Çelebi Kağan: Revizyonlar arasındaki fark

'''Kilibi Kağan''' ([[Çince]] tam olarak: [[Geleneksel Çin yazısı|Geleneksel]]: 乙彌泥熟俟利苾可汗 / [[Basitleştirilmiş Çin yazısı|Basit.]]: 乙弥泥熟俟利苾可汗, yǐmíníshú qílìbié kěhàn, aslı adı: 阿史那思摩 '''Ashina Simo''', Çince adı: 李思摩 '''Li Simo''', d. 583 ? - ö. 647; Changan), [[Kieli Kağan]]'ın babası olan [[Kimin Kağan]]'ın kuzeni<ref name="z191">[[:zh:s:資治通鑑/卷191|''ZizhiTzu Tongjianchih t'ung chien'', Cilt 191]]</ref>. Tuğrul Şad (咄六設)'ın oğlu<ref name="yt215">[[:zh:s:新唐書/卷215上|''Yeni Tang Kitabı'', Cilt 215-I]]</ref>. [[Doğu Göktürk]]lerin Çin Tahakkümü Devri (630-681)'nde, önce Tang Hanedanı'nın generali ve daha sonra 639 - 644 yılları arasında Doğu Göktürk Kağanlığı'nın kağanı.

27 Mart 630<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀四年, ay: 二月, gün: 甲辰 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> tarihli [[Yin-shan Muharebesi]] (陰山之戰 / [[:zh:阴山之战|阴山之战]], yīnshān zhī zhàn)'inde [[Kieli Kağan]] yenilince Doğu Göktürkün kabile önderleri Kieli'yi terkederek Tang'a teslim oldular. Fakat sadece Ashina Simo Kiele'ye sadık kalıp birlikte esir oldu. İmparator Tai Tsung, Simo'nun sadakatını överek 20 Nisan 630 tarihinde<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀三年, ay: 三月, gün: 戊辰 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> Sağ Wu-xiu Büyük Generalliğe <ref name="z193">[[:zh:s:資治通鑑/卷193|''ZizhiTzu Tongjianchih t'ung chien'', Cilt 193]]</ref> 23 Haziran 630 tarihinde<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀三年, ay: 五月, gün: 壬申 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> ise Huai-hua Vilâyet Krallığına getirdi.<ref name="z193"/>

[[Ashina Jiesheshuai]]'nin isyanından sonra [[Göktürkler]]in [[Sarı Irmak|Sarı Irmağın]] güneyinde bulunmalarının iyi omadığını dile getirenler çoğaldı. 13 Ağustos 639<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀十三年, ay: 七月, gün: 庚戌 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> tarihinde Tai Tsung, "Sarayı Muhafız Birliği Sağ Wu-wei Büyük General"<ref name="Erkin">[http://mtad.humanity.ankara.edu.tr/IV_4_Aralik2007/247_53_MTAD_4-4_EEkrem_7-20.pdf Erkin Ekrem, "Gök Türk Hsieh-li Kağan'ın (618-630) Oğlu A-shih-na Po lou Men'in Mezar Kitabesi Üzerine", ''Modern Türklük Araştırmaları Dergisi'' Cikt 4, Sayı 4, Aralık 2007 (Pdf dosyası)]</ref>, Hua Eyaleti Askerî Müsteşarı ve Huai-hua Vilâyet Kralı<ref name="Erkin"/> olan Li Simo, Kilibi Kağan olarak atadı ve Kutao'nun verilmesine, çeşitli eyaletlerde oturan Göktürk ve etnik azınlıkları Sarı Irmağın kuzeyine götürmesine ve orda duvarları kurarak uzun süre sınır kalelerini muhafaza etmesine dair ferman çıkardı. Ancak Kilibi Kağan [[Seyanto]]lardan korkarak kaleden çıkmak istemeyince Tai Tsung, Sinong (司農卿, sīnóngqīng, "Tarım Bakanı") Kuo Sipen'i Seyontolara yollayarak talimatı verip Göktürkler ile savaşmamasını istedi.<ref name="z195">[[:zh:s:資治通鑑/卷195|''ZizhiTzu Tongjianchih t'ung chien'', Cilt 195]]</ref>

28 Şubat 641<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀十五年, ay: 正月, gün: 乙亥 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> tarihinde Kilibi Kağan ilk defa nehri geçerek eskiden Dingxiang Kalesinin bulunmuş olduğu yerde çadırı kurdu. 30.000 hanelik halkı, 40.000 sağlam askeri ve 90.000 atı vardı.<ref name="z196">[[:zh:s:資治通鑑/卷196|''ZizhiTzu Tongjianchih t'ung chien'', Cilt 196]]</ref> Kağan, imparator Tai Tsung'a

[[Koguryo-Tang Savaşları|Birinci Kogryo Seferi]] sırasında 28 Haziran 645<ref>[http://db1x.sinica.edu.tw/sinocal/ Tang kitaplarında yer alan Yıl: 貞觀十九年, ay: 五月, gün: 丙申 tarihi, Academia Sinica'nın Takvim Çeviricisiyle çevirilmiştir.]</ref> tarihinde [[Koguryo]]'nun Baekam Kalesi (Hangul: 백암성 Hanja: 白巖城, günümüz Çin Halk Cumhuriyeti Liaoning Eyaleti Liaoyang şehri Dengta ilinde inşa edilmiştir) civarında [[kurmalı yay]]ın okuyla vuruldu. Tai Tsung bizzat ağızıyla emedi (zehir dışarı çıkarmak için).<ref name="z197">[[:zh:s:資治通鑑/卷197|''ZizhiTzu chih t'ung chien Tongjian'', Cilt 197]]</ref>