Canıbek Giray: Revizyonlar arasındaki fark

Canıbek Giray [[Kırım]] hanı. [[1568]]- [[1636]] yılları arasında yaşamıştır. [[1610]]—[[1623]], [[1624]] ve [[1628]] — [[1635]] yılları arasında üç kez hanlık yapmıştır. Ancak, 1624 yılında filen tahta oturması [[III. Mehmet Giray]]'ın isyanı nedeni ile mümkün olmadığından, iki kez hanlık yaptığı kabul edilmiştir. Hanlığı [[I. Ahmet]], [[I. Mustafa]] ve [[IV. Murat]] dönemlerine rastlar. [[I. Devlet Giray]] Han’ın torunudur.<br /> Babasını çocuk yaşta yitirdiği için amcaları [[I. Fetih Giray]] ve [[I. Selamet Giray ]] tarafından büyütülmüştür. Selamet Giray'ın hanlığında kalgay olarak anılmıştır. Selamet Giray'ın ölümü ile (1610) yılında padişah I. Ahmet tarafından han olarak atanmıştır. Hükümdarlığının ilk yıllarında Kırım tahtında hak iddia eden, amca oğulu III. Mehmet Giray ile mücadale etmek durumunda kalmıştır. Osmanlı ordusu ile İran, Lehistan (1617) ve [[Hotin]] seferlerine (1622) katıldı. Anca, III. Mehmet Giray tarafından tahtan indirildi. I. Mustafa'nın tahta geçmesi ile hanlıktan azledilerek (1623) [[Rodos]] Adası'na gönderildi. Hanlığa atanan, amca oğlu III. Mehmet Giray'ın Osmanlı devletine karşı düşmanca bir tutum izlemesi üzerine ikinci kez hanlığa getirildi (1624). Ancak, Mehmet Giray, kardeşi Şahin Giray ile birlikte onu Kırım'dan ayrılmaya zorlayınca, ikinci hanlığı yalnızca dört ay sürebildi. 1628 yılında Kaptan Paşa komutasındaki donanma, Vezir Kenan Paşa ve Benyalukalı Hüseyin Paşa komutasnda yeniden hanın üzerine gönderilerek, Mehmed Giray azledildi. Bu kararın alınmasında Kırım’daki durumdan cesaret alarak Karadeniz sahillerine inen ve İstanbul'un Avrupa yakasındaki köyleri yağmalayan [[Don Kozakları]]'nın yaptığı vahşetin etkisi büyük oldu. Mehmed Giray ve kardeşi Şahin Giray kaçarak Kazaklara sığındı. Bu olaylar neticesinde Canıbek Giray Han, bir süre sonra üçüncü kez han atandı ve buyruğuna verilen kuvvetlerin yardımıyla amca oğullarını yenip saf dışı etti (1628). Tahta yeni oturan Canıbek Giray’ın askerleri ile [[Dobruca]]’dan Kırım'a Kenan Paşa komutasındaki sevkedilen [[Tatar]] askeri ile savaşa tutuşan III. Mehmet Giray öldürüldü. İstanbul ve Karadeniz sahillerini gemilerle yağmalayan [[Kozak Hatmanı]] da yakalanarak, [[Kefe]] Kalesinde idam edildi. Böylece Kırım'da yeniden istikrar sağlandı. Canıbek Giray IV. Murat'ın [[Revan]] (Erivan) seferine katılması buyruğuna, yaşlılığını ileri sürerek karşı çıktığı için hanlıktan azledilerek yeniden Rodos'a sürgüne gönderildi (1635), orada öldü.