|
'''Otorite''', her hangi bir konuda bir şeyin yeterliliğine herkesi inandırarak bir kişinin kendine sağladığı itaat ve güven; hâkimiyet ve emretme kudreti; yaptırım koyma ve kullanma gücüdür. [[Max Weber]] otorite tiplerini 3'e ayırır: geleneksel otorite, karizmatik otorite ve hukuksal (demokratik) otorite. Geleneksel otorite, geleneklerin büyük saygı gördüğü, toplumsal düzenin ağır değiştiği toplumlarda ve kurumlarda görülür. bu gibi ortamlarda iktidarin kaynağı; gelenekler ya da yerleşik inançlardir.
==Otorite==
Max weber otorite tiplerini 3'e ayirir: geleneksel otorite, karizmatik otorite ve hukuksal (demokratik) otorite.
geleneksel otorite, geleneklerin buyuk saygi gordugu, toplumsal duzenin agir degistigi* toplumlarda ve kurumlarda gorulur (ataerkil aile, feodal toplum gibi). bu gibi ortamlarda iktidarin kaynagi; gelenekler ya da yerlesik inanclardir.
karizmatikKarizmatik otorite, onderinönderin olaganustuolağanüstü gibi gorunengorünen niteliklerinden dogardoğar. iktidarinİktidarin kaynagikaynağı, bizzat kisininkişinin dogustandoğuştan sahip oldugunaolduğuna inanilan ozelliklerdirözelliklerdir. buyukBüyük bir kahraman ya da cokçok zor kosullarkoşullar icinde toplumu cikisçıkış yoluna sokabilmissokabilmiş olan bir onderinönderin iktidarininiktidarının kokenindekökeninde karizmatik otorite bulunur. coguÇoğu zaman mantiklamantıkla arastirilmadanaraştırılmadan, onun olaganustuolağanüstü niteliklere sahip oldugunaolduğuna inanilirinanılır. (ataturk[[Atatürk]], mao,[[Mao]] castrove gibi)[[Hitler]] böyle liderlere örnek olarak gösterilir.
hukuksalHukuksal (demokratik) otorite, ne geleneklerden, ne de olaganustuolağanüstü kisiselkişisel niteliklerden kaynaklanir. bu tur otorite soz konusu oldugunda, iktidarin kaynagini akil ve kurallar olusturur. kisiler belli kurallara gore iktidara gelir, belirli sinirlar icinde yetkilerini kullanir ve belirli kurallara gore iktidardan uzaklasirlar.
bu uc "mesru" iktidar kaynagina, genelde mesru sayilmayan; kaba guce ve baskiya dayali otorite de eklenebilir. koklu siyasal rejim degisikliklerinin en azindan baslangic donemlerinde, siyasal iktidarlarin ana kaynagini bu tur bir otorite olusturur. zamanla diger otorite turleri devreye girer.
| 