Vikipedi

Arnavutluk Katolik Kilisesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k Dizgi hatası düzeltildi
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Arnavutluk Katolik Kilisesi''', [[Papa]]'nın ruhanî önderliğindeki ve [[Vatikan]] merkezli ekumenikökumenik Dünya [[Katolik Kilisesi]]'nin en eski alt bölümlerinden birisidir.
 
Ülkedeki Katolik Kilisesi iki bölgeden ve altı özerk yönetim bölgesinden oluşur. Cemaatinin üye sayısı yarım milyon civarında tahmin edilmektedir. [[Arnavutluk]] [[Papalık]] ile diplomatik ilişki içindedir, Papalığın [[Arnavutluk]]'ta temsilciliği bulunur.
18. satır:
Franziskan Tarikatı ilk Arnavut manastırını 1240'ta Lezha'da kurdu. 1278'te de [[Dominik]] Tarikatı Durres'te ilk manastırını 1345 ve 1450 yıllarında da İşkodra'ya ve Lezha'ya diğer manastırlarını kurdu. Orosh (Mirdita Bölgesi)'ndeki Franziskan Tarikatinin Azizi Aleksander (Arnavutça: Shen Llezhder)'le ilgili ilk yazılı belge 1319 yılındandır. Benedikt Manastırı'nın daha eski olması muhtemeldir. [[Mirdita]]'da da Arber'lerin Katolik bir piskoposluk merkezleri vardı. Tek tek Katolik pikoposluklar 12. yüzyılda yaygındı. Ortacağ'da Arnavutlar genelde Arber adıyla anılıyorlardı. Bu aynı zamanda 12. yüzyıl sonunda Kruja Kalesi bölgesinde oluşmuş olan [[Arbanon Kırallığı]]'nda yaşayan halkın da adıydı. Bu [[Katolik]] Kırallık, Ortodoks Kilisesine bağlı olan [[Kruja]] yönetiminden ayrılarak oluşmuştu.
 
[[Arnavut]] [[Katolik]]liği, 1342-1355 arasındaki Sırp Çarı Stefan Dushan'ın hakimiyetini zarar görmeden atlattı. SirpSırp Çarı'nın ölmesi ve Sırp Kırallığı'nın dağılmasının ardından soylu Arnavut sülalesi [[Ballsha]], [[Zeta]] bögesi ve Arnavutluk'un kuzeyinde iktidarı ele geçirdi. Ballsha'lar 1368'de Ortodoksluk'tan [[Roma]]-[[Katolik]] Kilisesine geçtiler. Lezha piskoposlugunun kurulmasi da bu dönemde gerçekleşti.
 
15. yüzyilda Papalik Arnavut Katolikleri ve katolik soylularla çok sıkı ilişki içindeydi. İki tarafın da ortak çıkarı, Osmanlilarin Balkanlar'daki ilerleyişini engellemekti. Durres Başpiskoposu Kardinal Pal Engjelli, Kral [[Skanderbeg]] (Gjergi Kastrioti)'nin askeri ve maddi açıdan desteklenmesi için pek çok kez diplomatik görevle İtalya'da yardım aramak için çabaladı.
37. satır:
Durres, Lezha veya Bar şehirlerinde Türklerin fethinden sonra, buralarda eskiden yaşayan Hıristiyan ahalinin sadece cok ufak bir bölümü kalmıştı. Buna rağmen bütün Türk hakimiyeti süresince şehirlerde yine de önemli sayılabilecek miktarda Hıristiyan cemaat vardı.
 
Dağlarda yaşayan Arnavut boyları, Osmanli yönetimiyle devamlı ve sürekli çatışma halindeydiler. Dağlık bölgedeki Arnavut boyları olsa olsa en fazla Sancak Bey'ine vergi veriyorlardı. Fakat şehirlerde yaşayan Hıristiyanlar için, Müslümanların altında hangi hukuksal konumda oldukları konusu çok önemliydi. Genelde Hiristiyanlar [[İslam]] hukukunda ikinci sinif haklara sahip anlaminda 'zimmi' statüsündeydiler. Ancak Katolikler diğer gayri-müslimlerin, yani [[Ortodoks]]lar'ın ve [[Yahudiler]]'in, 'Millet Sistemi' uyarinca sahip oldukları kısıtlı haklara da sahip değildiler. Bu nedenle Katolik Arnavutlarin herhangi bir yasal örgütlenme olanakları kalmamıştı ve hukuki durumları Ortodokslar veya YahudilerdenYahudiler'den çok daha güvensizdi.
 
Osmanlılarca sadece Fransizkan TarikatinaTarikatına göz yumuluyordu. Bu nedenle hem Arnavutluk hem de Bosna'da ve tüm Balkanlarda faaliyet gösteren bu tarikat Arnavutluk'ta İslam döneminde Katolikliğin en önemli desteğiydi ve kiliseye hizmet verenlerin büyük bölümü de bu tarikattendi. 1569'da ceşitliçeşitli Hiristiyan Devletler (önce [[Fransa]] sonra [[Avusturya]]) Osmanlılar'a kapitülasyonları kabul ettirdiler. Öncelikle ticari ilişkileri içeren bu kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı hakimiyet bölgesindeki Katoliklerin durumunda da iyileşmeler oldu. Örnegin Batı'dan ülkeye Katolik papaz getirilmesine izin verildi. Ancak yerel Müslüman yöneticiler bu kararları her zaman uygulamadılar ve Arnavut Katolikleri bu yüzden bu özgürlükten fazla yararlanamadılar. Ama yine de kapitülasyonlar sayesinde Arnavutluk'a atanmış bazı piskoposlar görev yerlerine gelebildiler.
 
Ancak buna rağmen düzenli bir kilise örgütlenmesi yapılabilmesi olanaksızdı. Osmanli Devleti'nin kısıtlamaları nedeniyle çoğu piskopos görevini uygulayamiyordu. Üst düzeye atanmış kilise görevlileri Papalık'ca atandıkları görev bölgelerinde çok kısa süre kalabiliyor ya da hiç ülkeye giremiyorlardi. 16. ve 17. yüzyıllarda Sarda, Deja, [[Ulqin]] ve Arber'deki küçük kilise cemaatleri yok oldular. Lezha ve Pult gibi pek çok kilise cemaati de uzun yillarca papazsiz kaldi. Lezha sehrindeki piskoposluk merkezi de, şehrin müslümanlarin çoğunluğuna geçmesiyle küçük ama Katolik kalmış bir köye taşınmak zorunda kaldı. Arnavut Katoliklerinin sıkıntılarini az da olsa dindirebilmek ve papazların görevlerini kolaylastırmak için bazi Arnavut kilise görevlileri o zaman icin bilinen ünlü dini eserlerin tercümelerini gerçekleştirdiler.
53. satır:
* http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=80245
* http://www.caritasalbania.org/faqet/sociale.htm
* http://www.kishakatolikeshkoder.com/
 
{{Arnavutluk-taslak}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnavutluk_Katolik_Kilisesi" sayfasından alınmıştır