Vikipedi

Uygur alfabesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Etiket: Süzgeç: tekrarlayan karakter
CnkALTDS (mesaj | katkılar)
14.417 değişiklik
Gökçe Yörük tarafından değiştirilmiş 2009-08-03 11:38:47 tarihli sürüm geri getirildi.
1. satır:
{{ana|Türk dil alfabesi}}
 
kjhjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj
'''Uygur alfabesi''', [[Soğd]] kökenli olup bazı değişikliklerle [[Türkçe]]ye uygulanmıştır. Harf sayısı 18’dir. Bunlardan üçü ünlü, 15’i ünsüzdür. Sağdan sola doğru yazılır. Z hariç tüm harfler bitiştirilir.
 
[[Dosya:Kudatku Bilik.jpg|thumb|250px||"[[Kutadgu Bilig]]" (15.yy), sağdan sola yazılmıştı]]
jjjjjjjj
Bu yazı ile kütüphaneler dolusu edebiyat, sanat, din, hukuk konularında kitaplar yazılmıştır. [[Uygur Türkleri]] [[Çin]], [[Hint]] ve [[İran]] kültürlerinin etkisinde kalmış ve çokjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj renkli bir kültür geliştirmişlerdir. Uygurlar kâğıt ve matbaayı ilk kullanan Türk kavmidir. Bilinen en eski metinler 9. yy.’a aittir. Uygur Alfabesi, [[Karahoca Uygur Krallığı]]’nın yıkılmasından sonra da kullanılmıştır. Türklerin Müslüman olmalarındanjjjjjjjjjjjj sonra Arap alfabesini almalarına rağmen [[Türkistan]] ve [[Kırım]]’daki Türk devletlerinde Uygur alfabesi kullanılmaya devam etmiştir. [[Timur İmjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjatjjjjiği mektup Uygur alfabesiyle yazılmıştı. ▼
 
▲Bu yazı ile kütüphaneler dolusu edebiyat, sanat, din, hukuk konularında kitaplar yazılmıştır. [[Uygur Türkleri]] [[Çin]], [[Hint]] ve [[İran]] kültürlerinin etkisinde kalmış ve çokjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjçok renkli bir kültür geliştirmişlerdir. Uygurlar kâğıt ve matbaayı ilk kullanan Türk kavmidir. Bilinen en eski metinler 9. yy.’a aittir. Uygur Alfabesi, [[Karahoca Uygur Krallığı]]’nın yıkılmasından sonra da kullanılmıştır. Türklerin Müslüman olmalarındanjjjjjjjjjjjjolmalarından sonra Arap alfabesini almalarına rağmen [[Türkistan]] ve [[Kırım]]’daki Türk devletlerinde Uygur alfabesi kullanılmaya devam etmiştir. [[Timur İmjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjatjjjjiğiİmparatorluğu]] mektupve Uygurkollarında bu alfabesiylealfabe yazılmıştıkullanılıyordu. {{fact}}
[[Osmanlı]] sarayında da [[Uygurca]] bilen katijjjjjjjjjjjjjjjjjjjjpler vardı. Örneğin [[Fatihjjjjn Mehmet]]’in [[jjjjjjj]]’ndan sonra [[Özbek Hanı]]’na gönderdiği [[zafername]] Uygur alfabesiylejjjyazılmjjjjjıştı. Uygur alfabesi 18. yy.’a kadar kullanılmış fakat jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjsonra tamamen unutulmuştur.jjjjj▼
[[Ebu Said Mirza]]’nın 1468’de [[Uzun Hasan]]’a gönderdiği mektup Uygur alfabesiyle yazılmıştı.
 
▲[[Osmanlı]] sarayında da [[Uygurca]] bilen katijjjjjjjjjjjjjjjjjjjjplerkatipler vardı. Örneğin [[FatihjjjjnFatih Sultan Mehmet]]’in [[jjjjjjjOtlukbeli Savaşı]]’ndan sonra [[Özbek Hanı]]’na gönderdiği [[zafername]] Uygur alfabesiylejjjyazılmjjjjjıştıalfabesiyle yazılmıştı. Uygur alfabesi 18. yy.’a kadar kullanılmış fakat jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjsonrasonra tamamen unutulmuştur.jjjjj
* [[Eski Uygur alfabesi]]jjjjjjjjjjjjjjjjjjjj▼
 
* [[K̡ona Yezik̡]] ("Eski yazı" Arap harfleri ile)jjjjj
▲* [[Eski Uygur alfabesi]]jjjjjjjjjjjjjjjjjjjj
éziqi]] UEY, (Arajjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjp harfleri ile 1980 sonra)
* [[UygurK̡ona Pinyin YjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjéziqiYezik̡]] UPNY, (Pinyin"Eski yazı" Arap harfleri ile 1960 - 1980 arasında)
* [[Uygur SirilEreb Yéziqi]] USYUEY, (KirilArap alfajjjjjjjjjjjjjjjjbesiharfleri ile 1980 sonra)
* [[Uygur Pinyin Yéziqi]] UPNY, (Pinyin harfleri ile 1960 - 1980 arasında)
* [[Uygur Siril Yéziqi]] USY, (Kiril alfabesi ile)
* [[Uygur Latin Yéziqi]] ULY, (Latin harfleri ile 2000 sonra)
 
jjjjjjj
Uygur alfabesiyle Uygur dnnmmmönmvbömnöneminjjjjjjjjjjjjjjjjjjdedöneminde yazılmış yazılı nesirler:
# [[Altun YmmmmmmnarukYaruk]] jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj
# İki Kardeş Hikayesi
# [[Sekiz Yükmek]]
 
 
{{dilbilim-taslak}}
 
 
jjjjjjj
[[Kategori:Alfabeler]]
[[Kategori:Uygurca]]
 
jjjjjjjj
[[ja:ウイjjjjjjjjjjjkjhggggggggnnmmmmmmmmmmmmçöööööööööööööjhgvvvvvvvvvvvvvöööööömmnグル文字]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Uygur_alfabesi" sayfasından alınmıştır