Vade: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Tema (mesaj | katkılar)
k çalışma
Tema (mesaj | katkılar)
viki - dış bağ - türk - kaynaksız
1. satır:
{{kaynaksız}}
{{düzenle-tarih|Kasım 2005}}
{{çalışma var}}
 
'''Vade''' ya da '''ecel''' [[Borç]]lunun, ödemeyi belirli bir süre sonra yerine getirileceği durumlarda yararlanacağı, sözleşmeyle veya kanunen belirlenmiş süre.
[[Borç|Borcun]] ifası belirli bir sürenin dolması sonunda gerçekleşecekse borçlunun yararlanacağı bu süreye '''vade''' ya da ecel denilir. Vade taraflarca belirlenebileceği gibi, hukuki işlemin özelliklerinden ve niteliğinden de çıkartılabilir. Bunun dışında vadenin kanun tarafından yedek olarak belirlendiği durumlar da vardır. Vade, taraflar arasında bir takvim günü olarak saptanabilir. Vadenin saptanması taraflardan birine de bırakılabilir. Bu son durumda yetkili bulunan tarafın ihbarıyla vade belirlenmiş olur. Vadenin kesinlikle belirlenmediği bazı durumlarda, örneğin ifanın ekonomik durumun iyileşmesine bağlandığı bir durumda vade yerine şarttan söz etmek daha doğru olur. Hukuki işlemin özellikleri vadenin varlığını belirleyebilir. Örneğin, bir tablonun yapılması için ressama verilen sipariş, doğal olarak belirli bir süreyi bağrında taşır.
 
== Saptanması ve varlığı==
Vade bazı durumlarda kanundan kaynaklanabilir. Bu durum, tarafların vadeyi karşılaştırmamaları halinde, yasa hükmünün tamamlayıcı olarak işlev kazanması sonucunu doğurur. Örneğin, ödünç sözleşmesinde iadeye ilişkin bir vade kararlaştırılmamışsa, BK'nun 312. maddesine göre ödüncün ilk istemden itibaren altı hafta içinde iade olunması gerekir.
 
[[Borç|Borcun]] ifası belirli bir sürenin dolması sonunda gerçekleşecekse borçlunun yararlanacağı bu süreye '''vade''' ya da ecel denilir. Vade taraflarca belirlenebileceği gibi, hukuki işlemin özelliklerinden ve niteliğinden de çıkartılabilirçıkarılabilir. Bunun dışında vadenin kanun tarafından yedek olarak belirlendiği durumlar da vardır. Vade, taraflar arasında bir [[takvim günü]] olarak saptanabilir. Vadenin saptanmasıveya taraflardan birine de bırakılabilir. BuTek sontaraflı durumdasaptamada yetkili bulunan tarafın ihbarıyla vade belirlenmiş olur. Vadenin kesinlikle belirlenmediği bazı durumlarda, örneğin ifanınödemenin ekonomik durumun iyileşmesine bağlandığı bir durumda; vade yerine şarttan söz etmek daha doğru olurdoğrudur. [[Hukuk | Hukuki]] işlemin özellikleri vadenin varlığını belirleyebilir. Örneğin, bir tablonun yapılması için ressama verilen sipariş, doğal olarak belirli bir süreyi bağrında taşır.
Vadenin hesabı konusunda Borçlar Kanunumuzda bazı yedek hükümler öngörülmüştür. Buna göre :
 
Vade bazı durumlarda kanundan kaynaklanabilir. Bu durum, tarafların vadeyi karşılaştırmamaları halinde, yasa hükmünün tamamlayıcı olarak işlev kazanması sonucunu doğurur. Örneğin, ödünç sözleşmesinde[[sözleşme]]sinde iadeye ilişkin bir vade kararlaştırılmamışsa, BK[[Türk Borçlar Kanunu]]'nun 312. maddesine göre, ödüncün ilk istemden itibaren altı hafta içinde iade olunması gerekir.
* 1) Borcun ifası için, ayın başı, ortası ya da sonu gibi sözler kullanılmışsa bundan ayın birinci, on beşinci ve sonuncu günü anlaşılır (BK.m.75).
* 2) Süre gün olarak saptanmışsa, sözleşmenin aktedildiği gün hesaba katılmayarak, kararlaştırılan günün sonunda vade dolmuş sayılır (BK.m.76/3).
* 3) Süre hafta olarak saptanmışsa, muacceliyet zamanı, son haftanın kararlaştırılan güne isim olarak uyan günüdür (BK.m.76/3).
* 4) Süre ay olarak belirlenmişse, borç, sözleşmenin kurulduğu günü karşılayan tarihte muaccel olur.
 
