çalışmayı ve Chávez ile yapılan bir röportajı içerir. Bu belgeselde darbecilerle ABD hükümeti arasındaki ilişkiler incelenmektedir.<ref>[http://venezuelanalysis.com/analysis/2363 Belgesel ile ilgili haber], 10 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir</ref>

 

{{kaynakça}}

 

 

[[Kategori:Darbe teşebbüsleri]]