Vikipedi

Redoks: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
VolkovBot (mesaj | katkılar)
130.531 değişiklik
k Bot değişikliği Kaldırılıyor: sq:Oksidimi
MastiBot (mesaj | katkılar)
24.830 değişiklik
k Bot değişikliği Ekleniyor: ru:Оксидирование
1. satır:
{{düzenle|Temmuz 2009}}
'''Redoks''' (oksidoredüksiyon) ingilizce ''reduction'' ([[indirgenme]]) ve ''oxidation'' ([[yükseltgenme]]) kelimelerinin kısaltılmasından elde edilmiş bir kelime olup [[elektron]] alış-verişinin olduğu [[kimyasal tepkime]]leri belirtmek için kullanılır.
'''Oksidasyon''' ya da '''yükseltgenme''', [[elektron]]ların bir [[atom]] ya da [[molekül]]den ayrılmasını sağlayan kimyasal [[tepkime]]dir.
 
Bir elementin, kimyasal [[reaksiyon]]da elektron alması olayına ''indirgenme'' denir. İndirgenme olayına [[reduksiyon]], yükseltgenme olayına da oksidasyon da denir. Reaksiyonda elektron vererek yükseltgenen element karşısındakini indirgediği için ''indirgen'', elektron alarak indirgenen element karşısındakini yükseltgediği için ''yükseltgen'' olarak tanımlanır.
[[Dosya:Redox Reminder.png|thumb|500px]]
== Redoks tepkimeleri ==
İki çeşit redoks tepkimesi vardır:
*'''''Yükseltgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron kaybına uğradığı tepkimelerdir.
 
*<math>\mathrm{A \rightarrow A^+ + e^-}</math>
:Fe<sup>2+</sup> → Fe<sup>3+</sup> + e<sup>-</sup>
:<small>Oksidasyon: A maddesi bir elektron verir</small>
 
*<math>\mathrm{B + e^- \rightarrow B^-}</math>
*'''''İndirgenme''''' bir [[atom]], [[iyon]] ya da [[molekül]]ün elektron aldığı tepkimelerdir.
:<small>reduksiyon: B maddesi bir elektron alir</small>
:H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + 2 e<sup>-</sup> → 2 OH<sup>-</sup>
 
*<math>\mathrm{A + B \rightarrow A^+ + B^-}</math>
:<math>\frac{\begin{array}{rcl}
:<small>redoks: A maddesi bir elektron B maddesine verir</small>
H_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2e^{-}\\
F_{2} + 2e^{-} & \longrightarrow & 2F^{-}
\end{array}}{\begin{array}{rcl}
H_{2} + F_{2} & \longrightarrow & 2H^{+} + 2F^{-}
\end{array}}</math>
 
Eğer elektron alan yani indirgenen element serbest (nötr) halde ise, eksi değerlikli olur. Serbest halde değil de (+) değerlikli iyon halinde ise, aldığı elektron sayısı kadar değerliği azalır. Buna karşılık elektron veren element, nötr halde ise + değerlikli olur, iyon halinde ise verdiği elektron sayısı kadar değerliği artar.
Yukarıdaki redoks tepkimesinde '''''H''''' ([[hidrojen]]) yükseltgenmekte, '''''F''''' ([[flor]]) ise indirgenmektedir. Bu yüzden tepkimede '''''H''''' indirgen, '''''F''''' ise yükseltgen özelliktedirler.
 
:<math>\mathrm{2H_2 + O_2 \rightarrow 2H_2O}</math>
==Redoks titrasyonları==
:<small>hidrojen + oksijen → hidrojenoksit ([[su]])</small>
Redoks tepkimelerini esas alan [[volumetrik analiz]] yöntemleridir. İki ana başlıkta incelenir:
 
Bu reaksiyonda [[oksijen]], indirgenmiş, yani [[hidrojen]]den elektron almış ve sıfır değerlikli halden (2-) değerlikli hale geçmiştir. Hidrojen ise 1 elektron vererek +1'e yükseltgenmiştir.
# [[Oksidimetri]] (Yükseltgeme)
## [[Manganometri]]
## [[Bromometri]]
## [[Serimetri]]
## [[İyodometri]]
## [[Kromometri]]
## [[İyodat]] ile yükseltgeme
# [[Redüktimetri]] (İndirgeme)
## [[Titanometri]]
## [[İyodometri]]
## [[Hipovanadat]] ile indirgeme
## [[Krom]] II ile indirgeme
 
yukseltgenme su sekılde olur:
[[Kategori:Analitik kimya]]▼
*bir grup veya molekulden bir elektron uzaklasması
[[Kategori:Elektron alışverişinin olduğu kimyasal tepkimeler]]
*bie molekulden bir hidrojen atomunun uzaklasması
*bir molekulden bir hidrur iyonunun uzaklasması
*molekule oksijen sokulması
*katalıtık dehidrejenasyon
 
▲[[Kategori:Analitik kimyaYükseltgenme|*]]
[[ar:تفاعلات أكسدة-اختزال]]
 
[[bg:Окислително-редукционни процеси]]
[[bsca:Redoks reakcijaOxidació]]
[[cs:Oxidace]]
[[ca:Reacció d'oxidació-reducció]]
[[csde:Redoxní reakceOxidation]]
[[da:Redoxreaktion]]
[[de:Redoxreaktion]]
[[el:Οξειδοαναγωγή]]
[[enet:RedoxOksüdatsioon]]
[[eofi:Redoksa reakcioHapetus]]
[[hr:RedoksOksidacija]]▼
[[es:Reducción-oxidación]]
[[etis:RedoksreaktsioonOxun]]
[[euit:Erredox erreakzioOssidazione]]
[[ja:酸化還元反応]]▼
[[fa:اکسایش و کاهش]]
[[nl:Oxidatie]]
[[fi:Hapetus-pelkistysreaktio]]
[[pl:Utlenienie]]
[[fr:Réaction d'oxydo-réduction]]
[[ru:Оксидирование]]
[[he:חמצון-חיזור]]
[[simple:Oxidation]]
[[hi:आक्सीकरण]]
[[sr:Оксидо-редукција]]
▲[[hr:Redoks]]
[[idzh:Redoks氧化]]
[[io:Redoxo]]
[[it:Ossido-riduzione]]
▲[[ja:酸化還元反応]]
[[ko:산화·환원 반응]]
[[lt:Oksidacijos-redukcijos reakcija]]
[[mk:Оксидационо-редукциона реакција]]
[[nl:Redoxreactie]]
[[no:Redoksreaksjon]]
[[pl:Reakcja redoks]]
[[pt:Reação redox]]
[[ru:Окислительно-восстановительные реакции]]
[[sk:Oxidačno-redukčná reakcia]]
[[sl:Redoks reakcija]]
[[sv:Redox]]
[[th:ปฏิกิริยารีดอกซ์]]
[[uk:Редокс]]
[[ur:تخسید]]
[[zh:氧化还原反应]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Redoks" sayfasından alınmıştır