== Hesabı konusunda yedek hükümler ==
Örneğin, 10 Mayıs 1998'te aktedilen sözleşmede üç aylık bir vade öngörülmüşse, vade 10 Ağustos 1998'te dolar. Son ayda sözleşmenin aktedildiği günü karşılayan gün yoksa, ayın son günü vade dolar. Örneğin sözleşme 31 Ocakta yapılmış ve beş aylık bir vade öngörülmüşse, vade 30 Haziranda dolar (BK.m.76/3).
 
Vadenin hesabı konusunda Borçlar KanunumuzdaKanunu'nunda bazı yedek hükümler öngörülmüştür. Buna göre :
 
* 1) Borcun ifasıödeme günü için, ayın başı, ortası ya da sonu gibi sözler kullanılmışsa bundan ayın birinci, on beşinci ve sonuncu günü anlaşılır (BK.m.75).
* 2) Süre gün olarak saptanmışsa, sözleşmenin aktedildiğiyapıldığı gün hesaba katılmayarak, kararlaştırılan günün sonunda vade dolmuş sayılır (BK.m.76/3).
* 3) Süre hafta olarak saptanmışsa, muacceliyetödemenin gerçekleşeceği zamanızaman, son haftanın kararlaştırılan güne isim olarak uyan günüdür (BK.m.76/3).
* 4) Süre ay olarak belirlenmişse, borç, sözleşmenin kurulduğuyapıldığı günü karşılayan tarihte muaccelalacaklı tarafından istenebilir duruma olurgelir.
 
Örneğin, 10 Mayıs 1998'te aktedilenyapılan sözleşmede üç aylık bir vade öngörülmüşse, vade 10 Ağustos 1998'te dolar. Son ayda sözleşmenin aktedildiğiyapıldığı günü karşılayan gün yoksa, ilgili ayın son günü vade dolardolacaktır. Örneğin sözleşme 31 Ocakta yapılmış ve beş aylık bir vade öngörülmüşse, vade 30 Haziranda dolar (BK.m.76/3).
 
Yıl, yarım yıl, çeyrek yıl gibi sürelerin varlığı halinde de, vade yine gösterilen tarzda hesaplanır (BK.m.76/3).
 
Türk Borçlar KanunumuzunKanunu'nun 76/III. maddesine göre, yukarıda açıklanan kurallar, süreninsüre sözleşmenin kurulmasındanyapıldığı tarihte değil de, başka bir zamandantarihten itibaren cereyan etmeyeişlemeye başladığı durumlarda da uygulama alanı bulur.
 
[[Pazar]] gününe veya bir tatil gününe rastlayan vade, kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçer. Bunun aksini kararlaştırmak da mümkündür (BK.m.76/III).
 
== Erken ödeme ==
 
İlke olarak, borçlunun borcunu vadeden önce ödemesine bir engel yoktur. Ancak sözleşmede tarafların aksini kararlaştırmaları üzerine ya da sözleşmenin niteliğinden erken ifanınbir tarihte ödeme yapılmasının olanaksız olduğu anlaşıldığı durumlarda, vadeden önce ödemede bulunmak mümkün değildir. Bu tür aylık durumlar dışında borçlu, borcun ifasınıödemesini vadeden önce de gerçekleştirebilir; ancak bu nedenle alacaklıdan borcun miktarına ilişkin bir indirim (iskonto) isteminde bulunamaz.
 
== Dış bağlantılar ==
 
[http://www.kgm.adalet.gov.tr/borclarkanunu.htm Türk Borçlar Kanunu Tasarısı]
 
[http://www.e-ticaret.gov.tr/duyurular/kanun.doc Kanun: http://www.e-ticaret.gov.tr sitesine ait bir doküman] - Formatı: Microsoft Word
İlke olarak, borçlunun borcunu vadeden önce ödemesine bir engel yoktur. Ancak sözleşmede tarafların aksini kararlaştırmaları üzerine ya da sözleşmenin niteliğinden erken ifanın olanaksız olduğu anlaşıldığı durumlarda, vadeden önce ödemede bulunmak mümkün değildir. Bu tür aylık durumlar dışında borçlu, borcun ifasını vadeden önce de gerçekleştirebilir; ancak bu nedenle alacaklıdan borcun miktarına ilişkin bir indirim (iskonto) isteminde bulunamaz.
 
[[kategori:İktisat terimleri]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Vade" sayfasından alınmıştır